Mat 18: 25 - 35

77x wraak,
1 op 1 vergelden of
70x7x vergeven?
Waarom we dat zo moeilijk vinden. En wat te doen als vergeven echt niet lukt?


Mat 18: 21-22
A      Wat kun je doen als iemand je slecht behandelt?
Daar zijn in de bijbel verschillende antwoorden op
Het eerste is wraak:
Voor in de bijbel staat
Lamech vermeld - de kampioen van de wraak
Als iemand mij wat doet, schreeuwt hij
dan zet ik het hem dubbel en dwars betaald: (Gen 4: 23b-24)

Wie mij verwondt, die sla ik dood,
zelfs wie mij maar een striem toebrengt.
Kaïn wordt zevenmaal gewroken,
Lamech zevenenzeventigmaal.’

Hier is de verhouding helemaal zoek.
Wat Lamech doet is 77x zo erg als wat het is aangedaan
Als iedereen zo doet, is er geen samen-leven mogelijk
Dan maken we elkaar af om een kleinigheid





Het tweede antwoord is van Mozes: oog om oog, tand om tand.
Vergeleken met Lamech is dat een hele stap vooruit.
Er is schade toegebracht
En die moet gewoon vergoed worden...één op één:
oog om oog, tand om tand
Daarmee komt er een einde aan het mateloze bloedvergieten
Zo is er een samen-leven mogelijk.

Het derde antwoord is van
Jezus: Vergeef elkaar.

Vergeven is niet: 77 keer wraak als Lamech
Vergeven is niet: evenredig vergelden oog om oog, tand om tand




Vergeven is: niet op je strepen staan
Vergeven is: afzien van waar je recht op hebt
Vergeven is: de schuld kwijtschelden - laat maar zitten, t is goed zo, zand erover.

Ja, maar als bankier zo doet
met iemand die z'n lening niet kan aflossen
dan staan er morgen 10 anderen
die opeens ook hun lening niet kunnen terugbetalen

En als een rechter zo doet
met iemand die te hard reed, een ongeluk veroorzaakte
en straf verdient.
Wat moet hij dan morgen zeggen
tegen 10 anderen die hetzelfde deden?

Vergeven ondermijnt de samenleving

Maar niet vergeven?
Wat schiet de bankier ermee op
als hij iemand die niets heeft helemaal kaal plukt?
Het geld komt toch niet terug.
Enkel ruïneert hij zijn schuldenaar

En wat schiet de rechter ermee op
als hij de hardrijder zo zwaar straft dat
hij zijn baan verliest, zijn huis uit moet
en heel zijn gezin in de problemen komt?

Niet-vergeven ondermijnt net zo goed de samenleving.

Vergeef elkaar, zegt Jezus
Vinden we moeilijk. Daar zitten haken en ogen aan.
Hoe vaak dan? vraagt Petrus :1, 2, 3 ... 7 keer?
Hij is van goede wil.
Maar het houdt een keer op. Na 7x is de maat vol.
Hij is wel goed, maar niet gek.

"70 maal 7 keer" is het antwoord.
Dat is nog wat anders dan 77 keer van Lamech
70 maal 7 keer...is dat 490 keer? En bij 491 niet meer?




Nee, dat is keer op keer vergeven, zo vaak als nodig is.



Petrus weet niet wat hij hoort. Dit gaat wel heel ver.
Wij hebben daar ook moeite mee: elkaar eindeloos vergeven?




Straks wil ik met u stil staan bij onze bedenkingen
Bij wat ons hindert om te vergeven.




Maar eerst nog iets over wat vergeven niet is.
Vergeven is niet: alles maar door de vingers zien en over je heen laten lopen



Vergeven gaat niet als die ander niet om vergeving vraagt
als hij niet serieus is....geen spijt heeft...
de schade niet zoveel mogelijk ongedaan maakt

Vergeven gaat al helemaal niet als het aldoor om hetzelde gaat
als hij voor de zoveelste keer porno zit te kijken

70 x 7 keer, dat gaat niet over aldoor dezelfde fout.
Dat gaat over dan eens dit, dan eens dat:
een scheldwoord, een leugen, een belofte gebroken,
een keer te veel gedronken,
Al die gewone dingen waar het leven vol van is.
Vergeef het elkaar, zegt de kampioen van de vergeving. (Jezus)




(tussenzang)
Mat 18: 23-34



B      Waarom vinden we vergeven moeilijk?
U kunt vast wel een paar redenen bedenken.
Maar vandaag horen we van een heel speciale:
Zou het kunnen
dat ik vergeten ben hoeveel mij vergeven is?
Als ik daar geen weet van heb,
dan heb ik ook niet de
opluchting daarover.
Dan mis ik de
blijdschap om van harte te vergeven.

Kan
dat een rol spelen bij u en mij?
Bedenk eens:
Hoe vaak viel je mensen tegen: een ruzie, ellebogenwerk, een leugen,
van ze profiteren, een driftbui, dat je er niet voor ze was op dat moeilijke moment...
Wat heb ik het leven met hen moeilijk gemaakt,
voor stress gezorgd, voor verdriet en teleurstelling.
Wat een nare voorvallen en akkefietjes.

Dan weetje ook:
Niet allemaal wilden ze me dat vergeven.
Ik heb vrienden van me vervreemd.
Die zie je niet meer. Dat doet pijn.
Maar gelukkig zijn er nog steeds je ouders, je vrienden,
collega's, buren je kinderen.
Wat hebben ze veel voor lief genomen,
omdat ze je niet kwijt wilden.
Omdat hun liefde voor jou groter was
dan hun teleurstelling om wat je deed.




Als je je die dingen realiseert,
wordt vergeven al een stuk gemakkelijker.

Maar het gaat verder:
Al die akkefietjes raken ook
God.
Want God is de Schepper.
Hij heeft het leven bedacht en gemaakt.
Hij weet dat het er in zit:
mensen die het samen goed hebben en naar elkaar om zien.
Met die aanleg heeft hij ons gemaakt.
En het is zijn grote wens dat het er uit komt:
deze wereld een plek waar we het goed hebben.
En het doet hem
zeer als we zijn levenswerk verknoeien.

Daarom zijn mijn leugens, mijn overspel,
mijn dronkenschap, mijn geroddel, mijn bedrog
niet zomaar een akkefietje, maar een
zonde.
Want a
ls ik mijn medemens slecht behandel
ga ik ook tegen God in.
Ik breek af wat hij probeert op te bouwen.

En tel dat eens bij elkaar op.
Al die akkefietjes in de loop van mijn leven.
Even zo vaak heb ik God tegengewerkt, schade berokkend.
En wat ga ik straks zeggen
als de grote Koning mij ter verantwoording roept?
Kan ik dan zeggen:
heb geduld met mij, ik zal u alles terug betalen?

De koning in de gelijkenis voelt een enorme spanning.
Aan de ene kant staat hij in zijn recht.
Hij wil dat geld terug. Hij heeft er recht op.
10.000 talenten, 15 miljard euro: woedend is hij.
Maar als hij zijn wanhopige dienaar hoort
dan voelt hij: medelijden -
wat heeft het voor zin hem het vel over de oren te trekken?
dat geld komt toch nooit terug

Laat maar zitten!
Hij vergeeft de schuld. Hij neemt die voor eigen rekening.
Hij kan het zich veroorloven.

Die spanning is er ook in God.
( L ) Aan de ene kant:
zijn teleurstelling om het verkeerde in onze levens
Als hij daarnaar luistert: dan laat hij varen het werk van zijn handen:
dan veegt hij de hele boel van tafel.

( R ) Aan de andere kant:
De liefde in zijn hart voor ons mensen,
Als hij daarnaar luistert: dan houdt hij trouw tot in eeuwigheid.

En in die geweldige spanning
wint zijn liefde voor mensen het van zijn teleurstelling.
Hij neemt voor lief, wat helemaal zo lief niet is.

Op de Paasmorgen, als Jezus opstaat uit de dood
is dat als evangelie bekend geworden:
Hij wil het hebben: onze liefdeloosheid, ons geweld.
Hij ging er midden in staan.
Hij nam het op zich, onze zonde, toen hij stierf aan het kruis
Hij kan het hebben: hij staat er uit op. Hij is de levende.
Hij kan het zich veroorloven: zijn liefde is onuitputtelijk

Als we die dingen geloven
dan komt er een grote blijdschap in ons hart:
God die toch maar met ons verder wil
die niet op zijn strepen gaat staan
ons niet afrekent op ons gedrag
maar genade laat gelden boven recht.

Hij is geen God van hel en verdoemenis
Als het erop aankomt geeft zijn liefde de doorslag
Wil hij genadig zijn, vergeven...
De dag dat ik voor Hem verschijn
en rekenschap moet afleggen,
mag ik met vertrouwen tegemoet zien.

Dragen we die opluchting ons mee?
Of is de blijdschap op de achtergrond geraakt?

Dan lukt 'elkaar vergeven' ook niet meer.
Kleine voorvalletjes worden dan opgeblazen tot grote kwesties
Voorbeelden te over bij de rijdende rechter
Een schuttinkje, een boom, een misverstand
en het conflict is geboren.
Verhoudingen voorgoed bedorven.

Maar als we elkaar niet vergeven
wat gebeurt er dan met Gods vergeving?

Als de koning hoort
dat zijn dienaar moeilijk doet over een paar honderd euro
terwijl hij zelf van een miljarden schuld is verlost
dan trekt hij zijn vergeving in.
De dienaar moet alsnog die miljarden bij elkaar zien te krijgen.

Zo gaat het toe in het koninkrijk der hemelen:
je wordt vergeven > je zult elkaar vergeven
Vergeving moet doorwerken
Vergeving moet leiden tot verzoening onderling
Als je je vergeving alleen maar voor jezelf houdt
en jij onveranderd, keihard naar mensen toe
op je strepen blijft staan
denk dan niet dat God je vergeven heeft
Dan wordt het nog heel spannend
op de dag dat je rekenschap wordt gevraagd.

Wie in Gods liefde geloven en van vergeving leven
die geven het door aan elkaar.
Vergeef ons onze schulden
gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren.

Hoe vaak moet dat, vraagt Petrus: 1, 3, 7x?
Hij is best van goede wil.
Maar hij wil ook weten waar hij aan toe is
Hij vraagt naar de hoeveelheid.

Jezus geeft geen grens, geen maximum aan.
70 maal 7 keer zul je vergeven -
Dat is grenzeloos, royaal, uitbundig.
Dat gaat alleen als het van binnenuit komt
Als je beseft hoezeer je
zelf van vergeving leeft:
- Van mensen die zeiden: laat maar zittten, zand er over
- Van God die zegt: ik neem het voor lief.
Zij lieten hun hart, hun blijdschap, hun opluchting spreken...
Doe jij dat ook maar Petrus, en u en jij en ik.
Zo vaak als je daarom gevraagd wordt.
De liefde is onuitputtelijk.



Mat 18: 35
C      Elkaar vergeven.

Mooi als dingen uitgepraat en bijgelegd worden.
Dan is een conflict uit de wereld.
Dan kun je weer samen verder.
Waar zouden we zijn, als we van vergeven niet willen weten?
Niemand die een keer over zijn hart strijkt
en zegt: Laat maar zitten...t is goed?
Dat wordt erg ongezellig. Dat wordt onleefbaar.

Maar wat moet je nou doen
- als degene die jou benadeeld heeft, niet over de brug komt
> hij komt niet om vergeving vragen
Hem vergeven lukt dan niet, want die
vraag - die hoort er wel bij.

Wat moet je doen
als de schuldige al zo vaak beterschap heeft beloofd
Maar telkens doet hij het weer
> teveel drinken, of een andere verslaving
Je gelooft hem gewoon niet meer.

Wat moet je doen
als je zelf erg beschadigd bent door incest
Dan voelt vergeven alsof je
nog een keer misbruikt wordt

Moeilijke situaties. Vergeven lukt gewoon niet. Heel begrijpelijk.
Maar dan blijf je wel zitten met je teleurstelling en je woede
Dat is gevaarlijk
Die negatieve gevoelens kunnen je verteren
en een bitter mens van je maken.

Misschien kun je wel doen zoals Jozef
Die door zijn broers zo rot was behandeld:
Hij neemt geen wraak als Lamech, 77x
Hij ziet af 'oog om oog, tand om tand'
Maar vergeven? dat doet hij ook niet!
Hij laat het over aan God.

Dat is ook
precies wat Jezus deed
Als hij hangt aan het kruis
dan wil hij geen wraak, geen vergelding
Maar zijn beulen vergeven? dat doet hij niet!
Hoe zou dat ook moeten als ze geen spijt hebben, niet om vergeving vragen
Hou zou dat moeten terwijl ze gewoon doorgaan met hem te kruisigen
Hij
bidt voor ze: “Vader, vergeeft U het hun, zij weten niet wat ze doen.”

Zouden we dat kunnen doen als vergeven niet gaat?
Het bij God neerleggen en aan Hem overlaten?




Nog steeds een moeilijke opdracht: bidden voor je vijand
Je moet heel wat weerstand bij jezelf overwinnen.
Vast ben je morgen niet al zo ver
Maar volgend jaar misschien wel. Of nog later.




In elk geval:
Zo laat je het open
Zo voorkom je dat je van binnen verbittert en verhardt.




Kim Phuc, het napalmmeisje uit Vietnam
kwam op een dag zo ver:
‘Ik wil niet vasthouden aan mijn haat’ zei ze.
Want dat verknoeit mijn leven.

1 Geen wraak
2 Geen oog om oog
3 Maar elkaar vergeven, eindeloos vaak
4 En als het niet lukt: het bij God neer leggen.
AMEN.
terug

Achtergronden


Geloof Kennis en Openbaring
Bijbel
Iets, God, opnieuw God
Israël, Volken, Kerk
Oude Tijd, Nieuwe Tijd
Oude Mens, Nieuwe Mens
Jezus
Passio, Pasen, Pinksteren
Theologische Stromingen
Theologische Begrippen

 
 

Afkortingen


Bijbelboeken > Register kolom 2

adhv = aan de hand van
Afb = Afbeelding
BGT = Bijbel in Gewone Taal
BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT)
bv = bij voorbeeld
CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk
DL = Dordtse Leerregels
GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland)
Gr = Grieks
HCat = Heidelbergse Catechismus
Hebr = Hebreeuws
HTB = Het Boek
HSV = Herziene  Staten Vertaling
Lat = Latijn
LXX = Septuaginta (Griekse Vertaling vh OT; 250 - 50 vC)
LV14 = Leidse Vertaling 1914
M = Meditatie (bv 1 Kor 13M = Meditatie over 1 Kor 13)
NA - Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT)
NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004)
NBG = Nederlands Bijbel Genootschap
NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951)
NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021)
nC = na Christus
NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis
NT = Nieuwe of tweede Testament
OT = Oude of eerste Testament
PKN = Protestantse Kerk Nederland
Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84)
RKK = Rooms Katholieke Kerk
SV = Staten Vertaling
TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim
v = volgende vers (bv Ps 1: 1v betekent Ps 1: 1 - 2)
vv = volgende  verzen (bv Ps 1: 1vv betekent Ps 1: 1 - 3)
vC =  voor Christus

> = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2)