Overzicht besproken Bijbelgedeeltes

Wij vinden geloof wel eens te hoog gegrepen en Jezus te zweverig. Wij kunnen er soms niet zo veel mee. Maar daarin vergissen wij ons. (Luc 20: 17)


“De steen die de bouwers afkeurden is de hoeksteen geworden”

A      Om deze woorden te begrijpen

moet ik eerst wat uitleggen over de bouw van huizen in Israel.

Voor de muren gebruikt men tichelstenen:

vierkante of rechthoekige tegels

van klei of leem,

met stro erdoor voor de versteviging

Die worden niet gebakken in ovens,

maar gedroogd in de zon

En daarna op elkaar gestapeld tot muurtjes

Met houten balken erdoor

om de boel bij elkaar te houden.

 

Die tichelstenen kunnen niet goed tegen de regen.

Na de herfst moeten die muren

weer aangesmeerd worden om ze waterdicht te krijgen.

En zo'n muurtje van tichelstenen kun je

ook niet zomaar op de grond zetten

De regen zou de stenen aantasten,

de grond wegspoelen en het huis zou instorten.

Daar hoort een fundament onder,

van stevige, zware, harde keien.

Die lossen niet op in het water.

Die blijven op hun plek liggen

En op dat fundament kwamen dan de muren van de woning.

Dus bij de bouw worden er eerst keien gezocht voor het fundament

 

En hoe beter die keien tegen elkaar aanpassen,

hoe steviger het fundament.

Een aannemer die er een beetje oog voor heeft

kan de meeste keien wel gebruiken.

Maar soms zit er een kei tussen, met zulke gekke hoeken en kanten

die past nergens. Weg ermee.

En dan moest je hem goed uit de weg leggen

Anders struikel je er ook nog over. Die rotsteen!

 

Maar soms gebeurt het 

dat die onbruikbare, waardeloze kei

- die struikelsteen - later toch goed van pas komt:

op de hoek - waar de fundamenten haaks op elkaar staan

 

Een kei niet geschikt voor recht toe - recht aan

een enkele keer past die heel goed om de 2 haakse kanten te verbinden.

En dan had je een echt stevig fundament voor je huis

De steen die de bouwlieden hadden weggegooid -

is een hoeksteen geworden.

Zo kun je je vergissen…van waardeloos - naar heel belangrijk . Onmisbaar

 

B      De steen die de bouwlieden afgekeurd hadden

deze is tot een hoeksteen geworden.

 

In deze woorden uit een psalm heeft Jezus zichzelf herkend.

Zijn weg heeft hem in Jeruzalem gebracht

En hij voelt wel aan wat er met hem zal gebeuren:

er is bewondering voor zijn boodschap

en waardering voor de wonderen die hij doet

Hosanna roepen de mensen als hij Jeruzalem binnen gaat

maar…: het enthousiasme wordt minder

tegenwerking en vijandschap nemen toe

Straks roepen dezelfde mensen “kruisig hem”

en zijn beste vrienden zullen hem in de steek laten...

 

De mensen moeten mij niet, zegt Jezus,

Ze gooien mij weg

zoals een steen die niet geschikt is voor de bouw

aan de kant wordt gegooid: weg ermee, onbruikbaar

 

Die woorden over je vijanden liefhebben

Kun je daar je leven, je gezin, een samenleving mee opbouwen?

Wat moet je daarmee als het oorlog is, in Oekraíne

 

Die woorden over dienen en delen en vergeven

en dat iedereen die God op je weg brengt

je naaste kan zijn

Wat moet je daarmee als er woningnood is

en de vluchtelingen maar blijven komen

 

En over onbezorgd leven bij de dag

een God die voor je zorgt

Zijn dat bouwstenen voor je leven?

Dat is allemaal toch veel te wiebelig en onzeker

Heb je met al die inflatie niet meer aan een appeltje voor de dorst

een reserve op de bank?

 

Die Jezus...een ergernis...

Hij past niet in onze wereld

Niet te gebruiken voor onze problemen

veel te hoog in zijn vertrouwen op God

veel te breed in zijn liefde voor alle mensen

veel te diep in zijn wijsheid

afgekeurd...weg ermee

C      Jezus past ons niet.

Misschien wel vooral hier om

dat wij onszelf beschouwen als heer en meester van ons eigen bestaan.

net als die pachters uit de gelijkenis.

 

God? Ach er zal wel een Schepper zijn

die ons de wijngaard gegeven heeft:

- een schepping vol goede gaven

- een land vol mogelijkheden: onderwijs, werk, ziekenhuis, recreatie

God, vooruit dan

maar verder is Hij als die man vn de wijngaard die naar een ver land vertrok.

Hij is afwezig. We kunnen onze eigen gang gaan.

Die wijngaard hebben we niet te leen; die is gewoon van ons.

En wat we van de schepping maken, en van ons leven, en van ons land

dat maken we zelf wel uit.

 

En als er af en toe mensen komen

die ons eraan herinneren dat niets van onszelf is

maar alles ons in bruikleen gegeven is

niet je eigendom…maar je toevertrouwd:

Een schepping om te bewerken en te bewaren

niet om naar de vernieling te helpen

En medemensen om mee samen te leven

niet om klein te houden, of aan hun lot over te laten

 

Als zulke mensen komen: de profeten van toen en nu

dan doen we onze oren dicht:

Het klimaat, dat verandert altijd. Zeggen we dan:

Vroeger waren er zulke ijstijden...dat de Noordzee droogviel

kon je lopend naar Engeland.

Nu smelt het weer...dat is al zo vaak gebeurd.

Geen nieuws onder de zon.

 

Je medemens in de problemen?

Ja het was hart-verwarmend die spontane acties

voor de mensen uit Oekraine

Maar wat als ze over een half jaar hier nog zijn?

Of nog langer? zijn ze dan ook nog onze naaste?

medemens? - of kostenpost -

of concurrent op de woningmarkt?

 

En als God in zijn goedheid tenslotte zelf onder ons komt

in Jezus, zijn Zoon,

om ons het leven met God en de ander te leren

dan verdragen wij hem nog minder:

Voor het huis dat wij wensen te bouwen is Jezus niet geschikt

Ons leven, ons land...dat weten we zelf veel beter.

Een ergernis is Jezus...Hij past ons niet….weg met hem

Jezus sterft buiten de muren van Jeruzalem

Aan de kant geworpen als een onbruikbare steen.

D       Einde verhaal denk je dan.

Het houdt een keer op, Gods geduld

nu zal de heer van de wijngaard wel komen

en de pachters ombrengen...

 

Maar dat is nu zo verrassend aan God:

hij houdt het niet voor gezien.

De steen die wij aan de kant gooiden omdat hij ons niet past

die steen wordt door God opgepakt

en het wordt de belangrijkste steen van allemaal:

de hoeksteen..

die het fundament goed stevig maakt,

geschikt om het huis van je leven op te bouwen.

 

En dan neemt God deze verworpen Jezus

en wekt hem op de Paasmorgen op uit de doden

en neemt hem tot zich in de hemelen

geeft hem een naam boven alle naam

De hoogste eer…voor hem die door ons werd verworpen

 

Daarmee bekrachtigt God alles waar Jezus voor stond:

Zijn woorden over dienen en delen en vergeven

die wij wel eens niet haalbaar vinden…God zegt er ja op.

Dat is de manier...bouw hierop verder

Zijn manier van leven:

zo weinig voor zichzelf, zoveel betekenend voor de ander

Voor ons teveel gevraagd

God gaat er achter staan...

probeer het toch...daar kun je op bouwen.

 

Omwille van Jezus…

omwille van zijn grote liefde voor mensen

waar hij alles voor over had…tot en met zijn leven

omwille van hem is er geen oordeel,

komt er geen vuur van de hemel….

 

Want zou God het levenswerk van Jezus ongedaan maken?

Hij geeft ons veel liever toch nog weer een kans

om het te proberen op dit nieuwe fundament

op de basis van geloof, hoop en liefde.

Omwille van deze ene rechtvaardige

is toekomst voor ons leven

en redding voor de wereld.

 

Hij is de hoeksteen, die de wereld behoed voor de ondergang.

Daarom zegt het evangelie:

Hier mag je opnieuw beginnen.

Een nieuw begin maken met een schone lei.

Let op zijn woorden, om ze te doen

Let op het voorbeeld van zijn leven, om het na te volgen

E      De gelijkenis eindigt er mee dat de heer zal komen

en de wijngaard geven aan anderen...

Dat is vaak uitgelegd als dat God

met Israël niets meer te maken wil hebben

en voortaan met de kerk geschiedenis maakt.

Alsof de kerk de plaats van Israel heeft ingenomen.

Dat is een uitleg geweest met verschrikkelijke gevolgen:

kruistochten, jodenvervolgingen, antisemitisme...

 

Ook gewoon een foute uitleg want:

De wijngaard aan anderen, wie zijn dat - die anderen?

Daar staat niet Israel, of de christenen, of welk volk dan ook

Die anderen,

dat zijn mensen die weten dat ze anders zijn

die beseffen dat ze geen eigenaren zijn

maar weten dat ze de aarde, hun leven, hun talenten

in bruikleen hebben,

hun toevertrouwd om er iets moois van te maken

En waar vind je die nieuwe pachters? die andere mensen?

Als het goed is, zit de kerk vol met zulke mensen.

En ik weet zeker dat ze ook daarbuiten te vinden zijn:

in Israel, en onder alle volken.

Mensen met het hart op de goede plek

Mensen door Gods goede Geest aangeraakt

Mensen in de weer voor vrede en geluk

Geprezen zij God die bij zichzelf zegt:

Het moet kunnen: mensen die vrucht dragen

het zit erin: een kerk die zich inzet voor gerechtigheid

het kan wel: een wereld van vrede en gerechtigheid.

Op deze hoeksteen: Jezus Messias.

 

Een struikelsteen voor iedereen die

van een God boven hem niet wil weten

en zich afsluit voor zijn wil.

Een hoeksteen voor iedereen

die verlangt naar het rijk van God

naar een wereld waar het goed is voor alle mensen

Omdat God zelf er woont

en iedereen op Hem is afgestemd

en zijn wil volop geschiedt

Wij gaan er wat moois van maken

Van de wijngaard die ons leven is

Dat het bijdraagt tot het geluk van mensen

Dat het is tot eer van God

 

Dan is het niet vergeefs geleefd

Dan heeft het vrucht gedragen. AMEN