Joh 18: 11
Goede Vrijdag 2017. De Passio volgens Johannes en overdenking Joh 18:11 “Zou ik niet drinken de beker die “mijn Vader mij gegeven heeft?
A Zullen we het ooit echt begrijpen
waarom Jezus deze weg wilde gaan?:
De gevangenneming
Het vernederende verhoor
De doornenkroon, de purperen mantel
De helse pijnen aan het kruis, tot in de dood?
Moest dat zo van zijn God? van onze God?
Wat is de zin ervan?
Petrus kan het zo gauw niet ontdekken:
Koste wat kost wil hij voorkomen
dat het dit allemaal met Jezus gaat gebeuren.
Hij grijpt naar het zwaard
Hij wil vechten om zijn Heer te bevrijden
Alsof Jezus toch een soort koning is
met soldaten en legers
die met wapens en geweld
machtig is over de mensen.
Tegen Pilatus zal Jezus straks zeggen:
mijn koninkrijk is niet van deze wereld.
Het is wel een koninkrijk
met een koning en met onderdanen
maar het komt niet met aardse middelen tot stand
het komt van boven: God brengt het…
Hij brengt het door mensen voor zich in te nemen
Met de macht van de liefde.
Daarom wijst Jezus dat geweld van Petrus dat af:
Zou ik niet drinken de beker
die de Vader mij gegeven heeft?
En daar staan wij opnieuw versteld:
zullen we ooit echt begrijpen
de (geloofs)kracht waaruit Jezus deze weg ging
zijn vastberadenheid
zijn kalmte bij de gevangenneming
wie zoeken jullie? hier ben ik!
en bij het verhoor: waarom sla je mij?
en zijn vertrouwen voor Pilatus:
U hebt niet meer macht dan God u geeft.
Wie is toch deze
die zo koninklijk zijn weg gaat?
Maar of we nu huiveren van het lijden en het kruis
of dat we bewonderen Jezus’ kalmte en vastberadenheid
het gaat om wat anders:
of we zien hoe hier verzoening tot stand komt
en daar geloof aan hechten
en in vrede gaan leven met God en met elkaar.
B Zou ik de beker niet drinken?
Dat is een bijzondere uitdrukking
In de bijbel is de beker wel eens beeldspraak
voor wat je lot, je deel is
voor wat God je geeft.
“mijn beker vloeit over” zegt David in Ps 23:
de Heer is mijn herder.
David verheugt zich over God
zijn nabijheid, zijn zegen.
Maar op andere plaatsen is de beker negatief gevuld:
met onheil,
Jesaja spreekt van de beker der gramschap
die Israel moest drinken
toen het door Babel onder de voet werd gelopen
en afgevoerd.
De beker die Jezus moet drinken is er ook één van onheil:
de vernederingen, het lijden, kruis en graf
Hij ziet dat allemaal heel duidelijk voor zich.
En hij wil dat niet ontlopen
En Petrus mag niet voor hem vechten
om hem dat te besparen.
Jezus wil dat ondergaan.
Hij zoekt het op.
Het is niet zo, dat de zaak hem uit de hand liep
dat het eigenlijk anders had moeten gaan.
Nee, hij is expres naar Jeruzalem gegaan
En hij wist heel best
wat hem daar te wachten stond:
de bittere beker van het lijden.
Hij had zijn hachje kunnen redden
Hij had kunnen vluchten
maar hij doet het niet
Hij zal de beker nemen en leegdrinken tot op de bodem.
Zo zal hij duidelijk maken
dat God zijn teleurstelling en toorn
niet uitleeft op de mensen
door ze te straffen…
De eeuwige houdt dat voor zichzelf
hij slikt zijn teleurstelling ahw in
hij vangt de boosheid op in zichzelf
dat is: in Jezus…zijn geliefde zoon…
in wie God zelf woonde, als in geen mens ooit tevoren.
Jezus gaat in mijn plaats.
Het is mijn beker die hij drinkt.
C De beker die mijn Vader gegeven heeft?
Jezus ziet het als zijn roeping
Dit is Gods plan met zijn leven:
dat hij de weg van het lijden gaat
zichzelf opoffert en zijn leven geeft.
Eigenlijk was heel zijn leven zo:
Vanaf het begin heeft hij dit als zijn roeping gezien:
om niet voor zichzelf te leven
een gezinnetje stichten
het bedrijf van zijn vader voortzetten
Nee, hij heeft niets voor zichzelf
Hij is tot de rand toe gevuld met God
Buiten God is hij niets, heeft hij niets, wil hij niets.
Aan God heeft hij zichzelf gegeven,
volledig
En God? Hij is een God die naar mensen omziet
Hij wil ons terug wil uit het onland van de angst
van de zelfzucht, de zorgen, de afgunst
Hij wil ons terug in zijn gemeenschap
Zodat in ons geweten zijn stem klinkt
en in ons hart zijn liefde woont
en het tot dienen en delen en vergeven komt.
Vol van deze God
is Jezus heel zijn erop uit geweest
om deze verbinding
tussen God en mensen weer te herstellen
God en mensen weer te verzoenen:
In zijn gelijkenissen heeft hij dat uitgelegd
In zijn wonderen heeft hij dat voorgedaan
Heel zijn leven was hij een en al dienst
Heel zijn leven was eigenlijk al een offer
En nu het lijden en het kruis opdoemen
wil hij die niet ontlopen.
Het is de uiterste consequentie van heel zijn leven
de climax
hier bereikt zijn liefde, Gods liefde voor mensen
zijn hoogtepunt
Nu gaat de liefde van God tot het uiterste
Nu zal hij voor lief nemen
wat helemaal zo lief niet van ons is:
onze angst, de zelfzucht, de afgunst,
verblinding en boosheid en ongeduld
In 1 woord: de zonde in al zijn vormen op zich nemen.
D Zou ik niet de beker drinken
die de Vader mij gegeven heeft?
Ja, stel je eens voor
dat Jezus de beker had teruggeven
Sorry, ik kan niet, dit gaat te ver...
Als hij was gevlucht toen de soldaten kwamen
Of als hij voor Pilatus had gezegd:
ik heb me vergist
ik herroep alles wat ik heb geleerd
over het leven met God en met elkaar
Of als hij aan het kruis
God en zijn beulen had verwenst?
Daar kunnen we inkomen.
Hoe vaak gaan zulke gedachten niet door onszelf heen
als de angst regeert
als de zorgen komen
als verdriet en rouw het leven in de schaduw stellen
als je twijfelt aan alles wat je gelooft
als de weg van dienen en delen en vergeven je zwaar valt?
Dan…dan hadden we helemaal niets gehad.
Geen evangelie, geen blijde boodschap:
Niet de zekerheid dat de liefde van God
alle zonde wilde dragen om het weg te dragen
en te vergeven.
En we zouden niet hebben
de zekerheid dat het goed is
om die zwakke, aarzelende stem
in je hart en geweten
om de stem van de liefde gehoor te geven.
En we zouden niet hebben
een voorbeeld om na te volgen
Want waarom zouden we God vertrouwen
elkaar dienen en vergeven
en hoopvol leven
als niet één had laten zien dat het wel kon?
Goddank voor Jezus
die deze beker tot de bodem heeft leeg gedronken.
Hij heeft het laatste en diepste geheim van de werkelijkheid
aan het licht heeft gebracht.
In het verborgene klopt een hart voor ons.
Wij mogen met vertrouwen leven.
E Dan laat Jezus zich meenemen door de soldaten
naar Pilatus, naar het kruis.
Op het oog een menselijk drama, een misdaad.
Maar in werkelijkheid…
neemt Jezus nu de beker van zijn Vader aan.
Op het oog doen ze maar met Jezus
maar in werkelijkheid…
heeft hij de regie
hij geeft zich over aan de soldaten
hij draagt zelf zijn kruis
tenslotte geeft hij de geest.
Op het oog was het toevallig vrijdagmiddag
dat in de tempel
de lammeren geslacht worden
voor het joodse paasfeest
om de uittocht uit Egypte te vieren.
In werkelijkheid…
sterft op datzelfde moment Jezus
als het lam dat de zonde der wereld draagt,
zo had Johannes hem al genoemd
in het begin
toen hij kwam om zich te laten dopen
Hier geeft die ene zich
opdat zijn volgelingen vrij zouden zijn (18: 8)
En Kajafus had op een wonderlijke manier gelijk
toen hij zei:
het is nuttig dat één man sterft ten behoeve van het volk (18:14)
En Pilatus had meer gelijk dan hij dacht
toen hij liet schrijven
Jezus de Nazoreeër, de Koning der Joden. (19: 19)
In 3 talen, want:
Voor alle volken hangt hij daar.
Niet om te bewonderen.
Niet om medelijden op te wekken.
Voor u en mij heeft hij zijn leven gegeven.
Om ieder mensenkind uit dat Egypte van zonde, angst en dood te krijgen.
Om ieder van ons te laten leven dichtbij God
en toegewijd aan elkaar. AMEN
Achtergronden
Afkortingen
Bijbelboeken > Register kolom 2 adhv = aan de hand van Afb = Afbeelding BGT = Bijbel in Gewone Taal BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT) bv = bij voorbeeld CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk DL = Dordtse Leerregels GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland) Gr = Grieks HCat = Heidelbergse Catechismus Hebr = Hebreeuws HTB = Het Boek HSV = Herziene Staten Vertaling Lat = Latijn LXX = Septuaginta (Griekse Vertaling vh OT; 250 - 50 vC) LV14 = Leidse Vertaling 1914 M = Meditatie (bv 1 Kor 13M = Meditatie over 1 Kor 13) NA - Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT) NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004) NBG = Nederlands Bijbel Genootschap NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951) NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021) nC = na Christus NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis NT = Nieuwe of tweede Testament OT = Oude of eerste Testament PKN = Protestantse Kerk Nederland Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84) RKK = Rooms Katholieke Kerk SV = Staten Vertaling TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim v = volgende vers (bv Ps 1: 1v betekent Ps 1: 1 - 2) vv = volgende verzen (bv Ps 1: 1vv betekent Ps 1: 1 - 3) vC = voor Christus > = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2) |