Jesaja
- Tien stammen in het Noorden hebben een eigen koning en hoofdstad (Samaria).
- Twee stammen in het Zuiden (Juda en Benjamin) hebben Jeruzalem als hoofdstad. Daar treedt Jesaja op. In zijn tijd regeren achtereenvolgens de koningen Uzzia, Jotam, Achaz en Hizkia.
De roeping van Jesaja staat in Jes 6 beschreven.
De naam Jesaja betekent 'de Here is heil'.
Het boek Jesaja blijkt een verzameling te zijn van teksten uit verschillende eeuwen. De auteur is dus niet alleen Jesaja, ook andere, latere profeten, niet met name bekend, hebben eraan bijgedragen. Het boek als geheel staat echter op naam van de eerste Jesaja, die kennelijk school heeft gemaakt.
Vrij gangbaar is het om drie hoofddelen te onderscheiden:
- Jes 1 - 39 Proto Jesaja
Stamt uit de tijd vòòr de babylonische ballingschap. Inhoud: de dreiging van het Assyrische rijk (ong. 750 - 700 vC) en de verleiding om met Egypte samen te werken tegen Assyrië. Waarschuwingen - Jes 40 - 55 Deutero Jesaja
Geschreven in de tijd van de ballingschap (587 - 539 v C)
Inhoud: bemoediging voor mensen die het niet meer zien zitten. - Jes 56 - 66 Trito Jesaja
Geschreven na de ballingschap. Inhoud: de vele moeilijkheden die er zijn te overwinnen voor de teruggekeerde ballingen
Maar dat is niet alles. Vanwege zijn inhoud is Jes 24 - 27 als een vierde hoofddeel op te vatten. Men noemt deze hoofdstukken wel de wel de Apocalyps van Jesaja. Waarschijnlijk is dit het jongste deel van Jesaja. Het vertoont allerlei kenmerken van de apocalyptiek: het is geheimzinnig, vol symboliek, het gaat over de eindtijd, er is sprake van mythologie, het is dualistisch: heel zwart - wit staan goed en kwaad tegenover elkaar.
De uiteindelijke redactie die van al deze hoofdstukken één boek maakte, vond plaats laat Perzische-tijd, evt vroeg-Hellenistische tijd (4-e eeuw vC).
Achtergronden
Afkortingen
van de Bijbelboeken > Register (kolom 2) adhv = aan de hand van Afb = Afbeelding BGT = Bijbel in Gewone Taal BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT) bv = bij voorbeeld CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk DL = Dordtse Leerregels GNB - Groot Nieuws Bijbel GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland) Gr = Grieks HCat = Heidelbergse Catechismus Hebr = Hebreeuws HTB = Het Boek HSV = Herziene Staten Vertaling ID = Intelligent Design Lat = Latijn LuV = Lutherse Vertaling LV14 = Leidse Vertaling 1914 LXX = Septuaginta (Grieks OT; 250 - 50 vC) M = Meditatie (bv Mc 1:1M = Meditatie over Mc 1: 1) NA = Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT) NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004) NBG = Nederlands Bijbel Genootschap NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951) NBV = Nieuwe Bijbel Vertaling (2004) NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021) nC = na Christus NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis NT = Nieuwe of tweede Testament OT = Oude of eerste Testament PM = Post Modernisme PKN = Protestantse Kerk Nederland Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84) RKK = Rooms Katholieke Kerk SV = Staten Vertaling TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim v = volgende vers (bv Ps 1: 1v betekent Ps 1: 1 - 2) vd = van de vv = volgende verzen (bv Ps 1: 1vv betekent Ps 1: 1 - 3) vC = voor Christus WV = Willibrord Vertaling X = Chiasme (kruisstelling) > = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2) // = synoniem parallellisme <> = antitthetisch parallellisme |