Jer 2: 13
Jer 2: 13 ...mijn volk heeft twee boze daden bedreven: Mij, de bron van levend water, hebben zij verlaten, om zichzelf bakken uit te houwen, gebroken bakken, die geen water houden (NBV21)
A Een groot onderzoek onder onze bevolking heeft als uitkomst
dat de kerk ondertussen tot de minderheid behoort.
Ongeveer 40% van 16 jaar en ouder rekent zich tot een
kerkelijke gezindte
of een levensbeschouwelijke groepering. (CBS 2021)
Is de rest dan ongelovig? lang niet allemaal
heel veel: “ik geloof best dat er iets is” Een God of zo.
Op een andere manier een leven na dit leven. Ietsisme
Want als dit alles is…dat kan toch niet?
We verlangen naar meer.
Je vindt ze echt niet alleen buiten de kerk
Soms zijn we het zelf:
het geloof spreekt niet meer zo aan
maar helemaal kwijt willen we het ook niet
Wij hebben niet genoeg aan een leven voor enkel hier en nu.
We hebben het gevoel dat er wel iets moet zijn
Daarom blijft er altijd iets van onrust in ons
een honger naar meer,
een dorst naar God.
B Omdat het over verlangen gaat,
over dorst naar God
heb ik een emmer water hier neergezet.
U vindt dat misschien wat oneerbiedig
om God met een emmer water te vergelijken.
Dat is het ook.
Maar welke vergelijking is dan wel gepast
als het over God gaat?
- Een rots? sterk, maar ook onbeweeglijk
- Een koning? machtig, maar toch een sterveling
- De zon? warm en licht, maar niet meer dan een lampje
God is altijd groter
Wat dat betreft, zou je altijd moeten zwijgen over God.
Gelukkig geeft God mensen soms de vrijmoedigheid
toch iets over hem te zeggen.
Vandaar horen we hoe Jeremia, de profeet
God vergelijkt met een bron van levend water.
Een bron waaruit een beekje ontspringt,
een rivier die het droge land vochtig maakt
zodat die te gebruiken is als akkerland
en gewassen voortbrengt.
Onmisbaar als fris en stromend water, zo is God.
Onmisbaar voor de wereld
Onmisbaar voor de mensen, die verlangen naar meer
die dorst hebben naar God.
Die zijn liefde willen voelen
Die zijn inspiratie, zijn kracht nodig hebben
om er wat moois van te maken
van hun gezin, van hun buurt…
Die zijn Geest nodig hebben
om alle lamlendigheid te verjagen
Bij zulke dorst past het om bij God aan water te denken:
Niet voor niets zegt een Psalm:
Zoals een hinde smacht naar stromend water
zo smacht mijn ziel, naar u, o God. (Ps 42, NBV)
Onmisbaar is God. Ons leven komt niet tot bloei,
gaat geen vrucht dragen los van Hem.
C Vraag aan de ouderling van dienst:
Wil je die emmer eens optillen en er wat uit drinken?
(Dat gaat niet)
Emmer is te groot om uit te drinken.
(Ik geef hem een bekertje)
Probeer het nog eens. Nu lukt het wel.
Zo is het ook in het geloof.
Hoe kan de kracht, de inspiratie, de liefde van God
tot ons komen?
Hoe kan God onze dorst lessen?
Dan moeten wij ahw bekertjes gebruiken.
Die brengen de goede gaven van God over.
Wat voor bekertjes zijn dat dan?
bijv. het bekertje van het gebed.
(zet bekertje met woord gebed neer op rand preekstoel)
Je deelt je leven met God
je vreugde, je verdriet…en je bent ook even stil…
Dan komt er rust, vertrouwen, een inzicht
Zo hadden de discipelen het van Jezus geleerd.
Of het bekertje van de kerkdienst
(zet bekertje met woord kerkdienst neer op rand preekstoel)
Deze samenkomst is er niet alleen om elkaar weer eens te zien
Het is ook de kans om even dichtbij God te zijn
En iets van zijn vrede te ontvangen.
Of het avondmaal:
(zet bekertje met woord avondmaal neer op rand preekstoel)
brood en wijn gebruiken en daarbij Jezus gedenken
Het offer van zijn liefde vieren
en weer zien en horen en proeven
waar het in het leven op aankomt
en gesterkt de draad weer oppakken.
En niet te vergeten:
je houden aan de bijbel…aan de geboden die God je geeft
(zet bekertje met woord geboden neer op rand preekstoel)
Omzien naar elkaar…
extra zorg voor armen en vluchtelingen
Dienen en delen…
Je niet te buiten gaan aan drank, aan drugs, aan de liefde.
Wie met Gods aanwijzingen bezig is
merkt wel dat je er ook de kracht voor krijgt
om ze te doen…
D Ergens is het zo eenvoudig.
Wij mogen putten uit God.
Wij hebben dat nodig.
Wij zijn als wijnranken, die op de wijnstok horen
Los van de wijnstok verdrogen wij
En komt er van vrucht dragen niets terecht.
God is onze bron.
En hij heeft ons de bekertjes erbij gegeven
om met hem verbonden te blijven.
Maar het gekke is: mensen zijn zo verschrikkelijk eigenwijs.
Jezus zei: waar 2 of 3 in mijn naam samen zijn, daar ben ik in hun midden
maar wij weten het beter
Wij zeggen: het zit hem niet in de kerkgang!
(bekertje kerkgang op de grond laten vallen)
Jezus zei: doet dit om mij te gedenken
maar wij kunnen het avondmaal overslaan, dat duurt te lang
(bekertje avondmaal op de grond laten vallen)
Jezus leerde ons te bidden
maar wij zeggen: het zit hem niet in het bidden hoor!’
(bekertje gebed op de grond laten vallen)
Jezus legde ons de bijbel uit
maar wij zeggen: het zit hem niet in dat je veel van de bijbel weet
(bekertje bijbel op de grond laten vallen)
Jezus wijdde ons in in het geloof
maar wij zeggen: het zit hem niet in dat je naar catechisatie gaat
(bekertje catechisatie weg gooien)
het zit hem niet in dat je niet teveel drinkt,
fatsoenlijk leeft
en vrijwilligerswerk doet
(bekertje geboden weg gooien)
Maar: Waar zit het hem dan nog wel in?
alle bekertjes zijn weg!
Hoe komen de gaven van God dan wel tot je?
Wil je zonder bekertje uit de emmer drinken?
En als je geen bekertje gebruikt
hoe kun je dan zeggen: Ik geloof heus wel…
Wat voor geloof is dat dan?
Is dat een levend geloof…heb je dan iets met God…
en vervult hij je met liefde, met hoop, met moed en inspiratie
of heb je feitelijk niets met God…sta je droog?
E Ik weet wel wat we bedoelen als we zeggen
‘het zit hem niet in naar de kerk gaan, of in bijbel lezen of in...’
Dat is een reactie op vroeger:
toen lag de nadruk wel eens erg op het uiterlijke:
op de kerkgang
en je houden aan de kerkelijke gewoontes;
naar catechisatie en belijdenis doen als je 18 was.
Het gebeurde nogal eens
dat je die dingen meer deed omdat je ouders er op hamerden
dan uit innerlijke overtuiging.
Terecht dat je dan nu zegt: daar het zit hem niet in
Je hart moet er wel bij zijn.
Anders is het niet echt.
En gelukkig voelen we ons zo vrij om onze eigen keus te maken.
En niet een spelletje op te voeren om de lieve vrede.
Maar vroeger is voorbij.
Wij slaan nu door naar het andere uiterste:
Ik gebruik alleen maar van die bekertjes
als ik het leuk vind
als ik er behoefte aan heb.
Kijk en dat is nu net de verkeerde instelling
als het om geloof gaat.
Als je wilt dat de Geest van Christus
in je komt wonen…
en een nieuwe mens uit jouw vormt
vol van geloof, van hoop en liefde
dan vraagt dat inzet, volharding, toewijding.
Dat is toch met alle dingen die een beetje de moeite waard zijn:
voor vriendschappen geldt hetzelfde
en de band met je vrouw, je man…je kinderen
Daar moet je aan blijven werken…niet alleen als je het leuk vind
en er plezier aan beleeft…juist en nog veel meer
als de relatie onder druk staat…de liefde dreigt te verdwijnen.
Zo is het ook met geloof:
Dat houden we levend als we de bekertjes gebruiken
Dan zijn we met Jezus bezig
en door Hem met God.
F Waarom zeg ik deze dingen?
Omdat ik me zorgen maak.
Geloof heeft onderhoud nodig.
Als je niet op z’n minst een paar van die bekertjes geregeld gebruikt
kom je droog te staan
Je ondergaat niet langer de vormende kracht
die er van God,
van zijn Woord en Geest uitgaat.
Het christelijk geloof met al zijn rijkdom
wordt dan op den duur iets vaags:
ik geloof wel dat er iets is.
Een flink deel van ons volk is al zo ver afgezakt.
Is het toevallig dat er zo’n verruwing in ons land is?
Wat een vernielingen na een voetbalwedstrijd
Wat een gescheld op TV
Wat een agressie in het verkeer
Wat een dreigementen tegen politici
Voor Jeremia was het zonneklaar:
de ondergang van het volk Israel
heeft alles te maken
met het loslaten van God en zijn richtlijnen
met niet meer drinken van het levende water.
Meer dan ooit komt het erop aan
wie je bent
waar je uit put
door welke traditie jij je laat vormen.
Een die de humaniteit dient…
en jou tot vrede en gerechtigheid aanspoort
Of een die tot moord en terreur oproept.
Een die de gelijkheid van alle mensen verkondigt
of een die vrouwen als tweederangs behandelt.
Een die uit is op vrijheid en vreedzaam samenleven
of een die voor ongelovigen, voor homo’s, voor Joden en anderen
geen ruimte laat.
De bekertjes staan klaar.
Alleen: je moet ze wel gebruiken. AMEN
Afkortingen
van de Bijbelboeken > Register (kolom 1) adhv = aan de hand van Afb = Afbeelding BGT = Bijbel in Gewone Taal BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT) bv = bij voorbeeld CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk DL = Dordtse Leerregels dwz = dat wil zeggen eva = en vele anderen GNB - Groot Nieuws Bijbel GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland) Gr = Grieks HCat = Heidelbergse Catechismus Hebr = Hebreeuws HSV = Herziene Staten Vertaling HTB = Het Boek ID = Intelligent Design itt = in tegenstelling tot Lat = Latijn LuV = Lutherse Vertaling LV14 = Leidse Vertaling 1914 LXX = Septuaginta (Grieks OT; 250 - 50 vC) M = Meditatie (bv Mc 1:1M = Meditatie over Mc 1: 1) NA = Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT) NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004) NBG = Nederlands Bijbel Genootschap NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951) NBV = Nieuwe Bijbel Vertaling (2004) NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021) nC = na Christus NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis NT = Nieuwe of tweede Testament OT = Oude of eerste Testament PKN = Protestantse Kerk Nederland PM = Post Modernisme Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84) Q = Quelle, bron van uitspraken van Jezus RKK = Rooms Katholieke Kerk SV = Staten Vertaling TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim v = volgende vers (bv Ps 1: 1v = Ps 1: 1 - 2) vC = voor Christus vd = van de vv = volgende verzen (bv Ps 1: 1vv = Ps 1: 1 - 3) WV = Willibrord Vertaling X = Chiasme (kruisstelling) > = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2) // = synoniem parallellisme <> = antitthetisch parallellisme |