Bijbelse Verhalen en Thema's

Lezen: Gen 39 Jozef en de vrouw van Potifar
De HEER stond Jozef terzijde, (Gen 39: 2, 3, 21 en 23)

A    Sommige van de verhalen in de bijbel

zouden zo vandaag kunnen gebeuren

En dit verhaal van Jozef en de vrouw van Potifar is er een van.

In de soaps op tv gaat het om weinig meer dan

krijgen ze elkaar…

en als ze elkaar een keer gevonden hebben / blijven ze dan bij elkaar?
Altijd is er wel een ander in het spel

op wie hij verliefd wordt / met wie zij het bed in duikt

 

Dat is natuurlijk ook ontzettend boeiend.

Wij zijn mensen van vlees en bloed

en hormonen en instincten hebben we niet altijd onder controle.

De drang naar liefde en sex is een heel sterke

Zo zitten we in elkaar…zo zijn we gemaakt.

Waarom zou je daar niet gewoon aan toegeven?
Waarom proberen jezelf te beheersen? elkaar trouw te zijn?

af te blijven van die man, die vrouw die bij een ander hoort?

 

En zo is dit verhaal van Jozef

keer op keer doorverteld in de kinderbijbels / uitgelegd in preken

nagespeeld in films en op toneel / en binnenkort in een musical

om te waarschuwen voor de wellustige vrouw

om een voorbeeld aan Jozef te nemen

Maar of dat nou de bedoeling van dit gedeelte is?

 

Ik vind het helemaal niet moraliserend over komen

Het hele voorval wordt juist kort verteld

en ook heel zakelijk: zonder Jozef of de vrouw van Potifar te beoordelen

Daar gaat het blijkbaar niet om.

Het verhaal wil iets anders naar voren brengen:

De Here stond Jozef terzijde…dat staat er wel VIER keer

Het gaat over de rol van God in de geschiedenis van mensen

Hoe hij zijn plan realiseert…ondanks de valse beschuldiging van Potifars vrouw,

ja zelfs: DANKZIJ haar gemene streken:

want door haar komt Jozef in de gevangenis

en daardoor uiteindelijk aan het hof van de Farao

Zonder deze affaire was Jozef de rest van zijn leven

niet meer geworden dan huisknecht, / persoonlijke bediende van Potifar.

B      De Here is met Jozef...dat is bijzonder.

Meestal is God ver weg, hoog en verheven.

Je gelooft wel dat God bestaat

maar je merkt er verder weinig van.

Zo is dat ook in die geschiedenis van Jozef.

het is gewoon een geschiedenis van mensen

van Jozef die er bij zijn broers uitligt

van Poitifar en zijn vrouw

straks van een hongersnood

Van God zie je niet veel…

De bijbelschrijver noemt hem dan ook niet vaak.

Hij gaat zo schuil achter al die gewone gebeurtenissen

dat je wel kunt begrijpen dat er mensen zijn die zeggen:

ik vraag me af of er wel een God is…

Zo zal Jozef zich ook wel eens gevoeld hebben

 

Maar nu is het anders: de Heer staat Jozef terzijde

Op een of andere manier merkt Jozef dat God niet alleen ver weg is

maar ook: heel nabij…

Daarom staat er ook: de Here is met Jozef

De Here is in de bijbel altijd ‘God in zijn nabijheid’

 

Waar Jozef dat aan merkt? Gods

Alles wat hij doet gelukt, staat er:

“Jozef, deze olielamp is gevallen

niemand krijgt hem meer aan de gang, wil jij er eens naar kijken?”
En even later brandt hij weer: Jozef is voorspoedig.

De HERE is met hem, dat is het geheim:

Jozef is wel slaaf, maar ergens diep van binnen

weet hij, voelt hij: ik ben niet alleen

in het verborgene, achter de schermen is God

Jozef: Een slaaf en toch opgewekt!

Hij heeft iets waardigs, iets eigens, anders dan andere huisknechten

Potifar leert hem waarderen en steeds meer vertrouwen.

Hij merkt wel dat het geluk met Jozef is

en de zegen van de allerhoogste op zijn huis neerdaalt.

 

Alle zaken liet hij volledig aan Jozef over.

Hij bekommerde zich alleen nog om wat hij te eten kreeg.

Geen wonder dat zijn vrouw zich verwaarloosd voelde.

 

 

C      Ook de vrouw van Potifar ziet Jozef.

Zijn uitstraling en waardigheid, een knappe verschijning

ze droomt van hem…wil met hem naar bed

Elke dag dat haar man niet in de buurt is, dringt ze zich aan Jozef op:

Toe Jozef..kom bij me liggen.

Eerlijk gezegd: wel een beetje onhandig van Jozef

om elke dag bij haar in de buurt te komen.

Of had hij geen keus, riep ze hem voor telkens nieuwe klusjes bij zich

Hij was tenslotte maar een knecht.

Als ze hem letterlijk de kleren van het lijf scheurt

gaat ze te ver: Jozef vlucht van haar weg.

 

Dat is toch wel heel merkwaardig.

Jozef had prima bij zichzelf kunnen zeggen:

ach, ze wil het zelf

ach, ze wordt zo verwaarloosd door haar man

ach, als Potifar het niet te weten komt, is er toch niets aan de hand?

Zulke smoesjes kun je allemaal bedenken

En vast zijn ze in Jozef ook opgekomen

En dat hindert niets…gedachten heb je niet in de hand

Die komen zomaar in je op…het gaat erom wat je er mee doet.

Jozef doet er niets op.

 

Dat kom je in een moderne roman niet tegen

In de soaps en films van tegenwoordig doet iedereen het met iedereen

dat moet kunnen, heet het daar

als je het allebei wilt, prima toch?

De enige moraal is: als je het maar veilig doet

en elkaar geen AIDS bezorgt

of zwanger maakt, dan is het goed.

 

Je vraagt je af: wat doet dat met mensen

als je in films, op de reclame, in boeken

telkens wordt voorgehouden dat je je kansen moet grijpen

Zorg dat je aan je trekken komt

Dat is geen cultuur...dat is de natuur

Dat is toegeven aan instincten en hormonen

Niet het beteugelen, het beheersen ervan.

geen mensenwereld, maar een beestenboel

 

D     Jozef zegt nee tegen het lekkere hapje dat zichzelf aanbiedt.

Niet omdat liefde en vrijerij verkeerd is

te vleselijk voor zo’n geestelijk/gelovig man als hij.

Later zullen we nog horen dat ook Jozef een vrouw krijgt en kinderen.

Maar niet op deze manier.

Want: sexualiteit is juist een zeer geestelijke zaak

het raakt je heel diep,

in je verhouding tot de ander

in je relatie met God.

 

Dat klinkt ook door in wat Jozef zegt:

Potifar heeft mij niets onthouden, dan alleen u

omdat gij zijn vrouw zijt

hoe zou ik dan dit grote kwaad doen

en dan zegt hij erbij: en zondigen tegen God?

Het is voor hem veel meer dan een kwestie van fatsoen.

Het heeft met God te maken:

Je kansen grijpen...Je lusten uitleven

dat IS het leven niet.

Je komt je ermee in de jungle

waar mannen en vrouwen elkaar gebruiken

en even gemakkelijk ook weer inwisselen voor een ander.

Sexualiteit heeft met trouw en met liefde te maken.

met vertrouwen, met vrijheid

Het is de mooiste manier om te beleven dat je bij elkaar hoort

De meest intieme manier om te vieren dat je iemand hebt

aan wie jij je helemaal kunt weggeven.

 

Losgemaakt van warme gevoelens en vriendschap

losgemaakt van toewijding en trouw

is sex maar een eenzaam avontuur

waarin het in wezen om jezelf draait:

die ander is er voor jou, moet jou bevredigen.

Daar bedankt Jozef voor.

 

De HERE was met Jozef

En nu wil Jozef bij de Heer blijven.

Trouw aan de droom die God hem had gegeven

van die korenschoven / en van de sterren die voor hem buigen

trouw blijven aan zijn roeping om voor anderen tot een zegen te zijn

“leef je uit en grijp je kans” dat past daar niet bij.

E      Zien we goed wat hier gebeurt:

Jozef laat zien dat het anders kan

dat het leven meer is dan enkel hier en nu

meer dan als de beesten je lusten uitleven

meer dan eten en drinken en vrolijk zijn.

Hier komt het koningschap van God aan het licht

Hier breekt zijn rijk door.

 

God brengt het:

Maar het komt door Jozef

Door zijn trouw aan de geboden

werkt hij mee aan Gods bedoelingen.

 

God brengt het

Het komt ondanks de vrouw van Potifar.

 

God brengt het

Het komt dankzij Potifar die Jozef in de gevangenis gooit.

 

De trouw van Jozef

de verleiding van Potifars vrouw

de overhaaste conclusies van Potifar

het goede en ook het kwade moet eraan meewerken

dat Gods plan uitkomt.

 

Rondom Jezus gebeurt later hetzelfde:

Hij roept ook weerstand op

ook zijn levenweg gaat door de diepte

door lijden en door dood.

En dan denk je: nu is het God uit de hand gelopen

Dit kon zijn bedoeling niet zijn

Maar juist zo, door de gemeenheid van Judas,

van Herodes, van Pilatus is de overmacht van Gods liefde

aan het licht gekomen.

 

En als u of jij een moeilijke tijd doormaakt

weet dan: de zaak loopt God niet uit de hand

Wij begrijpen er misschien niets van

Maar alle dingen zullen meewerken ten goede

Niets kan ons scheiden van de liefde van God (Rom 8)

F      Zal Gods plan met ons leven

Zal Gods bedoeling met deze wereld uitkomen?

Vast en zeker!

 

Maar zal het dan zijn ondanks ons gedoe

ondanks ongeloof / en zonde / en tegenwerking?

 

Of zal het uitkomen dankzij onze trouw

aan God en aan elkaar?
 

Liever het laatste toch zeker?
 

Laten we een voorbeeld nemen aan Jozef

en net als hij

trouw blijven in de verleidingen van deze wereld

trouw blijven aan onze roeping om mens te zijn

Geen beestenboel maken van de liefde

Geen jungle van ons samenleven

 

Wie stand houdt zal merken:

de Heer was niet alleen met Jozef

maar ook nu vandaag met ons:

Hij geeft ons kracht, en vreugde en vrede

Zijn rijk is niet ver van ons. AMEN