Besproken Bijbelgedeelten

Ex 2

Durf je nog een kind op deze  wereld te zetten?


A      groet

Bijna 1700 kinderen werden

bij hun ouders weggehaald.

Die hadden volgens de belastingdienst fouten gemaakt

en moesten hun toeslagen terugbetalen.

Ten onrechte, maar daar was geen praten tegen

Alle redelijkheid was zoek:

gezinnen in de problemen, huizen verkocht

vaders, moeders die het niet meer trekken

Soms greep zelfs de jeugdzorg in:

Kind uit huis geplaatst.

Het zal je toch gebeuren!

Buiten je schuld om. Vermalen in de bureaucratie

 

Het kan nog erger: in de delen van Oekraïne

waar Rusland het voor het zeggen heeft

zijn duizenden kinderen verdwenen

Door soldaten weggehaald en gedeporteerd naar Rusland.

Zgn om heropgevoed te worden.

Om Russisch te spreken, te denken, te voelen.

Niemand weet precies waar ze blijven

Ouders, families blijven radeloos achter.

 

Alsof het niet gek genoeg is:

In Griekenland stond Pieter Wittenberg voor de rechter

Hij was kapitein op een schip

en hij had bootvluchtelingen, kinderen nog!

uit de zee opgevist en aan boord genomen.

En nu moet hij voor de rechter komen

aanklacht? spionage, van mensensmokkel

en lidmaatschap van een criminiele organisatie

 

In wat voor wereld leven we

dat overheden zulke akelige besluiten nemen?

 

Wat is dat met ons mensen

gewone ambtenaren, soldaten, hoog opgeleide officieren van justitie en rechters

dat we zulke besluiten gewoon maar uitvoeren?

- bevel is bevel, niet mijn verantwoordelijkheid

- waar is ons hart, ons geweten?

 

Vandaag gaan we nog een laagje dieper:

Waar is God in deze wereld?

Wat heb je eigenlijk aan je geloof?



 

B     We lazen twee verhalen uit de bijbel

Daar gaat het over deze zelfde dingen:

Kinderen die als een gevaar worden gezien.

Rond het jaar 0: Herodes die alle jongetjes tot 2 jaar in Bethlehem

laat doden, bang als hij is voor de Messias

die dan net geboren is.

En dat is geen verzinsel.
Deze Herodes was zo wreed en achterdochtig:

hij liet zelfs een paar van zijn eigen kinderen doden,

Bang als hij was, dat ze hem van de troon zouden stoten.

 

En 1.300 jaar voor Christus

beveelt de Farao van Egypte

dat alle jongetjes van de Israelieten

direct na hun geboorte gedood moeten worden:

In de Nijl ermee!

De rivier, die de levensader van Egypte is,

verandert in een doodsrivier.

 

De onderdrukking van het Joodse volk

is zo zwaar dat er niemand meer een naam heeft.

Op het eind pas horen we 'Mozes'

maar hoe zijn ouders heten, het staat er niet bij

hoe zijn zusje heette; ook al niet

dat hij een broertje heeft: het wordt verzwegen.

Waarom is dat?

 

Zou het zijn omdat ze bijna niets meer zijn?

Nauwelijks nog mens; slaven zijn het...tot slaaf gemaakte mensen:

afgebeuld, uitgemergeld in het werkkamp van de Farao.

Geen gezicht, Geen naam: een nummer zijn ze

 

Omdat het zo'n mensonwaardig leven is

daarom: geen namen voor deze schimmen

die toch geen toekomst hebben.

Hun kinderen verdrinken in de Nijl

 

Maar twee van die schimmen zetten een kind op de wereld

En het had zomaar fout kunnen aflopen.

Maar zij hebben geluk: zij wel

hun kind mag blijven leven.

Pas als dat zeker is, klinkt zijn naam Mozes

 

En pas als er toekomst en leven voor Israel komt

horen we de namen van zijn ouders: weet u het nog: Amram en Jochebed

en zijn grote zus? Mirjam. En zijn oudere broer? Aäron



 

C       Een anonieme man, een anonieme vrouw.
Allebei tot slaaf gemaakt
Allebei geen leven, geen toekomst
Waar haalden die twee de moed vandaan
om toch te trouwen?
om toch een gezin te stichten?

Weten zij al van Mozes en de goede afloop?
Heeft God hun iets ingefluisterd?

Nee, zij weten helemaal niets van Mozes
en van een Exodus, van een bevrijding die op handen is.

Toch: een huwelijk in die godverlaten wereld

Toch kinderen in de hel van Egypte

Dat is tegen alle logica in!

 

Ik moet denken aan Willem van Oranje.

die heeft gezegd:

Men hoeft niet te hopen om iets te ondernemen,

noch te slagen om te volharden.

Hij bedoelde:

Het goede moet je gewoon doen. Ik geef twee voorbeelden.

Een in het klein. Een in het groot

 

* op bezoek bij iemand eenzaam, ziek, verdrietig, boos?

Ga niet zitten wachten tot je zin hebt,
tot het je uitkomt;

maak er tijd voor...het is goede om te doen.

 

* de geallieerden die in 1944 op de kusten van Normandië landden

hadden niet de garantie dat ze het zouden overleven

ze waren niet optimistisch over hun kansen...ze waren doodsbang

Maar het was het goede om te doen.

 

Zoiets moeten Amram en Jochebed gedacht hebben

toen ze trouwden en kinderen wilden:

Dit is het goede om te doen.

De omstandigheden zijn enorm slecht

De toekomst ziet er hopeloos uit

Maar daar mogen we ons niet door laten bepalen.

Dat zou helemaal verkeerd zijn.

 

Wij moeten het goede doen. Het leven moet doorgaan.

Vroeg of laat zullen er andere tijden aanbreken.

Die willen we meemaken...en anders onze kinderen.

Op hoop van zegen stichten ze een gezin.

(Uit de stam van Levi komen ze...

ze stammen af van Abraham, Izaäk en Jakob

ze horen bij het volk van God.)

D      Wat ze diep van binnen weten:

dat het leven goed is en waardevol

aan dat gevoel, aan dat geloof geven zij gehoor.

 

Dat had de Farao er niet uit kunnen krijgen.

Misschien heeft die het zelfs wel aangewakkerd

met zijn werkkampen en terreur.

Net zoals het geweld en de verwoestingen van Poetin

de Oekraieners alleen maar versterkt in hun verzet.

Nog meer vastberaden dan ze al zijn

om hun land, de vrijheid, de gerechtigheid te verdedigen.

Ook daar zit geloof achter.

Wij moeten het goede doen. Wij moeten Poetin stoppen.

 

Die anonieme vrouw, die moeder-zonder-naam-nog

heeft ook geloof.

Dat blijkt uit twee kleinigheden. Je zou er zo over heen lezen
 

* Het eerste: Ze zag dat het kind goed was.

Dat herinnert aan de schepping

Elke dag maakte God nieuwe dingen:

het licht, de zon, de zee, de aarde enz.

En telkens horen we: En God zag dat goed was

 

Zo kijkt deze moeder naar haar kind:
Met de ogen van God.

Ze zag dat haar kindje goed was.

 

Was het een mooi kindje, of niet?
Was het sterk of gezond?

Weten we niet...

Van de latere Mozes is bekend

dat hij karakterfouten had en stotterde

Maar in haar ogen...in Gods ogen was het goed.

En zij weet: het mag niet in de Nijl verdronken worden

Ik moet gewoon het goede doen: hem in leven houden...

Zoals alle ouders vechten voor hun kinderen

ook al mankeert er van alles aan.

Daar zit geloof achter.

 

* Het tweede is: zij kent het verhaal van Noach

van de zondvloed waarin iedereen omkwam

behalve die bij Noach in de ark waren

En dan maakt ze haar mandje waterdicht, dat het drijven kan

En hoe noemt de bijbelschrijver dat mandje?
Het krijgt dezelfde zeldzame naam als de boot van Noach: een ark.

Ze zet een arkje op het water.

Ook daar zit geloof achter:

ze doet het op hoop van zegen.




 

E        En nu wil ik u vragen:

Als ze eens niet verhaal van de schepping had gekend

met dat refrein van 'en God zag dat het goed was'

Zou ze dan getrouwd zijn?
Zou ze dan kinderen op deze wereld hebben gezet?  (nee)

 

Als ze niet heel diep van binnen wist dat het leven heilig is

Als ze eens niet met de ogen van God had gekeken naar haar kind

Was er dan een Mozes geweest, een uittocht uit de slavernij? (nee)

 

En als ze eens niet het verhaal van Noach en de ark had gekend

Had ze dan een arkje gemaakt en op het water gezet? (nee)

 

Wat als ze alleen maar had geloofd in 'iets'

ik geloof wel dat er iets is, een God of zo.

Dan was er geen Mozes geweest

Geen Uittocht uit Egypte.

 

Ziet u hoe belangrijk het is

dat je de bijbel hebt, de verhalen kent,

op zondag naar de kerk gaat, de preken hoort?

 

Als het ooit crisis wordt,

en dat is het eigenlijk al

en het zal nog veel erger worden

zullen we dan nog weten

van het goede dat gewoon gedaan moet worden

ook als het riskant is?

ook als het geen succes heeft?

 

Frits de Zwerver, de mensen van het verzet

geloofden niet in iets.

Ze geloofden in God

De God van Mozes en de Exodus

de God van David en de reus Goliath

Onze Vader, de Almachtige, De Schepper van de hemel en de aarde

En van Jezus Christus: geleden, gestorven, begraven, opgestaan ten derde dage

 

Dat vormt je karakter. Daar heb je wat aan.

Dan blijf je hopelijk gewoon het goede doen.

Niet omdat je zo hoopvol bent en de kansen optimistisch inschat

Maar gewoon omdat het moet.

Net als Jochebed, Frits de Zwerver, Pieter Wittenberg

en al die anderen die de rug recht hielden.

 

 

F Op hoop van zegen had ze het arkje op het water gezet.
Een prinses van de Farao vindt het mandje

En je houdt de adem in: de vijand

Zal ze dit kind in de Nijl, aan de krokodillen....

Maar Goddank  - als ze het jongetje hoort huilen

denkt ze niet meer aan het regeringsbeleid

is ze doof voor de leugens en de propaganda

Dan breekt haar hart

ze laat zich ontroeren,

ze wordt met ontferming bewogen.

 

Deze wereld, toch niet zo van godverlaten als gedacht:

De eerste barstjes in de macht van de Farao

Zijn eigen dochter doet niet langer mee

met het kwaad van haar vader

Zij moet gewoon het goede doen.

En wij mensen, toch niet zo onmenselijk als gedacht

Ipv 'bevel is bevel'  en  'niet mijn verantwoordelijkheid' kunnen we ook

omzien naar elkaar

gewoon het goede doen omdat het nu eenmaal moet.

op hoop van zegen.

 

Een rabbi vroeg ooit:

wanneer gaat de nacht over in de dag?

Een leerling zei:

als je het verschil kunt zien

tussen een schaap en een hond

dan is het dag.

Een andere leerling zei:

als je een dadelboom van een vijgeboom

kunt onderscheiden

dan is het dag.

Maar de rabbi zei:

Nee, wanneer je in het gezicht van een mens kijkt

en daar je broeder of zuster in ontdekt

Tot dat moment is het nacht. AMEN