Besproken Bijbelgedeelten

Jona trok de stad in, één dagreis ver, en riep: ‘Nog veertig dagen, dan wordt Nineve weggevaagd!’ De inwoners van Nineve geloofden God: ze riepen een vasten uit en iedereen, van hoog tot laag, hulde zich in een boetekleed. (Jona 3: 4 - 5 NBV21)

A     Wij hebben het vast wel eens meegemaakt

dat we als Jona in de vis hebben gezeten

en dat er gelukkig een eind aan kwam:

Als man en vrouw maakten we een moeilijke tijd door

maar nu zijn we er er uit

Of je maakte een zenuwslopende tijd door in het ziekenhuis

maar nu ben je gezond verklaard

Je had grote zorgen om je werk

maar gelukkig gaat het nu weer goed met het bedrijf

Goddank: eindelijk weer vaste bodem:

je vindt jezelf terug als Jona op het strand.

 

 Waarom redt God Jona?

om hem te laten genieten van een welverdiende rust na alle drukte?

 

Nee, Jona is niet voor zichzelf gered;

Jona is gered voor Nineve

Hij moet er op uit :

om de mensen die van God en zijn gebod niet weten

te waarschuwen dat het zo niet goed gaat

en niet goed komt

en vooral dat het ook niet heel anders kan

en dat het nog niet te laat is.

Jona betekent duif: vredesduif

als hij die naam waar wil maken

moet hij boodschapper zijn van de liefde en zorg en trouw van God

 

Waarom werd u geholpen met uw huwelijk en gezin?

Om weer over te gaan tot de orde van de dag alsof er niets gebeurd was?

Waarom bent u van die ernstige ziekte genezen?

Om het gewone leven weer op te pakken?

Ben je wel "beter?" als je "weer helemaal de oude bent?"

 

Wij zijn christenen...zijn genoemd naar Christus

Da kan alleen maar als we doen zoals hij

en ons niet terug trekken uit deze wereld

maar ons inzetten voor de mensen in onze omgeving

en omzien naar wie ziek en eenzaam zijn

en tegengaan wat ronduit verkeerd is:

racisme, vreemdelingenhaat.

 

Dan zijn we het zout der aarde

het licht voor de wereld

Dan maken we het verschil.

 

 

B      God roept Jona voor de tweede keer.

Ik denk dat er geen werkgever is die zo met zijn personeel omgaat

Als een postbode weigert de post rond te brengen

kan hij ontslag verwachten

Dat PostNL hem weer de wijk in stuurt met een zak vol brieven,

dat zien we niet gebeu­ren.

Heel anders gaat het toe in het Koninkrijk der Hemelen:

God stuurt Jona voor de tweede keer naar Nineve.

 

Door zijn vlucht is Jona juist extra geschikt geworden voor zijn taak.

Hij heeft aan den lijve ondervinden

hoe verschrikkelijk het is om God ongehoorzaam te zijn

weg te vluchten: dat levert storm op, onheil.

Haast was hij erin gebleven...

Maar in de vis is hij tot God gevlucht

en heeft gebeden: o God, help mij...

En zo heeft hij door schade en schande geleerd

dat God als het erop aankomt:

niet een God is van vergelding en straf en ondergang

maar een God van vergeving, van genade, van leven.

Opgelucht haalt Jona weer adem.

Er is dankbaarheid en vreugde, blijdschap.

 

In naam van deze strenge en bovenal genadige God moet Jona naar Nineve

In gedachten zien we het al voor ons:

Jona zal zich herinneren hoe hij ongehoorzaam was

en hoe trouw en genadig zijn God.

Jona zal zich herinneren hoe geweldig het was

om de zon weer in het water te zien schijnen

Hij zal stralend door de stad lopen en niet kunnen zwijgen

van de goedheid van God en de schoonheid van het leven.

Hij zal staan zingen in de straten en op de pleinen

Hij zal nauwelijks een ongenadig woord over zijn lippen kunnen krijgen

want hij is zelf genadig behandeld

 

Zo stuurt God Jona na de vis erop uit

Zo mogen wij na een moeilijke periode in ons leven

na een ziekbed, na een tijd van zorgen en wanhoop

als nieuwe mensen leven en het uitstralen aan iedereen

hoe goed en kostbaar het leven is

hoe geweldig het is God te kennen die redt en bevrijdt en vergeeft.

 

 

C      Zo komt Jona in Nineve, een stad als Amsterdam

Ik stel me voor dat Jona bij het Centraal Station uitstapt

de zakkenrollers van het lijf probeert te houden

voorzichtig een weg zoekt tussen de druggebruikers en bedelaars door

hij werpt een blik in de hallen met rijen gokautomaten

de donkere nauwe straatjes gaat hij liever maar niet in

Hij komt door de hoerenbuurt

langs cafe's met schetterende muziek

en de overvolle winkelstraten

 

Nineve is een stad van 3 dagreizen staat er

maar Jona is na 1 dag wel klaar:

deze stad, deze mensen deugen niet: een goddeloze bende is het.

 

Heeft Jona echt Nineve gezien, de mensen leren kennen?

Ik denk het niet:

Hij maakt geen praatje met die man op het bankje in het park

Hij ziet niet hoe de kinderen met elkaar spelen

Hij merkt niet op hoe in sommige straten mensen naar elkaar omzien

de verloedering en de eenzaamheid proberen tegen te gaan

Hij verdiept zich op geen enkele manier in de problemen van wie dan ook.

Het is allemaal een pot nat. Door en door slecht

 

Het is een houding die ons vast bekend voorkomt:

wij kunnen zo gemakkelijk oordelen:

die jeugd van tegenwoordig: ze weten niet wat werken is

die asielzoekers: profiteurs zijn het

die drugsverslaafden: tuig

Scheiden is zo gemakkelijk tegenwoordig,

 

Maar hoever zijn we erin gedoken: 1 dagreis

Hebben we wel eens een asielzoeker gesproken?

Een verslaafde?

Hebben we ons verdiept in hun achtergronden?

 

Jezus keek niet als Jona naar de mensen:

Toen Hij de scharen zag, werd Hij met ontferming over hen bewogen,

omdat ze voortgejaagd en afgemat waren

als schapen die geen herder hebben.

 
 

 

D    Jona houdt het na 1 dagreis wel voor gezien

van zijn blijdschap en dankbaarheid is niets meer over

deze stad, deze mensen deugen niet.

Het is een goddeloze bende

Het zal Nineve niet anders vergaan dan Sodom en Gomorra

"Nog 40 dagen en Nineve wordt ondersteboven gekeerd!"

 

Een echte donderpreek:

geen woord van genade, geen oproep tot bekering

alleen maar het aanzeggen van de ondergang

Jaren lang is er op die manier ook in de kerken gepreekt;

geen mens deugt, alleen maar hel en verdoemenis

 

Dat is slechte prediking: bangmakerij.

Jezus deed het anders:

die maakte het goede bij de mensen los niet door ze uit te kafferen

maar door hun te laten merken dat ze de moeite waard zijn.

Eerst van mensen houden.

En dan pas zeggen dat het anders met ze moet en kan

Waarom zou een mens veranderen

als er niemand is die op hem hoopt, op hem wacht?

 

En toch bekeert Nineve zich!

Was het dan toch goed van Jona om zo de mensen bang te maken?

 

Maar nu moeten wij niet denken:

zie je wel, als je mensen maar goed de wacht aanzegt, dan willen ze wel.

Dat wil het verhaal juist niet zeggen.

de mannen van Nineve geloofden Jona niet

zij geloofden God, dát staat er.

 

Ze zagen Jona ahw nog met het zeewier in zijn haar door de straten lopen

Kan God zo'n mislukkeling gebruiken?

is God zo'n nietsnut genadig?

Dan is hij misschien ons genadig

Wie weet, God mocht zich omkeren en berouw krijgen

en zijn brandende toorn laten varen

opdat wij niet ten onder gaan...wie weet, misschien...

 

En al de heidenen olv hun koning gingen boete doen en bekeerden zich.

Niet door de bangmakerij van Jona; maar in geloof, in vertrouwen op God:

Zij beseften beter dan Jona: wie weet, misschien laat Hij zich verbidden

Jona deed het niet en Jona deed het wel.

Een kromme stok, een rechte slag.

 

 

E     Soms vliegt het op je aan: er is veel verkeerd in mijn leven.

Dan kun je je niet meer voorstellen dat God nog met je zou verder willen.

Dat is je geweten in de rol van Jona.

 

Dan weten we nu ook dat er hoop is:

misschien, wie weet mocht God zich omkeren

en berouw krijgen en zijn brandende toorn laten varen.

Dan neem je het oordeel van God

over het kwaad in je leven wel serieus

maar nog veel serieuzer geloof je

dat het laatste en diepste woord van God

een woord van vergeving, van heil en leven is.

 

Je beroept je ahw op God tegen God

Heer: U bent de enige die mij veroordelen kunt

en daarom de Enige die mij redden kan:

"O God, wees mij zondaar genadig."

Dat zijn gebeden naar Gods hart: die wil Hij verhoren

 

De bekering van Nineve is niet een zaak van het hart alleen.

Het blijft niet beperkt tot bidden...het heeft een uitwerking:

Niet in die zin dat er tempels of kerken gebouwd worden

de bewoners gaan niet wat meer aan godsdienst aan

Ze bekeren zich van het onrecht, beter vertaald: van het geweld.

Precies dat is het dat God tegen heeft op Nineve

Niet de onkerkelijkheid, maar de onmenselijkheid.

 

Nineve bekert zich van het geweld.

stel je voor Amsterdam:

je hoeft je fiets niet meer op slot te zetten

je kunt veilig over straat lopen, ook in het donker

voor de bedelaars en verslaafden is een hulpprogramma opgezet

krottenwijken worden opgeknapt

er is een einde gekomen aan de verkwisting in hoge kringen

aan steekpenningen en corruptie

 

Het lijkt wel een sprookje, een droom.

Maar die droom is het visioen van vrede dat de bijbel ons geeft:

Nineve verandert: een stad die een beetje gaat lijken

op de stad van God / op het Jeruzalem van straks.

 

Dat kan ook met onze stad gebeuren:

mensen die met elkaar een echte gemeenschap vormen

warm en hartelijk, open voor iedereen.

Wie gelooft in God...wie zich door Jezus laten inspireren

gaan daarin voorop

Samen met alle mensen van goede wil.

AMEN.