Christelijke

Relaties kun je in drie soorten indelen, al naar gelang er vrijheid, liefde en wederkeringheid in is: objectieve relaties zijn zo eenzijdig, dat je je kunt afvragen of het wel een relatie is (vb dictator, volk). Zakelijke of contractrelaties zijn wel wederkerig, maar niet liefdevol (bv werkgever - werknemer). Echte relaties zijn voluit wederkerig, vrij en liefdevol. Bv twee partners in een huwelijk. Het geloof kan in elk van deze relaties beleefd worden. Het ziet er dan drie keer heel verschillend uit.
 

	Objectieve relatie	Zakelijke relaties	Liefdesrelatie
Voorbeelden	Job	Farizeeër, Tollenaar	De oud testamentische tische figuren op hun best: Abram, Mozes, Elia, de rechtvaardigen Volmaakt: Jezus
God	Opperwezen, Schepper, Koning, Iets	Rechter, Aanklager	HERE, Vader in de hemelen
mens ziet zichzelf als	speelbal, schepsel, onderdaan, iets vaags (geen identiteit)	verantwoordelijk wezen in eigen ogen: rechtvaardig, is hoogmoedig (Farizeeër) in eigen ogen: een zondaar, is mismoedig (Tollenaar)	verbondspartner, zonen en dochters van de Allerhoogte, aangenomen kinderen
gelovig leven is vooral	onderwerpen, berusten	gehoorzamen	toegewijd leven
zonde	opstandigheid	overtredingen	ontrouw, vervreemding
herstel	losprijs	verzoening cultisch: Sühne (Gr hilasmos)	verzoening relationeel: Versöhnung, (Gr katallagè)
Jezus	Lam Gods, plaatsvervangend offer	Leraar, Rabbi die de wet uitleg, voordoet en vervult	de Toegewijde: en God en mens
het nieuwe leven	spijt, boete en dan opnieuw de wet proberen na te leven	door voorbeeld te imiteren	door voorbeeld na te volgen
gebeurtenissen	lot, toeval	naar verdienste: straf en beloning	vrijheid
lijden > waarom?	test, beproeving, les	vergelding voor zonde	geen daarom; deze ziekte is niet ten dode maar ter ere van God (Joh 11: 4 ) paradoxen Paulus: kracht in zwakte (2 kor 4)
leven	absurd, geworpen in het bestaan	opdracht tot gerechtigheid	geschenk, mogelijkheid lief te hebben
bidden	een hand op de mond	klagen en danken, schuld belijden en om genade smeken	vertrouwen uitspreken, loven en prijzen
Gods voorkeur	grillig: verkiezen en verwerpen	belang van eigen gerechtigheid of ongerechtigheid	alles is genade, toegerekende gerechtigheid
wonder	vertoon van almacht	kan een rechtvaardige op rekenen (Daniël)	teken van iets anders, symbolische waarde
leven na dit leven?	nee, schuimmenbestaan in dodenrijk (OT)	hemel, paradijs, schoot van Abraham < > gehenna, vlam	eeuwige leven begint hier en nu (Joh)
medemens	lotgenoot	rechtvaardigen en onrechtvaardigen / goddelozen Joden en gojiem (niet-Joden, heidenen)	naaste op je weg, om lief te hebben Iemand in wie Christus is (Mat 25)
antwoord op kwaad	wraak : Lamech 77x (Gen 4: 24)	evenredig: oog om oog, tand om tand (Deut 19: 21)	vergeven 70 maal 7 keer.(Mat 18: 22)  (Mat 5: 38v) overwin het kwade door het goede (Rom 12: 21)
Bijbel	gedicteerd	geïnspireerd + mondelinge traditie, Rabbijnse exegese	Jezus is Woord van God, de Bijbel is Gods Woord voorzover die van het evangelie spreekt.
kerk - gemeente
doop
avondmaal
Miskotte	heiden	jood	christen
Kierkegaard	esthetisch vegeteren, animaal bestaan vrij zijn om te genieten	ethisch kiezen, engagement, bewust bestaan vrij om een zelf te worden	religieus A religieus B vrij voor anderen
zelf wereld polariteit (Zijlstra)	zelf alles - wereld niets  (of) wereld alles - zelf niets	ik - het (Buber)	ik - gij (Buber)
hebben of zijn	??	hebben	zijn / worden
van Peursen strategie vd cultuur	mythologisch werelbeeld (dat) magie	Ontlogische wereldbeeld (wat) substantialisme	Relationeel wereldbeeld (hoe, en waarom) functionalisme