Joh 6: 1 - 15(Pr)
A Hebt u vanmorgen wel ontbijt gehad?
Rare vraag: daar zitten we niet echt over in:
Brood of wat anders, het is er gewoon.
Toch: is er in onze stad een voedselbank. En in Ommen.
In meer dan 160 plaatsen van ons land.
135.000 mensen zijn er op aangewezen.
Halen er elke week een doos vol eten op.
Buiten Nederland zijn de zorgen nog veel groter
800 miljoen mensen lijden honger.
Miljoenen komen om door honger en gebrek
kinderen vooral.
Het gaat om meer dan brood.
We hebben ook kleding nodig, onderdak,
een dokter als we ziek zijn, eerste levensbehoeften.
We zijn niet als de engelen gemaakt:
maar met een lijf dat brood en water en nog veel meer nodig heeft.
Dat is niet iets ergs, een straf, een noodlot
Want: de aarde levert genoeg op voor iedereen
En we hebben elkaar:
Als we samenwerken en eerlijk verdelen
is er meer dan genoeg voor iedereen:
Daarom staat er in het begin van de bijbel
bij de Schepping : en God zag dat het goed was,
Samen kunnen we het goed hebben.
En toch zoveel mensen die honger en gebrek lijden!
Waarom gaat het verkeerd?
Ligt het aan de overbevolking?
Is teveel akkerland in gebruik
om gewassen te verbouwen voor veevoer?
Voor biobrandstof?
Komt het van de oorlogen in de wereld?
Van de corruptie?
Wat moet er anders?
Daar ben ik niet deskundig in.
En de kerk ook niet.
Daar moeten christenen in de wetenschap
in de politiek, in het bedrijfsleven, in de agrarische sector
samen met andere mensen gewoon goed hun verstand gebruiken.
Op zulke vragen geeft de bijbel geen antwoord.
B Wat de bijbel wel aangeeft?:
Allereerst dat eten en drinken heel belangrijk zijn.
dat zijn gewichtige onderwerpen die in het geloof thuis horen.
In het onze Vader mogen bidden we 3 x vooronszelf
geef ons brood
vergeef ons onze schulden
verlos ons van de boze
En van die drie als eerste:
geef ons heden ons dagelijks brood.
Je eerste levensbehoeften horen thuis in je gebed!
Het materiële doet er toe.
God wil het ons geven.
En wat me opvalt:
dat bid ik niet voor mezelf, maar in meervoud
geef ons heden ons dagelijks brood
mij + en mijn gezin + de mensen van de voedselbank +
de kreperende bevolking in Gaza
want God is onze Vader
Hem gaan alle mensen aan het hart.
We zien dat vanmorgen ook:
Duizenden mensen zijn Jezus gevolgd.
Ze krijgen honger...
En we horen Jezus niet zeggen
dat hun honger onbelangrijk is
of dat de echte honger een geestelijk is
of dat als je maar gelooft, al je problemen zijn opgelost
Hij neemt de honger serieus
Die wordt niet weggewimpeld.
De broodvraag is belangrijk
En Jezus legt die op het bordje van zijn leerlingen:
Filippus, waar kunnen we brood halen?
In de andere evangeliën staat het nog directer:
Geef jullie hun te eten!
We kunnen ons wel onttrekken aan de zorg voor onze naaste
maar niet in de naam van God of van het geloof.
We hebben een verantwoordelijkheid voor elkaar.
Als je geen gebrek hebt, vind je dat misschien vervelend.
Maar wat maakt jou zo zeker
dat jij vandaag of morgen
niet op de voedselbank bent aangewezen?
Op die dag ben je blij
dat mensen hun verantwoordelijkheid verstaan
en jij daar terecht kunt.
C Het tweede dat de bijbel leert
is dat wij mensen ons wel eens overvraagd voelen.
Dan komen de problemen ons zo groot over.
Al die mensen met honger...
Wat kunnen wij? Wat haalt het uit?
Is het meer dan een druppel op een gloeidende plaat
Komt de hulp wel op de goede plek?
Blijft er niet veel aan de strijkstok hangen?
En als hulpverleners dan ook nog eens
brood en hulp alleen maar geven in ruil voor sex?
Dan zijn we er helemaal klaar mee.
Natuurlijk voelt dat niet goed, zo’n excuus.
Liever zou je mensen vooruit helpen en blije gezichten zien
Maar als de boosheid om corruptie, smeerlapperij
met je op de loop gaat,
dat krijg je dat:
dat harde, die onverschilligheid.
Dan krijgen hongerige mensen nog minder hulp.
Zijn armen en daklozen nog een keer slachtoffer.
Al die mensen...vraagt Jezus:
waar kunnen we brood halen?
En Filippus voelt zich overvraagd: 5000 man...
vrouwen en kinderen niet meegerekend staat er in de andere evangeliën
Dat kunnen ze nooit betalen:
200 denarie: een half jaarsalaris -
Wie loopt er rond met zoveel geld op zak?
Wie geeft dat zomaar even uit aan brood,
aan brood voor anderen?
En Andreas komt met een jochie aan
dat 5 broden bij zich heeft en 2 vissen
maar wat schieten we daar nou mee op?
Ja, hou zouden wij alle monden kunnen voeden?
De Heer vraagt te veel van ons.
Onze mogelijkheden schieten te kort.
Het beetje dat er is, weegt niet op tegen wat er nodig is.
En toch is het goed
dat Filipppus zijn bedenkingen uitspreekt
en Andreas zijn twijfels
dat u en ik die onmacht naar voren brengen
en dat we ons overvraagd voelen.
Want daarmee houden ze de goede wil levend
de wens om te helpen.
En dat spreken ze uit naar Jezus
zoals wij dat op deze biddag uitspreken voor God.
Heer, ontferm U over de nood van de wereld
Dat is goed om te dooen.
Daarmee bewaren we onze gevoeligheid.
Want we willen toch zeker nooit wennen
aan de honger, het onrecht, de smeerlapperij in deze wereld.
D Met hun bedenkingen zijn de discipelen aan het goede adres
Jezus neemt hun niets kwalijk.
Maar hij geeft hun gelijk. Hij is geen zgn realist.
Hij zegt niet: t is ook onbegonnen werk,
Laat iedereen naar huis gaan, voordat de nacht valt.
Jezus neemt dat kleine beetje dat er is
die 5 broden en die 2 vissen
spreekt een dankgebed uit
en verdeelt het brood onder de mensen
en ook de vis: zo veel als ze willen.
Er is zoveel dat ze het niet eens op kunnen:
12 manden brood over.
Vraag me niet hoe het kan.
In onze ogen is het onmogelijk. Een Wonder.
Blijkbaar kan God met het kleine beetje dat we hebben
veel meer bereiken dan wij voor mogelijk houden.
Ja: maar dan moeten we het niet krampachtig willen vasthouden.
Dan gebeurt er niets.
Ik moet het ahw in de handen van Jezus leggen.
Dat is: ik moet weten dat niets van mijzelf is.
Alles wat ik heb, heb ik te leen gekregen.
Eten en drinken, kleding en onderdak, mijn tijd en mijn geld
al Gods goede gaven
zijn me toevertrouwd om het goed te hebben
om het samen goed te hebben.
Het zal wel niet toevallig zijn
dat het een kleine jongen is
die zijn brood en vis in Jezus’ handen legt
En geen volwassene.
Kinderen zijn veel spontaner
die jongen heeft bedacht:
he 5 broden, 2 vissen: dat is samen 7 - heilig getal!
en die jongen heeft gezien : he, allemaal gras hier...
en is gaan zingen van grazige weiden en waat’ren der rust.
Maar wat wij misschien verleerd zijn
kunnen we weer aan-leren.
Als we worden als een kind, zullen we nog zien
dat het koninkrijk der hemelen overal om ons heen is.
En dan is er zo veel meer mogelijk:
eten en drinken voor wie honger heeft
een plekje voor de vluchtelingen
hulp voor de zwervers op straat
aandacht voor wie zich eenzaam voelt.
12 manden over:
straks gaan de 12 discipelen naar de 12 stammen van Israel
met het goede nieuws
over een koninkrijk dat komt.
E Op het laatst willen de mensen Jezus koning maken.
Van hun moet hij dat vooral blijven doen:
brood maken...iedereen te eten geven...
Ze zullen hem op handen dragen.
Maar zo wil Jezus geen koning zijn.
Hij deelt vandaag dan wel brood uit aan de mensen
en stilt hun honger.
Maar dat is niet waarvoor hij gekomen is.
Zijn missie is een andere:
Hij wil dat wij veranderen.
Dat we een beetje meer krijgen
van dat spontane van die kleine jongen
7 is voldoende, 5 en 2.
en van zijn geloof: de Heer is mijn herder.
Want daarom gaat het zo vreselijk mis in onze wereld:
Wij zijn God kwijt
durven niet te geloven
dat er in het verborgene
een hart is dat voor ons klopt
een Vader die het beste met ons voor heeft
en altijd voor ons zorgt.
Wij menen dat we er alleen voor staan
En dat we pas veilig zijn
als we eten en drinken, en kleding en onderdak
goed geregeld hebben.
En hoe drukker we daarmee zijn
hoe leger we ons gaan voelen
En hoe meer we naar onszelf toeschrapen
hoe meer een ander tekort komt.
Alleen maar brood uitdelen, dat is symtoom bestrijding.
Het probleem zit dieper:
Hier van binnen moeten bij ons de wissels om.
En daar is het Jezus ten diepste om te doen.
Hij wil ons weer op God aansluiten
Dat we zijn liefde voelen,
En met vertrouwen gaan leven.
En dat gaat hij bewerken.
Op het eind van deze 40 dagen
zal hij de liefde van God aan het licht brengen
Alles en iedereen keert zich tegen hem
maar Hij laat zich niet van de wijs brengen
Hij beantwoord verwerping en geweld met een gebed
Vader vergeef het hun...Vader in uw handen.
Onverwoestbaar deze liefde.
En wie het zien en geloven weten:
Hij Jezus de inspiratie die wij nodig hebben
Het brood dat leven geeft.
Leven met een hoofdletter, nu en tot in eeuwigheid. AMEN
Afkortingen
van de Bijbelboeken > Register (kolom 1) adhv = aan de hand van Afb = Afbeelding aw = aangehaald werk BGT = Bijbel in Gewone Taal BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT) bv = bij voorbeeld CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk cq = casu quo (bv ik doe kaas cq ham op mijn brood = ik doe kaas op mijn brood of anders ham) DL = Dordtse Leerregels dwz = dat wil zeggen eva = en vele anderen FB = FaceBook GNB - Groot Nieuws Bijbel GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland) Gr = Grieks HCat = Heidelbergse Catechismus Hebr = Hebreeuws HKB = Historich Kritische Benadering (of Bijbelonderzoek) HSV = Herziene Staten Vertaling HTB = Het Boek ID = Intelligent Design itt = in tegenstelling tot Lat = Latijn LuV = Lutherse Vertaling LV14 = Leidse Vertaling 1914 LXX = Septuaginta (Grieks OT; 250 - 50 vC) M = Meditatie (bv Mc 1:1M = Meditatie over Mc 1: 1) NA = Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT) NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004) NBG = Nederlands Bijbel Genootschap NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951) NBV = Nieuwe Bijbel Vertaling (2004) NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021) nC = na Christus NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis NT = Nieuwe of tweede Testament OT = Oude of eerste Testament p = pagina of pagina's PKN = Protestantse Kerk Nederland PM = Post Modernisme Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84) Q = Quelle, bron van uitspraken van Jezus resp = respectievelijk (bv A en B reden in resp een Golf en een Astra = A reed in een Golf, B in een Astra) RKK = Rooms Katholieke Kerk SV = Staten Vertaling TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim v = volgende vers (bv Ps 1: 1v = Ps 1: 1 - 2) vC = voor Christus vd = van de vv = volgende verzen (bv Ps 1: 1vv = Ps 1: 1 - 3) WV = Willibrord Vertaling X = Chiasme (kruisstelling) > = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2) // = synoniem parallellisme <> = tegenstelling, ook: antithetisch parallellisme |