Joh 20: 1 - 18 (B)
Pas als Maria hoort hoe de Opgestane haar naam noemt, komt ze tot geloof.
Wat betekent dat voor ons?
A Pasen is een overrompelend feest
De Heer is opgestaan!
De gekruisigde werd opgewekt
Als dat waar is, dan is alles anders!
Dat is zo verwarrend.
Iemand die opstaat uit het rijk van de dood?
Zoiets hebben wij nog nooit gezien
Dat gaat in tegen heel onze ervaring en al onze wijsheid
Voor ons is dood dood, einde verhaal
Doden herleven niet.
Een dode die terug komt, dat gebeurt niet
Of alleen in griezelfilms, maar niet in het echt.
Wij weten wel beter.
En de eerste discipelen weten ook wel beter.
Geen van allen houden ze er rekening mee
dat het ten derde dage Pasen zou worden.
Als Maria het graf geopend ziet
denkt ze geen moment aan opstanding.
Haar idee: grafrovers, die hebben hem weggehaald.
En u kunt in Jeruzalem de heilige graf kerk bezoeken
En net als Petrus en Johannes zien
dat het graf inderdaad leeg is
Maar of dat overtuigend is
en gaat geloven aan de Heer die leeft?
Misschien zeg je wel:
- dit is niet het echte graf, dat moet een vergissing zijn
- dit is om pelgrims te trekken, dit is bedrog, commercie
We laten ons niet zomaar afbrengen
van dood is dood, einde verhaal
Niet dat we er zo gehecht zijn
We zouden graag willen dat het anders was.
Maar als dit het enige bewijs is?
Dat is te weinig.
Het enige dat we echt 100% zeker weten is
dat het leven eindigt in de dood.
Dat wordt deze dag echt niet onderuit gehaald.
Zelfs 2 engelen kunnen Maria niet op andere gedachten brengen
Zelfs als de Heer zelf als de levende verschijnt
herkent ze hem niet, houdt hem voor de tuinman:
als u hem hebt weggehaald, zeg me waar u hem hebt neergelegd
Zo gevangen zit ze in haar verdriet.
Ze staat totaal niet open voor Pasen
En u, en jij, en ik?
Hoe open staan wij voor deze dingen?
Of zitten we ook gevangen in die tunnelvisie
van dood is dood.
Zouden we niet blij moeten zijn
met deze ene zeldzame aanwijzing dat we er naast zitten?
B Maria is naar het graf gegaan.
Niet om Pasen te vieren, maar om te rouwen, om te treuren.
Daar was ze nog niet aan toegekomen.
Toen Jezus was gestorven is, vrijdag laat in de middag,
is hij in alle haast begraven.
Nog net voor sabbat begon, de rustdag.
Dat ging voor.
Net zoals bij een overlijden
die eerste dagen er van alles voorgaat
iedereen bellen, de kaart opstellen, de uitvaart voorbereiden
en nog veel meer.
Je wordt geleefd, komt aan je gevoel niet toe.
Dat kan wel even, maar niet lang.
Dan moet je stil staan bij je hart, bij jezelf.
Voor Maria kan dat nu, op de eerste dag van de week.
Wat wil ze nou eigenlijk, daar bij het graf?
Wat zoekt ze daar?
Vast wil ze daar alleen met Jezus zijn
Haar tranen de vrije loop laten.
Zonder mensen om haar heen.
Zonder goed bedoelde raad als
t is ook heel erg, je moet maar sterk zijn
Ja wat zeggen mensen niet
als ze iemand in tranen zien.
Het lijkt wel of ze daar niet tegen kunnen.
Dat willen stoppen, waarom eigenlijk?
T is toch de meest normale reactie op verlies?
En vast wil ze hem nog aanraken.
Een kus op zijn hoofd
Zijn hand pakken
Want die vrijdag was het allemaal zo vlug gegaan.
Ze kan het eigenlijk nog steeds niet geloven.
Ook daarom moet ze naar het graf:
om te zien dat het echt zo is
om te voelen dat hij echt niet meer leeft.
We kunnen haar paniek begrijpen
als ze ziet hoe het graf open is:
«ik weet niet waar ze hem hebben neergelegd»
zegt ze tegen Petrus,
en tegen de engelen
en tegen de tuinman: drie keer «waar is hij neer gelegd»
Dan kan ik hem meenemen...
Ach, wat wil ze nou toch: hem meenemen?
Maar zo kun je er aan toe zijn als je een geliefde verliest aan de dood.
Ze kan hem gewoon niet missen.
Ze kan zich niet voorstellen
dat ze met enkel herinneringen aan Jezus verder moet.
Ze wil hem zelf.
C Het is heel herkenbaar,
zo menselijk als Maria voelt en spreekt en doet.
Dat zal dan ook wel de reden zijn
dat er zo gefantaseerd wordt
over Maria van Magdala en Jezus
Dat die een relatie zouden hebben gehad.
Daar zijn wel boeken en films over gemaakt
Maar dat is allemaal verzonnen.
Moeten we vooral niet serieus nemen: ‘t is nep-nieuws.
Veruit de oudste en meest betrouwbare bronnen
vertellen niet dat Maria hopeloos verliefd was op Jezus.
Ze vertellen wel dat zij zich bij Jezus helemaal
op haar gemak voelde.
En dat was bijzonder.
Want voordat ze hem leerde kennen
stond ze bekend als iemand
die bezeten was door 7 boze geesten (Luc 8:2).
Dat betekent dat ze niet zichzelf was
maar naar andere stemmen luisterde
dan die echt uit haar zelf opklonk.
Misschien spookten traumatische herinneringen door haar heen
of had ze waanvoorstellingen?
Of was ze soms te vrolijk, dan weer te verdrietig
Maar op een dag is Jezus in haar leven gekomen
En sindsdien is dat voorbij: geen boze geesten meer.!
Door Jezus heeft ze rust gevonden
voelt ze weer vertrouwen op de bodem van haar ziel
durft ze weer moed te hebben voor het leven
en hoop voor de toekomst
Gelovig gesproken: ze heeft God terug gevonden.
Dat is het beste dat met haar en met ons kan gebeuren
En nooit meer willen we dat kwijt:
Zo verbonden te zijn met de bron van het leven zelf.
En te geloven dat het goed is dat je er bent
En dat er in het verborgene een hart is
dat voor je klopt.
En daarom is ze nu zo radeloos:
Hij die haar de liefde, de warmte van God
wist over te brengen – Jezus -
hij is nu dood, en zelfs verdwenen: weg, onvindbaar.
Alles lijkt verloren.
Ze voelt hoe de boze geesten weer wakker worden
En ze vreest terug te vallen in dat on-leven zonder God:
En als de verdrietigheden zich melden in ons leven
is dat niet precies wat het zo moeilijk maakt?
Het gevoel dat God weg is.
En je geloof, je vertrouwen door angst overmeesterd wrodt
en je hoop in wanhoop verandert
en liefhebben alleen maar zeer doet.
D En toch is alles anders, deze morgen.
1 De grote steen weggerold
2 het graf leeg
3 Niet geroofd: de lijkwade ligt opgevouwen aan de kant
4 Twee engelen in het graf...
5 Iemand die vraagt waarom huil je?
Allemaal tekenen; de boodschap komt niet over.
Blikvernauwing. Tunnelvisie. Paniek die alles blokkeert.
Dan hoort ze haar naam roepen Maria!
die stem kent ze,
zo vertrouwenwekkend: het is de Heer!
Hij roept haar naam, zoals alleen hij dat kan:
zodat God zelf erin mee komt
Hij weet haar opnieuw
met zijn liefde, zijn trouw te bereiken
Ze weet in enen weer wie zij is:
nee: niet de prooi van 7 boze geesten
maar kind van God
Haar identiteit heel gemaakt
haar leven gered
Opnieuw geboren is ze
door Hem, door Jezus, de Heer is opgestaan. Hij leeft.
Dat is Pasen: het gaat door. HIJ gaat door.
Met mensen weer op God aan te sluiten.
Met ons weer met God te verbinden
zodat geloof, hoop en liefde in ons op gang komen:
Geloof
omdat we niet kinderen van de angst hoeven te zijn
maar kinderen van God
die met vertrouwen mogen leven en sterven
En hoop
omdat we niet kinderen
van wanhoop en pessimisme moeten zijn
maar kinderen van God
die in voor- en tegenspoed verwachting zullen hebben.
En liefde
omdat we niet kinderen
van ikzucht en eigenbelang horen te zijn
maar kinderen van God
open naar elkaar en open naar God toe.
E Die innige band die er altijd was
tussen Jezus en zijn God
die is er voortaan tussen God en ons
Mijn Vader is voortaan jouw Vader, zegt de Opgestane
Mijn God, voortaan jouw God.
Tenminste: dat is een mogelijkheid.
Zo kan het zijn.
Zo hoeft het niet te zijn.
Je kunt er je schouders over ophalen
Je kunt je er voor afsluiten
Je kunt bij je tunnelvisie blijven: dood is dood.
Dan gaat het langs je heen.
Maar als Jezus je aanspreekt
als je hebt gezien
hoe God met zijn liefde
in hem woont
en hoe ver die liefde gaat:
Tot het uiterste, tot aan het kruis
tot in graf en dood
En als je hebt gezien
dat die liefde door niets gedoofd kon worden
maar alles kon hebben,
Dan vind je dat toch mooi?
Dan voel je je toch aangesproken?
Dan wil je dat toch ook?
Dan besef je: dit gaat over mij:
Dan hoor je net als Maria jouw naam klinken
God die jou met zijn liefde bereikt
Hij mijn vader...ik zijn kind
dat is de nieuwe werkelijkheid
Niet langer: Dood is dood, einde verhaal –
dat is een leugen
van bange en bezeerde mensen.
De waarheid is dat Christus leeft
en bij ons is
om ons bij zijn God te brengen
en te bewaren
En het nieuw leven te weken
van geloof, hoop en liefde.
Het leven dat geen einde kent. AMEN
Achtergronden
Afkortingen
van de Bijbelboeken > Register (kolom 2) adhv = aan de hand van Afb = Afbeelding BGT = Bijbel in Gewone Taal BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT) bv = bij voorbeeld CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk DL = Dordtse Leerregels GNB - Groot Nieuws Bijbel GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland) Gr = Grieks HCat = Heidelbergse Catechismus Hebr = Hebreeuws HTB = Het Boek HSV = Herziene Staten Vertaling ID = Intelligent Design Lat = Latijn LuV = Lutherse Vertaling LV14 = Leidse Vertaling 1914 LXX = Septuaginta (Grieks OT; 250 - 50 vC) M = Meditatie (bv Mc 1:1M = Meditatie over Mc 1: 1) NA = Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT) NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004) NBG = Nederlands Bijbel Genootschap NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951) NBV = Nieuwe Bijbel Vertaling (2004) NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021) nC = na Christus NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis NT = Nieuwe of tweede Testament OT = Oude of eerste Testament PM = Post Modernisme PKN = Protestantse Kerk Nederland Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84) RKK = Rooms Katholieke Kerk SV = Staten Vertaling TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim v = volgende vers (bv Ps 1: 1v betekent Ps 1: 1 - 2) vd = van de vv = volgende verzen (bv Ps 1: 1vv betekent Ps 1: 1 - 3) vC = voor Christus WV = Willibrord Vertaling X = Chiasme (kruisstelling) > = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2) // = synoniem parallellisme <> = antitthetisch parallellisme |