Joh 6: 1 - 15
De wonderbare spijziging: brood uit het niets en het scheppen van geld door de ECB. Ex 16: 11-20 en Joh 6: 1-5.
A De ECB, de Europese Centrale Bank, zet de geldpersen aan.
60 miljard Euro maken ze er zo maar bij
En volgende maand weer.
Tot er 1100 miljard Euro bij is gekomen.
Zomaar uit het niets komt al dat geld tevoorschijn
Het wordt niet geleend van andere banken
Het wordt niet door belastingen opgebracht
Het komt er, gewoon omdat de bank dat wil.
Meer geld terwijl er niet meer tegenoverstaat?
Dan wordt het minder waard.
Inflatie dreigt, maar dat is nu juist de bedoeling.
Dat schijnt goed voor de economie te zijn.
De ECB laat iets zien van wat God doet.
God is nog veel creatiever dan de ECB
Uit het niets heeft hij de hemel en de aarde gemaakt.
De zon, de maan, de sterren
het land, de zee, de lucht
de vogels en de vissen, mens en dier
alles wat er is
dat is er, omdat God ooit
in den beginne zei dat het er moest zijn.
En hij is dat blijven zeggen:
Elke dag roept hij zijn schepping te voorschijn
onuitputtelijk onze God, onvermoeibaar.
Zou hij daarmee ophouden:
we zouden onherroepelijk in het niets verdwijnen
En een enkele keer breekt dat creatieve van God
heel speciaal door in onze wereld
Als het volk Israel door de woestijn trekt
dan is daar zomaar manna, en water, en kwakkels.
En vandaag – als 5 broden en 2 vissen meer dan genoeg zijn
voor 5000 mannen
Dan is God net de ECB
die de geldpers wat harder laat draaien.
Zo royaal dat ze het niet eens op krijgen:
12 manden over.
Wij zijn geneigd om te zeggen: dat kan niet...
Maar de duivel weet wel beter.
Jezus die zo dichtbij God leeft
zo vol van zijn Geest is,
dat je gewoon met God te maken hebt
als je voor Jezus staat.
Die Jezus heeft voor dat wonder
zelfs dat beetje brood en vis niet nodig.
Als hij hongerig wordt in de woestijn
stelt de duivel hem op de proef
Zeg toch tot deze stenen dat ze brood worden!
B Ik snap wel
dat wij het moeilijk vinden om dit wonder te geloven.
Het is niet eens dat het eigenlijk niet kan
Het is vooral dat we er niet bij kunnen waarom
toen die mensen wel gevoed werden
maar nu duizenden mensen omkomen van de honger.
Waarom toen wel die redding uit de storm op het meer
en nu zovelen boottvluchtelingen die verdrinken in zee
Waarom toen wel die genezingswonderen?
en nu voor mij, voor hem/haar de dokters niets meer kunnen.
Daarom hebben we moeite met wonderen
Daarom houden zoveel mensen God en geloof voor gezien.
Maar: God had het ons toch toevertrouwd:
de zorg voor zijn schepping, de zorg voor elkaar?
Het is toch onze taak om ons brood te delen met wie te kort komt
Het is toch onze opdract om drenkelingen uit zee te redden
Het is toch onze verantwoordelijkheid om gezond te leven
niet roekeloos door het verkeer te jagen?
Wat blijft er daarvan over als vanuit de hemel telkens wordt ingegrepen?
Blijven we dan nog aan ontwikkelingshulp doen?
Gaan we dan nog met reddingsboten patrouilleren op zee?
Zouden we dan nog stoppen met roken en drinken?
Voorzichtiger autorijden?
Ik weet wel zeker van niet : bij wonderen dreigt ook inflatie:
inflatie van onze verantwoordelijkheid.
Daarom zijn de wonderen in de bijbel eigenlijk best zeldzaam.
Ze gebeuren bij hoge uitzondering.
Nergens is de boodschap dat jij er wel met de pet naar kunt gooien.
Dat God de problemen toch wel oplost als de nood aan de man komt.
De wonderen in de bijbel willen ons iets heel anders laten zien
Ze willen ons de ogen openen voor wie Jezus is.
Zo ook dit wonder van de wonderbare spijziging:
Het wil ons helpen ontdekken
dat we in Jezus met God te maken hebben
dat in Jezus God ons zijn liefde bewijst
En als we dat geloven
en echt tot ons laten doordringen
dan verandert er wat van binnen.
Dan wordt een diepe honger gestild.
Door Jezus die het levende brood is.
Dat wil dit wonder zeggen.
Er zijn mensen die zeggen:
dat wonder, ik kan niet geloven dat het echt zo gebeurd is
maar dat van Jezus, het levende brood, dat geloof ik.
Nou: Als je dat kunt geloven zonder dat wonder: prima,
Als je dat uit dit verhaal meeneemt: helemaal goed.
Want daar gaat het om.
C Maar die diepe honger, dat levende brood
daar zijn we maar niet zo aan toe.
We hebben wel andere dingen aan ons hoofd.
Zoveel mensen verloren hun baan
moeten van een uitkering zien rond te komen
en hoe moet dat nu met je huis
en de studie van je kinderen
In zoveel gezinnen loopt het niet lekker
steeds vaker ruzie tussen man en vrouw
Of zat u bij de dokter op spreekuur:
ziekte, handicaps: we komen allemaal aan de beurt
Dat zijn terecht grote zorgen.
eten en drinken, kleding, onderdak, gezondheid, fijne relaties
dat hoort tot onze eerste levensbehoeften
Niet voor niets dat Jezus ons leert te bidden:
Geef ons heden ons dagelijks brood
Die dingen zijn onmisbaar!
En we kunnen ons goed voorstellen
dat als Jezus die 5000 mensen helpt en voedt
dat ze enthousiast zijn
Hij moet onze koning worden!
Hij lost de broodvraag op.
Daar zijn we gevoelig voor.
En voor we het weten maken wij hem koning
die de gouden bergen belooft.
Dat lijkt verstandig, maar het is een grote fout!
In de jaren dertig kon Hitler Führer, koning worden
omdat hij wegen liet aanleggen
oorlogsfabrieken liet bouwen
mensen aan het werk zette
Ze verdienden weer wat...de economie groeide...de welvaart nam toe....
Maar hij stortte zijn volk en heel Europa in een vreselijke oorlog.
Je kunt niet zomaar degene koning maken
die jou werk, inkomen, welvaart belooft.
Een mens leeft niet van brood alleen, zegt Jezus
als de duivel hem op de proef stelt:
er is nog wel wat meer nodig dan brood
Waarden en normen, geloof, hoop en liefde.
Binnenkort mogen we weer stemmen
Dan moeten we niet allereerst letten
op werkgelegenheid
op de hoogte van uitkeringen
op veel of weinig asielzoekers
Dan komen we geheid in de problemen.
Onze echte koning is God
En die alleen mogen over ons regeren
die rekening houden
met de waarden en normen van God.
D De mensen wilden Jezus koning maken
Maar dat wil hij uitdrukkelijk niet.
Hij is niet gekomen om de broodvraag op te lossen.
Dat moeten we zelf en dat kunnen wij ook:
Nog nooit heeft de wereld zoveel tarwe en graan voortgebracht
We krijgen het niet eens op!
We verwerken het tot veevoer!
Als we het eerlijker delen heeft iedereen genoeg.
En geldt dat niet net zo goed van die andere problemen:
– die bootvluchtelingen op zee
Als we samenwerken vinden ze allemaal een plekje
– en ziekte en handicaps
Daar hebben we toch artsen voor, medicijnen, therapie
– en verdriet en eenzaamheid
Als we omzien naar elkaar is er toch troost?
Als de 5000 dat doorkrijgen, zijn ze op Jezus uitgekeken
Ze gaan naar huis terug.
En vast speelt dat ook een rol vandaag
nu zovelen God en geloof voor gezien houden
Als het erop aankomt, zeggen ze,
moet je het allemaal zelf doen.
Er is niet een God die jouw verantwoordelijkheid uit handen neemt.
Ipv dat je blij bent met een God
die je zoveel toevertrouwt, die je zo serieus neemt
terug naar huis
Terug naar huisje, boompje beestje:
zelfs als je het allemaal mooi voor elkaar hebt:
heb je daar dan genoeg aan?
Maar de meesten hebben niet zo mooi voor elkaar
getob met de gezondheid,
zorgen om de kinderen
problemen met je huwelijk
En de dokter kan veel, maar lang niet alles!
En de relatietherapeut doet zijn best
maar komt het weer goed met je gezin? Heel vaak niet!
Dat is het allermoeilijkste:
Dat de dingen niet gaan zoals je je wenst
Al doe je nog zo je best
maar werk, gezondheid komen niet meer terug
Je moet je verlies nemen
En het wordt moeilijk om blij te zijn
dat je er bent, en leven mag
En misschien krijg je een hekel aan jezelf
omdat je het zelf verknoeide
met je man, je vrouw, je vrienden
Voel je je schuldig, slecht. Schaam je je voor jezelf.
E Dat zijn de grote vragen.
Ze sluimeren in ieder mens.
Vroeg of laat worden ze wakker.
En ze blijven aan je knagen
Het voelt als een diepe honger,
een geestelijk verlangen
naar weer blij kunnen zijn met het leven dat soms zo tegenvalt
Naar weer kunnen leven met je zelf ondanks alles
Lastig die grote vragen.
Ongemakkelijk die honger
En toch: wees er maar blij mee!
God is met je bezig.
Hij voedt je met honger.
Zodat je bij Jezus zult uitkomen.
Voor die honger is hij gekomen
Voor die honger is hij het levende brood.
Hoe we dat eten?
Hoe we dat levende brood tot ons nemen?
Allereerst door deze 40 dagen de weg van Jezus te volgen.
En te zien hoe vol van God hij is.
Zijn liefde en macht, zijn Geest woont in hem.
Hij blijft zichzelf ook als hij steeds meer verzet
en tegenwerking en vijandschap oproept.
Zelfs als het hem aan het kruis brengt.
Daar krijgen we een vermoeden van het kwaad dat in ons schuilt:
Onze woede om God die ons zijn wil oplegt
om de aarde te bewaren en te zorgen voor elkaar
Onze boosheid om God
die maar niet met wonderen tussen beide komt
om onze problemen op te lossen.
Mijn onmacht, mijn tekort, mijn angst, mijn schaamte
Al dat negatieve komt naar buiten en ontlaadt zich op Jezus
Daar krijgen we een vermoeden van de liefde van God
die dat ondergaat, die dat aanvaardt
En als het dan Pasen wordt
de Heer als de levende verschijnt
dan wordt het ons duidelijk
hoe de liefde van God het hebben kon: al ons geweld.
Hij wil mij en u niet kwijt
Hij geeft zijn schepping niet op
Dat weten, beter nog: dat geloven; nog beter:
voor dat goede nieuws je hart open stellen
je erdoor laten voeden
en daaruit leven
dat maakt van jou een ander mens:
Zou ik dan mezelf niet aanvaarden
ondanks alles wat er niet aan mij deugt
Zou ik dan niet blij zijn met het leven
ondanks alle teleurstellingen?
Eindelijk de diepe honger gestild
Met het levende brood dat Christus is. AMEN
Achtergronden
Afkortingen
van de Bijbelboeken > Register (kolom 2) adhv = aan de hand van Afb = Afbeelding BGT = Bijbel in Gewone Taal BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT) bv = bij voorbeeld CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk DL = Dordtse Leerregels GNB - Groot Nieuws Bijbel GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland) Gr = Grieks HCat = Heidelbergse Catechismus Hebr = Hebreeuws HTB = Het Boek HSV = Herziene Staten Vertaling ID = Intelligent Design Lat = Latijn LuV = Lutherse Vertaling LV14 = Leidse Vertaling 1914 LXX = Septuaginta (Grieks OT; 250 - 50 vC) M = Meditatie (bv Mc 1:1M = Meditatie over Mc 1: 1) NA = Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT) NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004) NBG = Nederlands Bijbel Genootschap NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951) NBV = Nieuwe Bijbel Vertaling (2004) NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021) nC = na Christus NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis NT = Nieuwe of tweede Testament OT = Oude of eerste Testament PM = Post Modernisme PKN = Protestantse Kerk Nederland Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84) RKK = Rooms Katholieke Kerk SV = Staten Vertaling TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim v = volgende vers (bv Ps 1: 1v betekent Ps 1: 1 - 2) vd = van de vv = volgende verzen (bv Ps 1: 1vv betekent Ps 1: 1 - 3) vC = voor Christus WV = Willibrord Vertaling X = Chiasme (kruisstelling) > = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2) // = synoniem parallellisme <> = antitthetisch parallellisme |