Mijn verhaal

M’n geloof is, net als dat van ieder ander, een geestelijke wereld opgetrokken uit Bijbelse verhalen van thuis, school en kerk aangevuld met m’n ervaringen, gevoelens en gedachten. Het groeide samen tot een verhaal om in te leven: waar ik vandaan kom (schepping), wat de bedoeling van het leven is (tien geboden), wat er na dit leven komt (een nieuwe hemel en een nieuwe aarde). Het wekt vertrouwen, geeft hoop voor de toekomst en zegt me niet zelfzuchtig te leven, maar lief te hebben, te dienen, te vergeven.

Zo woon ik in dit verhaal, deze geloofswereld en ontdek ik dat het waar is in die zin dat het me goed doet, het werkt. Het helpt me ook mensen en gebeurtenissen te begrijpen, het  verklaart veel.

In die geestelijke wereld speelt God een belangrijke rol. Hij is de Schepper, de Koning die de tien geboden geeft, de HERE die de geschiedenis van mens en wereld bestuurt, de Geest die profeten inspireert. Die in Jezus ons bestaan wilde delen. Die met zijn Geest mensen bezielt en de wereld vernieuwt.

Bestaat God ook buiten die geestelijke wereld? M’n geloof zegt uiteraard van wel¹, al realiseer ik me heel goed² dat buiten mijn geestelijke wereld om er over God niets te zeggen en te beleven valt.

Die geestelijke wereld is als een spinnenweb: ragfijn, bijna niet op te merken. Maar voor de bewoner, de spin is die heel reëel, hij leeft erin, weet de weg en voelt zich er thuis.
Er is ook een verschil: een spinnenweb heeft ophangpunten, bv de takjes van een struik. M’n geestelijke wereld echter hangt nergens aan. Ik moet die zelf overeind houden. Stevige bewijzen die kunnen dienen als aanknopingspunten voor God en het geloof zijn er niet.

Zolang er niets aan de hand is, gaat dat best goed. Dan leef ik m’n leven net zo vanzelfsprekend als het spinnetje in z'n web. nauwelijks bewust van die geestelijke wereld. Door me er mee bezig te houden - bv Bijbelstudie, bidden, kerkgang, geloofsgesprekken - groei ik in geloof. Zo wordt die geestelijke wereld me nog vertrouwder, vanzelfsprekender: ik zit lekker in m'n vel en ga fluitend door het leven: de dingen zitten mee.
Vraag: Is dat gezegend zijn? Bedoelen mensen deze dingen als ze zeggen, dat God bij hen is?
Of maak ik mezelf maar wat wijs als ooit Saulus/Paulus die ook zo tevreden was met zichzelf en z'n geloof?

Soms is er wel van alles aan de hand. Zorgen om de kinderen, verlies van dierbaren, het dagelijkse nieuws van ellende in de wereld. Het spinnenweb vertelt me dat ik dan, als het kwaad zo op me afkomt en me teveel dreigt te worden, op God mag vertrouwen. Hij zorgt als een hemelse Vader voor me. Onder het kruis zal ik zijn kracht ervaren. De tekenen van Gods nabijheid, het doorbreken van Gods Koninkrijk enz opmerken.

Helaas is dat niet mijn ervaring: ik herinner me geen tekenen die me 'soms even' iets lieten zien van God, niet het suizen van een zachte koelte, geen gevoel van nabijheid, rust, kracht of wat dan ook. Ik houd het dan wel vol te leven maar dat gaat puur op karakter, wilskracht. Heel uitputtend is dat; bepaald niet de ervaring gedragen te worden. Zo blazen de stormen van het leven m’n spinnenweb aan flarden.
Vraag: Zijn dat beproevingen van God? Of  verzoekingen van de duivel? Moet ik er een les uit trekken? Of moet ik er niet zoveel achter zoeken, is het gewoon een kwestie van domme pech?

Wat me in die omstandigheden trouwens geen moeite kost is te blijven bij de waarden en normen van liefde, vrede, gerechtigheid, van vergeven, van er zijn voor elkaar. Niet dat het me altijd lukt om die waar te maken, maar ik twijfel geen moment eraan dat dit de dingen zijn waar het op aankomt in het leven. Dat stukje spinnenweb of geloof geef ik niet op.
Vraag: Is dat misschien God die bij me is en me niet los laat? Maar waarom beleef ik het dan niet als vastgehouden worden?


----
¹ Ik zou niet graag geloven in een God die alleen maar in mijn voorstelling bestaat. Maar dat God groter is dan mijn idee over Hem en ook daarbuiten bestaat, dat zijn alleen maar zinnige uitspraken binnen die geestelijke wereld vanuit de taal en denkvormen die daar bij horen. Gods bestaan kan niet daar buitenom objectief of filosofisch bewezen worden.
² Ik heb vanuit m'n geloof geen enkele behoefte om dat tegen te spreken, integendeel. In het geloof gaat het om het onvoorstelbare, dat waar geen woorden voor zijn.
Hoe zou je het in de alledaagse taal of in de wetenschappelijke met zijn nauwkeurige definities en logica over God kunnen hebben?  Kun je het überhaupt over God hebben, afstandelijk, objectiverend? Buber stelde dat geloven zich in de ik-Gij verhouding afspeelt, niet in een ik-het relatie.
Waar we dat vergeten komt het denken altijd weer uit bij het ene oerprincipe van de werkelijkheid waar de filosofie de eeuwen door naar op zoek is. Of bij het Opperwezen van de natuurlijke theologie en algemene openbaring. Die lijkt maar heel in de verte op de God van de Bijbelse verhalen.