Mat 20: 1 - 16(Pr)


Inleiding

Mijn vrienden van de middelbare school waren allemaal lid van de kerk.

Sommigen deden net als ik belijdenis toen ze 18 waren

Maar nu zijn ze er geen van allen nog bij.
Ze haakten af.

In uw familie en vriendenkring zal het niet anders zijn:

steeds meer mensen zien de kerk niet zitten.

 

Ik heb de kerk niet nodig om een goed mens te zijn

zei één van mijn vrienden.

 

Gelukkig niet, zei ik toen

stel je voor dat iedereen die niet bij de kerk hoort

een vreselijk slecht mens zou zijn

Buiten de kerk valt het genoeg mee
En binnen de kerk valt het soms erg tegen.
 

Maar waarvoor is er dan kerk?
....

denkt u daar eens even over na:

Waarom is het goed dat er kerk is?
Wat is de toegevoegde waarde van onze kerkelijke gemeenschap?
Hebben wij als kerk iets dat je nergens anders vindt?

 

Vroeger was dat duidelijk:

- doorleren was er niet bij, maar de kerk had clubs en mannen/vrouwenverenigingen daar kon je heel wat opsteken en je ontwikkelen.

 

- vroeger was nauwelijks armenzorg, maar door de diaconie werden heel wat mensen geholpen die het arm hadden

 

- de kerk was nodig om aan de man of vrouw te komen: daarvoor ware er kerkelijke uitwisselingen

- vrijwilligers van de kerk bezochten heel wat zieke en eenzame mensen

 

Allemaal belangrijke functies van de kerk - maar daarvoor hoef je nu geen lid meer van de kerk te zijn. Die taken zijn overgenomen :

- de overheid zorgt voor studiefinanciering

- de gemeente zorgt voor bijstand

- een partner vind jezelf en als het niet lukt meld je je aan bij een dating site of een relatiebemiddelingsbureau

- oude en eenzame mensen kunnen bij de Zonnebloem terecht voor bezoek, dagjes uit en vakanties.

 

Allerlei instellingen bieden vergelijkbare en betere diensten aan.

Door die concurrentie is de kerk op veel terreinen overbodig geworden

Is er nog wel iets overgebleven?
Wat hebben wij in huis dat je verder nergens vindt?

 

Dat moeten we wel weten...en naar voren brengen...
Anders worden we nog helemaal weggeconcurreerd.
Vandaag gaan we op zoek naar dat wat de kerk uniek maakt.
 

Lezen Mat 20: 1 - 7

 

A       Jezus vertelt een gelijkenis
Het is met het koninkrijk der hemelen...

dwz : zo gaat het toe waar God koning is

deze dingen gebeuren waar God regeert

Waar is dat?
 

In de hemel : ja natuurlijk: het huis van God,

Het hiernamaals waar wij op hopen

 

Maar Jezus vertelt van een wijngaard, dat is op aarde.
Dat gaat over het hierNUmaals.

 

Overal waar mensen God gehoorzamen

waar wij naar Gods wil vragen om die te doen

daar is God koning...daar is zijn Koninkrijk

Dat kan bij u thuis zijn, of op kantoor, of in de kantine
Als wij aandacht hebben voor wie klein zijn en zwak en achterop raken

en hen naar voren halen
dan breekt daar iets van het koninkrijk van God door.

 

Laatsten worden eersten...en eersten komen later

 

B       De gelijkenis begint bij het ochtendgloren

en eindigt als de zon ondergaat.

De druiven worden geplukt: dat is half juli - eind september
Lange dagen zijn dat, warme dagen ook.

 

De landheer gaat 5x naar het plein in de stad

om daar arbeiders te vragen

om te werken in zijn wijngaard.
 

Bij het krieken van de dag staan er op het plein al mensen

die werk zoeken...hij kan ze goed gebruiken.

 

1 denarius, 1 zilverstuk zullen ze verdienen
Daar zijn ze gauw over eens

Dit is het normale loon voor een dag werk.
 

Ze lopen naar de wijngaard

En een half uurtje later zijn ze aan het werk.


Drie uur later is hij weer op het plein
En huurt de dagloners in:
De beloning zal rechtvaardig zijn…

beetje vaag, hoe veel zal dat zijn?
 

En rond de middag nog een keer
En halverwege de middag...
 

En een uur voor het donker wordt

is hij weer op het plein en neemt de mensen in dienst

 

C      Waarvoor is dat?
Heeft hij zo'n grote wijngaard?

Is het zo'n uitzonderlijk goed druiven jaar?

Vast, maar er is nog iets:
Want waarom gaat hij een uurtje voor de nacht invalt

naar het plein om dagloners te vragen?
Tegen dat die in de wijngaard zijn is het al bijna donker

Die plukken geen mandje meer vol.

 

De landheer heeft ook sociaal gevoel.
Hij weet maar al te goed

dat die mensen op het plein

daar niet voor hun plezier rondhangen.
Ze hebben werk nodig.
Zonder werk geen inkomen
Zonder inkomen geen brood op de plank
Dat betekent honger voor de dagloner en zijn gezin.

Daarom gaat hij er keer op keer heen
Zelfs nog om 5 uur als de schemer al invalt.

 

D       Waarom staan jullie hier nog? vraagt hij
Niemand wilde ons in dienst nemen, zeggen ze

Waren het oude mannen, niet zo sterk meer?
Waren het mannen met ziekte of gebrek?

Waren het mannen uit het buitenland?

Dat zou heel goed kunnen
 

Het zijn dezelfde groepen die nu nog

een afstand hebben tot de arbeidsmarkt:

de ouderen,

de mensen met een handicap
en heb je een buitenlandse naam

dan hoef je niet eens op sollicitatiegesprek te komen

 

Maar deze landheer doet daar niet moeilijk over

Hij gunt iedereen een baan, een inkomen, een boterham.

 

E      T is een gelijkenis:

Zo gaat het toe in het koninkrijk der hemelen

Deze dingen gebeuren waren God koning is:
In zijn ogen telt iedereen mee:

ook degenen die in onze ogen klein zijn

ook degenen die in onze ogen maar weinig bijdragen

ook degenen die in onze ogen alleen maar in de weg lopen

 

Daar komen we al iets bijzonders van de kerk op het spoor:

De kerk sluit niemand buiten.

Iedereen is hier welkom

En iedereen kan een bijdrage leveren.

Vandaag:

De koster en vrijwilligers

het beamerteam

de organist

De cantorij

De leiding van de nevendienst

de ouderling van dienst

en de diakenen


 

En door de week
de mensen die de handen uit de mouwen steken

de bijbelse tuin verzorgen

zonnepanelen op het dak monteren

 

En door de week

de mensen die goed luisteren kunnen

en op bezoek gaan bij de zieken,

de ouderen, de jarigen.

 

Anderen die zich buiten de kerk inzetten voor de goede zaak

voor Dorkas

voor de voedselbank
voor de vluchtelingen op het AZC

 

De landheer haalt iedereen van het plein

Niemand is overbodig.

Paulus zegt ergens dat ieder van ons

een talent heeft gekregen

waarmee hij in de wijngaard

in de gemeente, in de wereld iets voor
God en zijn naaste kan doen.

U en jij en ik. Iedereen.
 

F     Wat is uw talent? Weet je dat van jezelf?
Doe er wat mee
Iets waar je aanleg voor hebt

gaat je gemakkelijk af

en levert je plezier op.

 

Iedereen? Ook als je oud bent?
Ja - wat heb ik veel geleerd van ouderen

die me vertelden van hun leven

en hoe het geloof daar een rol in speelt.

 

Niemand is waardeloos. Niemand overbodig.

 

Lezen: Mat 20: 8 - 16

 

A      De dag zit er op en iedereen wordt uitbetaald.

Die het laatst kwamen het eerst:

Ze krijgen een denarius: het loon dat hoort bij een daglang werken

Wat zullen ze opgekeken hebben:

Toch voldoende verdiend!
Deze dag die voor hen zo slecht begon,

niemand wilde hen hebben

deze dag loopt geweldig goed af.

 

En ook die 3, 6 en 9 uur werkten krijgen het loon

dat hoort bij een hele dag werken

Ze gaan met meer naar huis dan ze hadden gedacht

toen ze van de markt werden geplukt

 

Maar degenen die de hele dag hebben gewerkt

ook die hete uren dat de zon hoog aan de hemel staat

die zijn niet tevreden met die ene denarius

Zij hebben 12 x zo lang gewerkt als die het laatste kwamen

Zij willen meer…

hoeveel meer? Wat is redelijk?
12x zo veel! dat is wel zo eerlijk

 

B      Als een werkgever vandaag zou doen

wat die landheer doet

dan haalt die de voorpagina's van de krant

dan breekt er een staking uit

dan komt er een kort geding

want: gelijke beloning bij gelijk werk

Iedereen hoort per uur hetzelfde te verdienen.

Dat vinden we normaal

Zo zit onze wereld in elkaar.

 

Maar dit is een gelijkenis over die andere wereld

over het koninkrijk der hemelen

over wat er gebeurt als God het voor het zeggen krijgt

dan gebeuren er ongehoorde dingen

dan krijgen wie het kortste werken

evenveel als die het langste werken

 

Niet eerlijk! vinden zij, vinden wij

O nee? wat was er met die eersten afgesproken?
1 denarius zouden ze krijgen

genoeg om van te leven

ze gingen er mee akkoord

En dat hebben ze gekregen.


En wat die laatsten kregen, dat is niks te veel

Dat is gewoon het loon dat je nodig hebt om van rond te komen.
En de landheer wil rechtvaardig zijn:

hun geven wat ze nodig hebben: ook 1 zilverstuk.

Dat is toch geweldig?

 

C      Ja als je het zo bekijkt wel.
Maar ik denk dat als de landheer

de volgende dag weer naar het plein gaat

en knechten zoekt voor de oogst

dat hij er s morgens maar weinig vind

 

Maar op het einde van de dag...

dan staat het plein vol met mensen

die nog een uurtje in de avondkoelte

een dagloon willen verdienen

Zo berekenend zijn we nu eenmaal

Daarom gebeuren deze dingen bijna nooit in het echt

 

Maar zo gaat het dus toe waar God Koning is.

Het koninkrijk der hemelen dat is deze wereld op zijn kop

De laatsten zijn de eersten - De eersten zijn de laatsten

 

D     En daarmee komen we op het spoor

wat de kerk zo bijzonder maakt.

 

Overal in de wereld word je afgerekend

op je prestatie.

Dat begint al op school

Als je niet kunt meekomen, blijf je zitten

 

Zo is het op je werk
Als je hard werkt, nooit ziek bent, krijg je een vaste baan

Als je niet zo goed bent, krijg je tijdelijk contract,

een verlening misschien

en is het na 2-3 jaar einde oefening

 

Zo is het op voetbal

Als je goed speelt, word je opgesteld

als je niet zo goed bent, mag je op de reservebank

 

Overal word je afgerekend op je prestatie

Maar in de kerk?

Daar hoort dat niet te gebeuren
In de kerk is iedereen welkom:

zittenblijvers en hoogvliegers

carrieremakers en werklozen,

reservespelers en toppers

gelovigen en twijfelaars

keurige fatsoenlijke mensen en mensen die van alles fout doen

de eersten en de laatsten.

ZIJN die er ook?
Zijn ze welkom? Voelen ze zich thuis?

 

E      Iemand vroeg me eens:

ds u gaat op bezoek bij mensen,

wat wilt u met ze bereiken?

 

Mijn antwoord: helemaal niets.

 

Ze hoeven van mij niet te veranderen.

Ik vind het wel mooi als iemand zijn leven betert

en niet meer porno op tv kijkt

of te veel drinkt

of roddelt over anderen

en op zondag naar de kerk gaat

Maar als dat niet gebeurt - maakt dat mij niet uit.
Ik bezoek de mensen zoals ze zijn

Ik wil alleen maar aandacht schenken aan de man of vrouw

die voor mij zit.

Ik zie ze niet zoals ze horen te zijn.

Ik meet ze niet af aan een ideaal-plaatje.

Als ik dat doe, dan merken ze aan alles

dat ze tekort schieten

Dat gevoel krijgen ze al van iedereen

En dat ze niet deugen, dat weten ze zelf al lang.
 

Maar als ik aandacht voor ze heb

! zonder te oordelen !

dan is er kans dat ze iets van God

van zijn onvoorwaardelijke liefde ontdekken.

Dat Gods Geest een begin van geloof, hoop en liefde wekt.

En dat is het beste wat een mens kan overkomen

Weer verbonden met God te zijn.

 

F      Volgens Jezus is dat typisch God

Hij laat het regenen over slechte en over goede mensen

Hij laat de zon opgaan over rechtvaardigen en onrechtvaardigen

 

Hij betuigt aan heel de wereld zijn liefde en trouw

Hij hoopt enkel dat het in goede aarde valt

Dat het een begin van geloof, hoop en liefde wekt

Dat wil hij graag...

en daar moeten we ons best voor doen

dat we groeien in geloof en vrucht dragen
maar! we worden er niet op afgerekend.

Het resultaat telt niet.

Ook al word je geen model mens, je blijft hier welkom

 

G     Dit is de kerk:

de plek waar we vieren dat we er allemaal mogen zijn

de plek waar we zingen van de liefde van God

die naar ieder mens uitgaat

wat hij ook maar van zijn leven gemaakt heeft.

Als Jezus sterft aan het kruis

hangen er naast hem twee moordenaars

Een spot met Jezus

De ander bidt: gedenk mij

En Jezus zegt: heden zul je met mij in het paradijs zijn.

Een moordenaar.
Hij had misschien nog 5 minuten te leven
Geen tijd meer om nog iets goed te maken.

Voor hem het paradijs.

De laatsten zijn de eersten.

 

Je hoeft niet naar de kerk om een goed mens te worden

De meeste mensen zijn best aardig

en zien om naar elkaar.
Daar heb je de kerk niet voor nodig
Dat je dat moet doen weet je zo ook wel.

Dat is niet de toegevoegde waarde van de kerk.

 

Je hebt de kerk niet meer nodig

om jezelf te ontwikkelen

om aan de man of vrouw te komen

of voor geld van de diaconie
Gelukkig! gelukkig leven we in een land

waarin die dingen door de overheid zijn overgenomen

Gelukkig is wat dat betreft de kerk overbodig geworden.

 

Nu kunnen we nog duidelijker dat ene unieke punt naar voren brengen:

dat God liefde is

ieder mens gaat hem aan het hart

eindeloos geduldig is hij

Wat heeft hij in Jezus zijn best gedaan

om ons voor zich te winnen.

 

Daar zingen we van

Het geeft moed en kracht om te leven

Het geeft vertrouwen en overgave als we moeten sterven

 

Dat is een uniek verhaal

Je vindt het verder nergens
Daarvoor moet je in de kerk zijn. AMEN

terug

Afkortingen


van de Bijbelboeken > Register (kolom 1)

adhv = aan de hand van
Afb = Afbeelding
BGT = Bijbel in Gewone Taal
BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT)
bv = bij voorbeeld
CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk
DL = Dordtse Leerregels
dwz = dat wil zeggen
eva = en vele anderen
GNB - Groot Nieuws Bijbel
GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland)
Gr = Grieks
HCat = Heidelbergse Catechismus
Hebr = Hebreeuws
HSV = Herziene  Staten Vertaling
HTB = Het Boek
ID = Intelligent Design
itt = in tegenstelling tot
Lat = Latijn
LuV = Lutherse Vertaling
LV14 = Leidse Vertaling 1914
LXX = Septuaginta (Grieks OT; 250 - 50 vC)
M = Meditatie (bv Mc 1:1M = Meditatie over Mc 1: 1)
NA = Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT)
NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004)
NBG = Nederlands Bijbel Genootschap
NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951)
NBV = Nieuwe Bijbel Vertaling (2004)
NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021)
nC = na Christus
NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis
NT = Nieuwe of tweede Testament
OT = Oude of eerste Testament
PKN = Protestantse Kerk Nederland
PM = Post Modernisme
Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84)
Q = Quelle, bron van uitspraken van Jezus
RKK = Rooms Katholieke Kerk
SV = Staten Vertaling
TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim
v = volgende vers (bv Ps 1: 1v = Ps 1: 1 - 2)
vC =  voor Christus
vd = van de
vv = volgende verzen (bv Ps 1: 1vv = Ps 1: 1 - 3)

WV = Willibrord Vertaling
X = Chiasme (kruisstelling)
> = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2)
// = synoniem parallellisme
<> = antithetisch parallellisme

 

 

×