Besproken Bijbelgedeelten en Thema's

Jezus zegt: Zo zullen de laatsten de eersten zijn en de eersten de laatsten. (Mat 20: 16 NBV 21)


A       Ik herinner me van de middelbare school

bij het vak Engels: we kregen een groot proefwerk.

Thuis tot s avonds laat geblokt.

T was moeilijk, gelukkig: ik had nog net een 6.

Maar er waren ook flink wat onvoldoendes.

Toen zei de leraar:

wie een onvoldoende heeft, mag het proefwerk overdoen.

 

Iedereen met een zesje vroeg: mogen wij het ook nog eens proberen

Maar dat zat er niet in: alleen als je een onvoldoende had.

Dat vonden we al erg oneerlijk.

En we werden helemaal boos toen bleek

dat het tweede proefwerk gewoon hetzelfde was als het eerste:

dezelfde teksten, dezelfde vragen opnieuw.

Die eerst een onvoldoende hadden, hadden nu opeens de hoogste cijfers.

“De laatsten werden de eersten”

Zij kwamen er genadig af.

Zij vonden dat ze een toffe leraar hadden.

Maar wij met onze zesjes…wij vonden het niet eerlijk.

 

Een maand later was er weer een proefwerk….

hoe ging het toen verder….wat denkt u?

 

We leerden er niet meer voor.

Keken de boeken nog even door

en begonnen aan het proefwerk.

Op een enkeling na haalden we allemaal een onvoldoende.

Niemand zat ermee

We dachten dat we nu net als de vorige keer

wel een herkansing kregen.

Dezelfde tekst nog een keer.

Nou mooi niet.

De leraar zei: ik ben wel goed, maar niet gek!

Dat vonden we gruwelijk oneerlijk.

Maar: de laatsten bleven de laatsten.

je moet natuurlijk niet rekenen op genade: dan maak je er misbruik van

 

We moesten de rest van het jaar hard werken om die onvoldoende op te krikken.

 

 

 

B      Genade…iedereen een voldoende geven…dat ligt gevoelig

En voor je het weet maak je er luie mensen mee.

geen wonder dat we er in de samenleving niet zoveel mee kunnen:

Achter het ijzeren gordijn hebben ze het geprobeerd

iedereen voldoende te geven

Maar het resultaat was: iedereen liep de kantjes eraf.

Niemand was bereid de handen uit de mouwen te steken:

want of je hard werkte of weinig: je kreeg toch allemaal hetzelfde

 

God speelt een riskant spel door genadig te zijn.

 

Toch vertelt Jezus zo over God:

We hoorden het: de landman/God neemt mensen in dienst

sommigen werken lang, anderen maar heel kort

en op het eind van de dag volgt de afrekening.

Die maar een uurtje gewerkt hebben

geloven hun ogen niet als ze zien wat ze krijgen:

een volledig dagloon!

Dat is geluk hebben.

En die het langst gewerkt zien dat

En dan gaan ze natuurlijk rekenen:

wij hebben 12 x zo lang gewerkt…dan krijgen we vast veel meer.

Ze bedenken al waar ze het aan uit zullen geven.

Maar als ze hun geld ontvangen volgt er de teleurstelling:

gewoon 1 dagloon.

 

Zo gaat het toe in het koninkrijk der hemelen zegt Jezus

Zo doet God; hij is genadig.

En we denken aan die ene moordenaar aan het kruis

“Jezus, gedenk mij…”

En hoe Jezus zegt: Heden zul je met mij in het paradijs zijn

Op het allerlaatst krijgt deze man hetzelfde loon

als al die mensen die een leven lang hun best doen om

God lief te hebben en te dienen.

 

Allemaal hetzelfde loon.

Want je kunt nu eenmaal niet meer of minder in de hemel komen

Je kunt niet een beetje een voldoende krijgen

Je kunt niet een beetje over-gaan.

Het is alles of niets.

 

 

 

C       Ergens winden we ons er toch over op

het is toch niet eerlijkj

zoals die leraar Engels en die landheer uit de gelijkenis doen.

Neem nou een moeder Theresa

Voor God en haar geloof gaat ze aan het werk in de wijngaard

Ze zet zich in voor de allerarmen en melaatsen in India

dag en nacht…een leven lang.

Krijgt zij niets meer dan de dieven die haar bestelen

dan de rijken en machtigen die haar maar laten ploeteren

die zich op het allerlaatst misschien nog bekeren?

Zijn ze God allemaal even lief?

 

Dat wil er bij ons niet in.

Wie hard werkt en lange dagen maakt

moet meer loon krijgen dan die maar even werkt.

En straf moet er ook uitgedeeld worden: aan de mensen die niet deugen.

Jona zit op die lijn…

en als Nineve er op het nippertje goed vanaf komt, is hij boos.

En de discipelen denken zo:

Ze hebben alles achtergelaten toen Jezus hun riep:

hun visnetten, hun gezinnen, hun dorp om Jezus te volgen:
wat is voor ons de beloning vragen ze?

Zij zijn de werkers van het eerste uur.

Zij verwachten voor zichzelf een ereplaats in de hemel.

Loon naar werken.

 

De hele wereld zit zo in elkaar.

We vinden het zo gewoon, zo vanzelfsprekend…

we nemen die gedachtengang zomaar mee het geloof in.

God zal ook wel zo doen.

Maar mijn rijk is niet van deze wereld zegt Jezus ergens.

In het koninkrijk der hemelen geldt niet het principe “loon naar werken”

Daar gaat het anders toe.

Daar worden de laatsten de eersten.

 

Moeilijk voor ons…maar als we vasthouden aan “loon naar werken”

zitten we niet op de lijn van het evangelie

en de blijdschap van het geloof gaat aan ons voorbij.

 

 

D       Of vindt u deze gelijkenis juist geweldig?

Dat kan ook: dat je bij het horen van deze gelijkenis

helemaal warm van binnen wordt.

Want is het niet geweldig dat mensen zich op een dag bekeren

en voor God en de naaste gaan leven? Beter laat dan nooit!

 

En is het niet geweldig

dat God daar naar uitziet en zijn best voor doet?

Zoals de landheer keer op keer gaat naar de markt

om te zien of er nog mensen zijn

zo zoekt God naar mensen, onophoudelijk:

de profeten, Jezus, zendelingen evangelisten,

ouders, opa’s en oma’s schakelt hij in

om ons te bereiken

om ons in dienst te nemen.

Om ons te betrekken bij zijn plannen met deze wereld.

 

Hij kan iedereen gebruiken.

Mensen gezond en sterk met veel energie en een groot geloof

die de hele lieve dag in de wijngaard werken

Tot en met de mensen die er op het eind van de dag nog stonden

omdat niemand ze wilde hebben

Ze lopen Hem niet in de weg.

 

Zo hebben Moeder Theresa en alle andere grote gelovigen

hun werk in de wijngaard gedaan:

niet om royaler beloond te worden dan anderen

het principe van “loon naar werken” lieten ze varen

En als een grote of kleine zondaar zich bekeerde

en God ging dienen

dan hebben ze niet gedacht: die komt er makkelijk…

integendeel: dan waren ze er blij om

Iemand heeft de weg naar God had gevonden

Hun werk onder de armen en zieken,

de heroinehoertjes en alcoholisten

was het allermooiste als dat gebeurde

 

Niet met het oog op beloning deden ze hun werk

maar uit liefde voor de mensen

liefde die God in hun had gewekt.

Liefde die niets meer te maken heeft met “loon naar werken”.

 

 

E      We kijken nog één keer naar de gelijkenis:

Wat een merkwaardige landheer is dat eigenlijk

Hij gaat wel 5 keer naar de markt om personeel te vinden.

Waarom is dat?

Was de oogst veel groter dan hij eerst had gedacht?

Werkten zijn knechten niet hard genoeg?

Was er nachtvorst voorspeld, zodat de druivenpluk niet tot de volgende dag kon wachten?

 

Welnee: dat is allemaal inlegkunde

Het is veel mooier:

Deze landheer verstaat zijn verantwoordelijkheid.

Hij zorgt ervoor dat iedereen aan de slag komt.

Telkens gaat hij naar de markt om te zien

of er nog mensen zonder werk zitten.

Want geen werk, geen eten: zo was dat vroeger.

Elke keer vindt hij mensen en neemt ze in dienst.

“de betaling zal rechtvaardig zijn”…zegt hij

 

Op het eind van de dag zien we wat dat betekent:

iedereen krijgt evenveel: een heel dagloon.

Want moet hij dan een half dagloon geven

aan de mensen die maar een halve dag gewerkt hebben?

n 1/12 aan die maar 1 uur werkten?

Dat is toch veel te weinig om van te leven!

 

Rechtvaardig: dat is bij ons: loon naar werken

Rechtvaardig: dat is bij God: krijgen wat je nodig hebt.

 

En de landheer doet de werkers van het eerste uur toch niet tekort?

Hij houdt zich aan de afspraak:

Eén dagloon, uit te betalen op het eind van de dag…

Hij overtreedt op geen enkele manier de wet.

Alleen hij geeft de anderen hetzelfde: uit liefde

 

Deze liefde is de vervulling der wet.

Zo vindt de wet zijn hoogste, de mooiste, de beste toepassing.

Zo gaat het toe in het koninkrijk der hemelen

Zo doet God.

 

F      We zijn allemaal geroepen

om te werken in de wijngaard

Dat heeft met je doen en laten te maken

met je spreken en zwijgen.

Hoe je bent thuis, op school, op je werk:

Doe je je best om van jouw plekje op de aarde

iets mooiers te maken?

 

Zou het ons lukken om dat te doen:

zonder de gedachte aan “loon naar werken”

met enkel blijdschap in het hart voor ieder die zich vroeg of laat

bekeert tot God en de naaste?

Het is de manier die nu al voldoening schenkt

 

En zou het ons lukken om het op de manier van Jezus te doen

met aandacht voor de eenzamen

zorg voor de hulpbehoevenden

hulp voor de armen

troost voor wie treuren

vergeving voor wie zich slecht en schuldig voelt

Dan krijgt iedereen wat hij nodig heeft.

En dat past helemaal bij de eigenaar van de wijngaartd

Dat is helemaal in Gods stijl  
AMEN