Bijbelse Verhalen en Thema's

tekst: grote gebod van de liefde, de samenvatting van Gods wil en bedoelingen:  ‘Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand. ₃₈ Dat is het grootste en eerste gebod. ₃₉ Het tweede is daaraan gelijk: heb uw naaste lief als uzelf. (Mat 26: 37 - 39 NBV21) 

Meenemen: een tas die aan de buitenkant net zo mooi is als aan de binnenkant.

V = verticaal gebaar maken
H = horizontaal gebaar maken



A    U zit in de auto. Derde links moet u hebben.

U telt af. Drie. Twee. Een
En draait het straatje in. T is een smal straatje

Na een tijdje: toch de verkeerde.

U stopt en rijdt achteruit terug.

Had u beter niet kunnen doen.

T is een weg met eenrichtingsverkeer: bekeuring.

Mag dat niet, meneer de agent? Dat wist ik niet.

Jammer, maar daar hebben we niets mee te maken.

U hoort de wet te kennen.

 

10.000 wetten in ons land. Kent u ze allemaal?

 

In de praktijk houden we ons aan de gouden regel:

wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.

Of positief

Ga met je medemensen om zoals jij wilt dat ze met jou omgaan

Als jij het fijn vindt dat je buurman je heg knipt

Dan doe jij ook zijn tuintje als hij op vakantie is.

 

Daar kom je een heel eind mee.

Maar soms kom je er toch niet mee uit:

– Moet ik vanavond naar de ouderavond van school?

Heel belangrijk: Jantje wordt gepest.

– Of moet ik naar Truus, mijn beste vriendin

die opeens in het ziekenhuis ligt?

 

Zeg het maar.

Hier helpt ook de gouden regel niet:

Als jij Jantje was...wat zou jij dan willen?
Dat je naar die ouderavond gaat!

En als Truus was...wat zou jij dan willen

Dat je naar haar toe kwam!

 

Onze levens, de gebeurtenissen...dat is allemaal zo grillig

daar zijn geen regels voor

daar moet je improviseren

zelf verantwoordelijkheid nemen

 

En voor mensen die geloven

komt er nog een hele afdeling bij:

Wat vraagt God van je?

Hoor je uit de bijbel te lezen thuis,

te bidden? Stille tijd te houden?

Moet ik naar de kerk?
Wat moet ik zeggen als ze me vragen

voor ouderling of diaken

Mag ik boodschappen doen op zondag?

Samenwonen...is dat OK?

 

Waar komt het op aan? Is er een hoofdlijn?

Een basisgedachte achter al die regels?

Wat is de Geest van de wet?

B       Goede vraag: serieus.
We zijn de eersten niet.

Het is een onderwerp waar

in de tijd van Jezus veel over gesproken werd:

In de Thora: de eerste 5 boeken van de bijbel

kom je 613 wetten tegen.

365 verboden en 248 geboden

 

365 x gij zult niet

Dat is net zoveel als er dagen in het jaar zijn

Toevallig?

Of zou het betekenen: de wil van God

moet gedaan worden dag en nacht,

alle dagen van de week.

De werkdagen net zo goed als de rustdag.

Van jongs af aan tot in de hoge ouderdom.

 

248 x gij zult

Dat is net zoveel botjes zijn er in je lichaam

Toevallig?

Of zou het beteken: de wil van God

vraagt de inzet van van al wat in je is.

Moet gedaan worden met heel je hart/ziel/,

met je volle verstand en met al je kracht.

 

613 … Zijn die allemaal even belangrijk?

Of zijn sommige belangrijker dan andere?

Waar komt het op aan?

 

Is dat wat je doet voor je geloof:

bidden, naar de kerk gaan, bijbel lezen

stille tijd houden

 

Of is het wat je doet voor de mensen om je heen:
een helpende hand

een luisterend oor

Wat is het grootste gebod?

 

We vragen niet naar het grootste verbod.
Daar zijn we niet nieuwsgierig naar.

Maar naar het grootste gebod.

We willen weten wat de belangrijkste opdracht.

Waar we mee aan de slag kunnen.

Want we willen het graag goed doen.

Niemand te kort doen:

Niet de mensen om ons heen

Niet de Geest die hier van binnen woont.

We willen met een goed gevoel leven.

Niet van een slecht geweten wakker liggen.

 

Wat is het grootste gebod?

Zou er wel een grootste gebod zijn

 

C      Het antwoord van Jezus is verrassend.

Het grootste gebod zijn er twee:

Je moet God liefhebben met al wat in je is.

Je moet je naaste liefhebben als ging het om jezelf.
Het verticale en het horizontale op een gedeelde eerste plaats.

En hoe zit het tussen die twee?:
Het tweede is aan het eerste gelijk.

Bedoelt Jezus:

het tweede gebod is hetzelfde als het eerste?

Is God liefhebben hetzelfde

als goed zijn voor de mensen om je heen?

Vallen die twee samen?

Zo hoor ik het wel eens terug:

Als ik de heg voor m’n buurman knipt

dan heb ik daarin God lief.

dat is mijn godsdienst: dat ik mensen help.

 

Maar bidden is toch wat anders

dan een pannetje soep voor je zieke buurvrouw koken?

Avondmaal vieren is toch niet hetzelfde

als Nederlandse les op het AZC geven?

 

Jezus heeft niet gezegd

dat het eerste en het tweede hetzelfde zijn.

Hij heeft gezegd:

Het eerste is het grootste

en het tweede is daaraan gelijk.

Dat is: even groot, even belangrijk.

En die twee samen zijn de grondslag

de basis van alles wat er in de bijbel staat.

 

Wij moeten niet kiezen tussen het ene en het andere

Die twee horen samen, zijn even belangrijk.

 

Zie eens naar deze tas:

buitenkant: mooi. Binnenkant: ook mooi

U vindt de buitenkant mooier?

Wilt u alleen de buitenkant? Jammer dat kan niet

En u wilt alleen de binnenkant? Spijt me, maar dat gaat niet

Je hebt ze allebei, of geen van beiden.

Het is 1 tas, of geen tas.

 

U wilt alleen het horizontale? Sorry, maar dat gaat niet

Wilt u alleen het verticale? Jammer, dat kan niet

Je hebt ze allebei. Of geen van beiden.

 

We kunnen wel onderscheiden tussen binnen- en buitenkant

maar die twee niet echt scheiden

Dan vernielen we de tas.

En als we het horizontale en het verticale los maken van elkaar

dan maken we kapot

wat in het geloof bij elkaar hoort.

 

D      Onze cultuur schiet altijd

van het ene uiterste in het andere

Er is een tijd geweest

dat de nadruk lag op het verticale:

thuis de bijbel op tafel

en naar de kerk gaat

en de ouderling je erop aansprak

als je op zondag ging schaatsen

Maar door de week weinig aandacht

voor wie ziek was, arm, verdrietig.

Het horizontale, de naastenliefde

die schoot er bij in.

Ik snap wel dat daar een reactie op kwam:

weg uit dat benauwde en schijnheilige.

Laten we liever proberen goede mensen te zijn

– door naar elkaar om te zien
– vluchtelingen op te vangen

– aandacht voor het milieu.

Daar komt het op aan: op het horizontale.

De rest is bijzaak: dat verticale leidt maar af.

 

Maar nu komen we erachter

dat de werkelijkheid weerbarstig is:

– de wereld niet zo maakbaar als we droomden

– vrede ver weg

– de natuur ernstig bedreigd.

 

En als je nu mensen vraagt:

wat is voor jou het grootste gebod?

Waar komt het voor jou op aan?

Dan is hun antwoord steeds vaker:

– Je leeft maar 1 x

– ik probeer er maar het beste van zien te maken

– Een beetje genieten zolang het nog kan.

 

In zo’n antwoord komt God niet meer voor

en de medemens ook niet meer.

Geen horizontale en geen verticale dimensie.

Dan draait het steeds meer om ik, mij en mezelf.

Mijn leven, mijn ontplooiing, mijn rechten.

 

Weet u nog de tas?

je kunt niet alleen de binnenkant (V) hebben

of alleen de buitenkant (H)

Je hebt ze allebei, of geen van beiden.

 

Geloof en vertrouwen op God

is de beste motivatie

om met moed en vertrouwen te leven

en met liefde en geduld

te zorgen voor de mensen op je weg.

 

 

E      Trouwens

als er iemand is bij wie dat heel duidelijk is: Jezus

(H)Wat heeft hij de mensen lief gehad:

de zieken genezen,

de armen bemoedigd,

de zondaars vergeving toegezegd

zijn leerlingen leren bidden,

gesproken van een rijk dat komt

En op al die manieren voelden mensen weer iets van God

van zijn liefde, zijn trouw, zijn hulp.

 

(V) Zijn geheim

Zijn geloof, zijn toewijding, zijn verbinding met God.

Daar moest hij ook wat voor doen, werk van maken:

Het evangelie vertelt

dat hij naar zijn gewoonte elke sabbat naar de synagoge ging.

Zou het voor ons dan geen goede gewoonte om s zondags hier te komen?

Had Christus dat wel nodig, maar jij niet?

 

(V) En het evangelie vertelt

van nachten van gebed op de kale berg

van worstelen met God

van smeken: laat deze beker aan mij voorbij gaan

Zouden wij dan geen gebed en stilte nodig hebben

als wij opzien tegen de weg die voor ons ligt

Om net zo ver te komen als hij

en ons overgeven aan wat komen gaat:

niet mijn wil, maar uw wil geschiede?

 

Zo hield Jezus het bij elkaar:
het horizontale en het verticale.

En hij werd de mens die ons aanspreekt

en inspireert tot op vandaag.

Hij heeft het grote dubbel gebod

waar gemaakt, zijn leven lang

tot in het laatst: tot in zijn dood aan kruis.

 

Zo heeft hij laten zien:

niets kan ons scheiden van de liefde van God.

 

Waarom zouden wij dan niet

met vallen en opstaan

proberen net als Christus

(V) God lief te hebben?

(H) Naar onze naaste om te zien?

 

Want zo is God bij ons.

Dan woont zijn Geest in ons hart.

En wekt er geloof, hoop en liefde:

geloof, waar anders angst en vrees zijn

hoop, waar anders wanhoop en zorgen zijn

En waar het anders maar om ik, mij en mezelf blijft draaien

bloei je nu in liefde open voor God en voor je naaste.

AMEN