Ps 10: 3v(Pr)
Tekst: Ps 9 en 10 (dit is eigenlijk één psalm)
3 De mens zonder God prijst wat hij najaagt / en als hij rijk is, vervloekt en veracht hij de HEER.
4 Hij denkt in zijn waan: Niemand vraagt mij rekenschap. / Er is geen God, maakt hij zich wijs.
(Ps 10: 3v NBV21)
A In Londen rijden bussen rond met reclame op de zijkant
Een strijdbare groep atheïsten liet er in het Engels op zetten:
Er is waarschijnlijk geen God, maak je geen zorgen, geniet van dit leven
(voor een plaatje: klik hier)
Een paar mensen in Nederland denken er net zo over:
Zij zetten op een grote reclamezuil dezelfde boodschap
Er is waarschijnlijk geen God, denk zelf na, geniet van dit leven
(voor een plaatje: klik hier)
Misschien kwam u er langs toen u naar Schiphol reisde
om op vakantie te gaan.
David, de dichter van onze psalm
noemt mensen die niet in God geloven: dwaas
Ze maken zichzelf maar wat wijs.
En omdat ze niet in God geloven
gaan ze helemaal hun eigen gang
En dat is niet best:
We horen over leugen en bedrog
over weerloze mensen overvallen, beroofd, gedood
In de bijbel ligt dat akelig dicht bij elkaar:
goddeloosheid en een misdadig gedrag
goddelozen dat zijn degenen
voor wie een mensenleven niets waard is
Dat is wel een verschil met nu!
Moderne ongelovigen dat zijn misschien uw kinderen
of kleinkinderen, uw vrienden, collega's
en dat zijn prima mensen:
ze hebben ethiek en moraal
juist heel hoog in het vaandel staan.
Alleen: zij hebben God er niet bij nodig:
Er is waarschijnlijk geen God, zeggen ze.
Waarschijnlijk...dat woordje is opvallend:
100 % zeker zijn ze niet
ze kunnen niet bewijzen dat God niet bestaat.
In de scheikunde kun je proefjes nemen
en aantonen dat zeewater uit water en zout bestaat
Maar God bestaat niet op de manier van de dingen
Hij is niet een ingrediënt van de wereld om ons heen.
Dus kunnen we zijn bestaan niet bewijzen
zoals we zout in zeewater aantonen.
Maar dat hij niet te bewijzen is, betekent nog niet
dat er geen God is.
Wij geloven van wel....zeggen we in de kerk
Waarschijnlijk niet...zeggen de moderne atheïsten
B Welles – Nietes. Zo komen we er niet uit.
We komen een stap verder
door aan de ongelovigen te vragen:
in welke God geloven jullie niet?
In welke God geloven jullie niet?
En dan zeggen ze:
wij geloven niet in een god
die het hier genoeg laat regenen en daar de gewassen laat verdrogen
die de een ziek maakt, en een ander beter maakt
die de een laat verongelukken in het verkeer
en een ander gezond en wel laat thuis laat komen
Maar zo denken we in de kerk toch niet over God?
alosf hij alles van grote afstand bestuurt en regelt?
en ons en lief en leed aandoet?
In welke God geloven jullie niet?
Soms zeggen ze:
Als je vroeger het onweer hoorde
zei je: de stem van God
nu zetten we een bliksemafleider op het dak
Als vroeger de oogst tegenviel
zei je: straf van God
nu doen we aan bodemverbetering en kunstmest
God is overbodig geworden.
Maar dat weten we in de kerk ook heel goed:
Inderdaad : We hebben God niet meer nodig
om te snappen hoe alles in elkaar zit en werkt.
In welke God geloven jullie niet?
Soms is het antwoord
wij hebben God niet nodig om een goed mens te zijn
wij weten zo ook wel dat je niet liegen en stelen
en moorden moet.
En ook dat zijn we met de moderne atheïsten eens
Gelukkig heeft iedereen een besef van goed en kwaad.
Dat is niet iets van kerkmensen alleen!
Opvallend: christenen en mensen die niet geloven
staan veel dichterbij elkaar dan we denken.
Maar als wij hun niet vragen: in welke God geloof je eigenlijk niet
Als zij ons niet vragen: in welke God geloof je dan wel
Dan kom je daar niet achter.
Dan houd je vooroordelen in stand.
karikaturen – voer voor cabaretiers.
C Eén zo'n karikatuur vinden we op de bus en reclamezuil
Durf zelf te denken, schrijven de atheïsten.
Alsof christenen achterlijk zijn en hun verstand niet gebruiken
Alsof we alles voor zoete koek slikken wat we in de bijbel tegen komen
Alsof we zo maar aannemen wat de theologen links of rechts schrijven
Alsof we het zomaar eens zijn met wat de dominee preekt
We zijn mondige mensen, we laten ons geen meningen opdringen.
Die tijd ligt al lang achter ons.
Maar de mensen achter de slogan
gaan er vanuit dat er de laatste honderd jaar niets veranderd is.
Christenen denken na.
Dat doen we al van 20 eeuwen
Daarvoor hoefden we niet te wachten
tot er op een dag mensen kwamen die zeiden
dat God niet bestaat en dat je dus vooral zelf moet denken.
T is precies omgekeerd
Juist omdat we in God geloven, gaan we nadenken:
Over de bijbel en het geloof uiteraard.
De vader van het humanisme: Erasmus
was tegelijk een overtuigde christen.
Hij schoof de Latijnse vertaling van de bijbel aan de kant
en zorgde voor een bijbel in de volkstaal
Hij durfde te denken.
En over de wereld en hoe die in elkaar zit
hebben gelovigen altijd weer nagedacht.
Zij wisten: de natuur is niet heilig
de natuur is gewoon schepping
die kunnen we gerust onderzoeken.
En dat de resultaten soms tegen de bijbel
en tegen de leer van de kerk ingingen
dat maakte niet uit:
Copernicus, Galileo, Newton, Pascal
dachten zelf na:
Zo wilden ze God eren en de mensheid vooruit helpen.
En zulke geleerden zijn er nog altijd
heel knap...en heel gelovig tegelijk.
En als er nieuwe inzichten groeien
over de ouderdom van het heelal
over de evolutie van het leven
of over slaven, vrouwen, homo's
dan is dat wel even lastig
Maar we denken er wel over na.
Onze God verbiedt dat niet.
Integendeel: Jezus zei dat je God moest liefhebben
met hart en ziel, met heel je verstand, en met al je kracht.
Iemand die gelooft, zet zijn verstand niet op nul
Iemand die gelooft, schakelt zijn verstand in.
D Er is geen God, denk zelf na, geniet van dit leven.
Daar loopt het op uit:
we moeten genieten: van dit leven.
Niet van een leven na dit leven.
Maar van het leven hier en nu
Want nu ben je er. Nu leef je. Maak er wat van: Geniet.
We begrijpen wel: dit is een reactie op de tijd dat gelovigen
het leven als een tranendal zagen
en van de hemel droomden en zongen.
Maar inmiddels is dat ook een karikatuur
want : in de kerk is de nadruk echt wel verschoven
van later de hemel > het aardse hier en nu
Christenen genieten van uitgaan, van lekker eten
van de vrijerij, van zon en strand, van een fijn huis.
Volgens de bijbel zijn dat de goede gaven van God
Wat de Schepper ons geeft,
daar halen wij de neus niet voor op.
Die ontvangen we dankbaar uit zijn hand
En als er mensen zijn die tekort komen
die honger en dorst lijden, eenzaam zijn
dan weten we heel goed:
nu moeten we ze niet aankomen met de hemel
nu moeten we met hun delen brood en wijn
kleding en onderdak, aandacht en zorg
Het goede der aarde is voor iedereen
God is geen rem op genieten, maar een aansporing
geniet van het goede – en deel ervan met wie tekort komen.
Geniet van dit leven... Daar zit ook een moeilijkheid aan:
mensensmokkelaars en drugsdealers genieten ook: van hun geld
de isis terrorristen genieten van hun kalifaat
de struikrovers uit onze Psalm voelen zich prima bij hun misdaden.
Genieten alleen is niet genoeg.
Daar moet nog iets bij: een norm, een waarde: gerechtigheid
Gerechtigheid om het genieten te beteugelen.
Maar als de mensen van de bus en de reclame zuil gelijk hebben
en er is geen God...
dan is er ook geen gerechtigheid die altijd en overal
en voor iedereen geldt.
Dan moeten we zelf bedenken wat we kwaad en goed vinden.
En dan wordt alles relatief:
De één vindt slavernij fout, de ander vindt het prima
De één vindt vrouwen minder dan mannen, de ander vindt ze gelijk
Als je God afschaft...
dan is gerechtigheid niet meer verankerd in God
Dan is gerechtigheid alleen maar een woord.
De echte goddelozen maken zich er totaal niet druk om.
Voelen zich niet geremd, beteugeld, Gaan hun gang.
E Een hoop vragen bij die slogan langs de A4.
Een hoop vragen aan de mensen daarachter: bewuste ongelovigen
zoekers, twijfelaars, mensen die hopen dat er toch wel iets is
uw kinderen, en kleinkinderen, vrienden en collega's
misschien ook wel u zelf
want het gaat ook door ons heen:
dat er waarschijnlijk geen God is.
Het is de tijdgeest...niemand kan zich daar voor afsluiten
Wat zetten we de daar tegenover?
Op een spandoek dat een tijdje langs de A28 bij Staphorst hing stond:
Er is waarlijk één God, durf te geloven en geniet....
(voor een plaatje: klik hier)
Gelukkig! De God van Jezus, onze Vader in het verborgene
Hij heeft ons lief...
Hij zorgt voor ons: alle goede dingen komen van hem
Wij danken hem voor ons dagelijks brood
voor alles waar we van genieten
Wij klagen hem als het leven zeer doet en teleurstelt
We bidden om genezing, om werk, om troost
om vrede en gerechtigheid
In goed vertrouwen: zijn woord, zijn geest zal ons kracht geven
de moeilijkste tijden door te komen
Waarlijk: echt waar...we kunnen het niet bewijzen
maar als je van Jezus hoort
van liefde die tot het uiterste is gegaan
tot aan het kruis...
van liefde die in de dood is ondergegaan
en daaruit is opgestaan...
Voel je dan niet hoe het warm wordt van binnen
hoe je weer moed en hoop krijgt?
Dat is hoe God je aanspreekt
Hoe zijn Geest je tot leven wekt: echt leven
vol van geloof, en hoop en liefde
Je kunt het niet bewijzen...God dient zichzelf aan
Durf te geloven...geef je eraan over...en je weet het:
Hij is er: de God van Jezus, onze Vader in de hemelen.
Zijn liefde gaat naar mij uit
In het verborgene klopt een hart voor mij.
En voor het eerst voel je je thuis in deze verrukkelijke,
in deze verschrikkelijke wereld.
En je gaat iets zien van Gods plan met de wereld
En je gaat vragen naar zijn bedoeling met je leven
En je gaat bedenken, zelf!, hoe jij
met jouw mogelijkheden
iets kunt betekenen voor God en voor de mensen om je heen.
Dat voelt goed: als je bestemming
Zo leef je in vrede met God.
Dat is pas echt genieten dit leven...en daarna. AMEN
Afkortingen
van de Bijbelboeken > Register (kolom 1) adhv = aan de hand van Afb = Afbeelding aw = aangehaald werk BGT = Bijbel in Gewone Taal BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT) bv = bij voorbeeld CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk cq = casu quo (bv ik doe kaas cq ham op mijn brood = ik doe kaas op mijn brood of anders ham) DL = Dordtse Leerregels dwz = dat wil zeggen eva = en vele anderen FB = FaceBook GNB - Groot Nieuws Bijbel GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland) Gr = Grieks HCat = Heidelbergse Catechismus Hebr = Hebreeuws HKB = Historich Kritische Benadering (of Bijbelonderzoek) HSV = Herziene Staten Vertaling HTB = Het Boek ID = Intelligent Design itt = in tegenstelling tot Lat = Latijn LuV = Lutherse Vertaling LV14 = Leidse Vertaling 1914 LXX = Septuaginta (Grieks OT; 250 - 50 vC) M = Meditatie (bv Mc 1:1M = Meditatie over Mc 1: 1) NA = Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT) NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004) NBG = Nederlands Bijbel Genootschap NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951) NBV = Nieuwe Bijbel Vertaling (2004) NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021) nC = na Christus NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis NT = Nieuwe of tweede Testament OT = Oude of eerste Testament P = Paulus of de brieven van Paulus p = pagina of pagina's PKN = Protestantse Kerk Nederland PM = Post Modernisme P = Preek (bv Ps 84P = Preek over Psalm 84) Q = Quelle, bron van uitspraken van Jezus resp = respectievelijk (bv A en B reden in resp een Golf en een Astra = A reed in een Golf, B in een Astra) RKK = Rooms Katholieke Kerk SV = Staten Vertaling TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim v = volgende vers (bv Ps 1: 1v = Ps 1: 1 - 2) vC = voor Christus vd = van de vv = volgende verzen (bv Ps 1: 1vv = Ps 1: 1 - 3) WV = Willibrord Vertaling X = Chiasme (kruisstelling) > = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2) // = synoniem parallellisme <> = tegenstelling, ook: antithetisch parallellisme |