Spiritualiteit


Laten gelden
Het evangelie zegt dat je een nieuwe identiteit hebt gekregen en deel uitmaakt van een nieuw volk gekomen enz. Dat klinkt alsof het er allemaal is. Maar het is er pas echt als we het geloven en er rekening mee houden en er ons gedrag op aanpassen. Doen we dat niet, dan is het nieuwe er alleen als een mooi verhaal van mogelijkheden die helaas geen realiteit werden.
Het evangelie wil veel meer zijn. Het wil geloofd en voor waar gehouden worden. Je moet het ‘laten gelden’. Vergelijk het met iemand die betrapt is bij het stelen van een brood uit de supermarkt. Hij verwacht een straf van de rechter. Maar tot zijn verrassing blijft het bij een waarschuwing. De dief kan het haast niet geloven, maar hij laat het oordeel van de rechter gelden: hij staat op en verlaat de rechtbank om naar huis te gaan. Het zou dwaas om daar te blijven of zichzelf in de gevangenis op te sluiten. Door het werkelijk te geloven, wordt het ongedachte waar: hij een vrij man. Zo is het ook met het evangelie en alle nieuwe dingen die daarin besloten liggen. Dat is er om te geloven, dwz om te  ‘laten gelden’ door er in je doen en laten, in je spreken en zwijgen rekening mee te houden. Zo worden de mooie, nieuwe dingen van het geloof waar: door ze waar te maken.
Een paar voorbeelden:

  • Als je ’s morgens wakker wordt blijf dan nog even in bed liggen, herinner je je doop en bedenk dat God je al aanvaard heeft nog voor jij iets presteerde.
  • Het kan onwennig voor je zijn om God met ‘Vader’ aan te spreken. Maar als je het doet, ga je geleidelijk aan jezelf als zijn kind zien en hem als de Vader die voor je zorgt. Als het woord Vader beladen is omdat je misschien een heel autoritaire vader had, kun je natuurlijk ook ‘Moeder’ tot God zeggen en jezelf als haar kind zien.
  • Je had een sombere kijk op de toekomst, maar als je het geloof over toekomst en goede afloop laat gelden wordt de hoop in je geboren.
  • Laat de rustdag echt een rustdag zijn. Doe dan geen werk of zaken. Merk op dat de wereld dan echt niet instort, maar gewoon doordraait ook zonder jouw inspanningen. Dat kun je aan God overlaten.
  • Neem de tijd om te genieten van de zon, de bloemen in de tuin, het lekkere eten, fijne vrienden enz. Dank je hemelse Vader voor zijn goede zorg.
  • Je was iemand van ‘met gelijke munt terugbetalen’, maar als je laat gelden wat Jezus leert over bidden voor je vijanden en over vergeven keer op keer dan verandert je dat.

Als je het geloof laat gelden zul je zien dat het leven mooier, waardevoller, intenser wordt. En soms ook moeilijker en zwaarder. Maar dat verbaast niet als we bedenken dat we een kruisdrager als voorbeeld hebben. Al doende ontdek je de rijkdom van het evangelie en geleidelijk word je wat meer een mens van geloof, hoop en liefde. En samen met andere gelovigen ben je de nieuwe manier waarop God in de wereld aanwezig is en werkt: een geestelijke tempel, vindplaats van geloof, hoop en liefde.

Spiritualiteit
Dat veranderingsproces kan niet zonder toewijding aan God. Dat heb je als gelovige dagelijks nodig. En als gemeente wekelijks op zondag. Het is niet voor niets dat Jezus zo benadrukt dat we God zullen liefhebben met al wat in ons is. De verticale dimensie is onmisbaar om al die nieuwe dingen werkelijk te geloven in de zin van te laten gelden. Anders houden we het niet vol. Onze eigen wilskracht schiet daarvoor te kort. We hebben de heilige Geest nodig die ons met God de Vader en met de Here Jezus verbindt. Dat is de bron die ons voedt met liefde, vrede, vreugde, moed en kracht en andere gaven. Zonder ‘voeding-van-boven’ droogt ons geloof op. Het onderhouden van de verticale dimensie heet ook wel spiritualiteit (spiritus is Latijn voor geest).

Christelijke spiritualiteit
Er zijn verschillende woorden voor God. En met elk van die woorden zeg je indirect ook iets over jezelf. Bij ‘Schepper’ hoort ‘schepsel’ en een objectieve relatie (afstand, afhankelijkheid). In die relatie is spiritualiteit heel goed mogelijk, bv een rustgevende wandeling in het bos, ’s nachts onder de indruk raken van de sterrenhemel, in de bergen je klein voelen. Maar in de christelijke spritualiteit richten we ons op God die Vader, Zoon en heilige Geest is. Een christen zoekt de verbinding met:

  • de Vader in het verlangen van zijn zorg en leiding zeker te worden en zich in vertrouwen aan God over te geven.
  • Jezus Christus in het verlangen
    • zijn vergevende liefde en vriendschap te ervaren en zijn liefde aan God te tonen.
    • om meer en meer op hem te gaan lijken en hem na te volgen in zijn liefde en zorg voor mensen en trouw aan God.
    • hem als een bron van bemoediging en kracht te beleven om het eigen kruis te kunnen dragen. 
  • de heilige Geest die geloof, hoop en liefde wekt.

Goede gewoontes ontwikkelen
Vroeger was de gewoonte in veel christelijke gezinnen om bij elke maaltijd, dus drie keer per dag te bidden en na het eten een stukje uit de bijbel te lezen en te danken. Die gewoonte werd steeds vaker als sleur ervaren en afgeraffeld omdat er niet echt tijd en ruimte voor was. Er moest zoveel: werk en school, sport en hobbies en allerlei sociale verplichtingen. Geen wonder dat die gewoonte er steeds meer uitraakte: men vond het er niet meer. T is voor veel mensen tegenwoordig meer folklore van vroeger, dan iets dat past bij vandaag en werkt.  Daarom is het nodig om op een nieuwe manier conctact met God te zoeken en onderhouden.

De verbinding met de bron kun je zoeken door de te bidden, de bijbel te lezen en de kerkdiensten te bezoeken. Het hoeft allemaal niet heel ingewikkeld te zijn met vasten, pelgrimages of ingewikkelde meditatie-houdingen. De kunst is om er een gewoonte van te maken. Dat is meer een kwestie van volhouden dan dat het zo moelijk is. Na een tijdje wordt het gewoon en nog wat later ga je het waarderen en kun je niet meer zonder de nieuwe dagelijkse routine.

Begin
Begin gewoon met elke dag een stukje uit de bijbel te lezen volgens een leesrooster of aan de hand van een geschikt dagboekje. Dan heb je er gelijk wat uitleg bij.
Ook voor gebed is het goed om een of meer vaste momenten te hebben. Bijv. een gebed aan het begin van de dag waarbij je je plannen benoemt en bidt dat je daar op een goede manier mee bezig kunt zijn. Op een ander moment kun je bidden voor kinderen en familie, voor wie ziek zijn, voor wie treuren en rouwen, voor wie zich zorgen maken. Of combineer die beide tot één gebedsmoment. Bid in eigen woorden zachtjes voor je uit. Of lees langzaam en hardop een gebed uit een boekje. Beëindig je gebed met het onze Vader.
Datzelfde geldt voor kerkbezoek. Begin er gewoon mee en maak er een gewoonte van. Als op zondagmorgen de wekker gaat en ik moet bedenken of ik wel zin heb om naar de kerk te gaan, dan weet ik wel wat het antwoord is: uitslapen. Maar als het een gewoonte is, sta ik op en zit ik een uurtje later in de kerk. En nooit heb ik er spijt van, altijd neem ik er wel iets uit mee dat me goed doet.

Vervolg
Is het eenmaal een gewoonte, dan kun je je gebed uitbreiden met stille tijd, je bijbel lezen verdiepen met zelf erover nadenken (meditatie), je kerkbezoek kun je verrijken door er met vrienden samen over door te praten of mee te doen bij de voorbereiding van een dienst.

Op den duur
Na verloop van tijd ga je misschien je huis aanpassen: er komt een tafeltje met een open bijbel, een kaarsje. Er klinkt wat vaker geestelijke muziek. Je kiest voor een eenvoudige inrichting. Voor een duurzame levensstijl.

Verwante woorden
Andere woorden voor het christelijk leven zijn
navolging, kruisdragen, pelgrimage, wandelen met God,

terug

Afkortingen

Bijbelboeken > Register kolom 2
adhv = aan de hand van
Afb = Afbeelding
BGT = Bijbel in Gewone Taal
BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT)
DL = Dordtse Leerregels
GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland)
Gr = Grieks
HCat = Heidelbergse Catechismus
Hebr = Hebreeuws
HTB = Het Boek
HSV = Herziene  Staten Vertaling
Lat = Latijn
LXX = Septuaginta (Griekse Vertaling vh OT; 250 - 50 vC)
LV14 = Leidse Vertaling 1914
NA - Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT)
NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004)
NBG = Nederlands Bijbel Genootschap
NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951)
NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021)
nC = na Christus
NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis
NT = Nieuwe of tweede Testament
OT = Oude of eerste Testament
PKN = Protestantse Kerk Nederland
RKK = Rooms Katholieke Kerk
SV = Staten Vertaling
TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim
vC =  voor Christus