De Passio volgens Mat, Mc en Luc
De voornaamste episodes van de Passio volgens de Synoptische evangeliën.
1) Marcus 14: 1 – 15: 47
Omschrijving |
Mc |
|
14: 1v |
|
14: 3 – 9 |
|
14: 10v |
|
14: 12 – 16 |
|
14: 17 – 21 |
|
14: 22 – 25 |
|
14: 26 – 31 |
|
14: 32 – 42 |
|
14: 43 – 52 |
|
14: 53v |
|
14: 55 – 64 |
|
14: 65 |
|
14: 66 – 72 |
Naar Pilatus | 15: 1 vgl Mat 27: 1v en Luc 22: 66 - 23: 1 |
|
15: 2 – 5 |
|
15: 6 – 14 |
|
15: 15 |
|
15: 16 – 20 |
|
15: 21 |
|
15: 22 – 26 |
|
15: 27 – 32 |
|
15: 33 – 39 |
|
15: 40v |
|
15: 42 – 47 |
2) Mattheüs 26: 1 – 27: 66
Mat volgt in grote lijnen de opzet van Mc, voegt enkele onderdelen toe, en laat ook wat weg. Sommige verzen verplaatst Mat wat naar voren of naar achteren.
Toevoegingen |
Mat |
is dat ook zo bij Lucas? |
Jezus bestraft discipel die met zwaard een oor afslaat |
26: 52 - 54 |
nee |
Einde van Judas |
27: 3 - 10 |
nee |
Pilatus wast zijn handen in onschuld |
27: 24 - 26 |
nee |
Soldaten verkleden en bespotten Jezus |
27: 27 - 31 |
nee |
Aardbeving en opstanding bij het sterven van Jezus |
27: 51b - 53 |
nee |
De wacht bij het graf |
27: 62 – 66 |
nee |
Weglatingen |
|
|
Leerling vlucht zonder kleed weg |
Mc 14: 51v |
nee |
3) Luc 22: 1 – 23: 56
Lucas volgt in grote lijnen het voorbeeld van Mc, voegt enkele passages toe, en laat enkele onderdelen weg. Ook hij verplaatst enkele verzen.
Toevoegingen |
Luc |
Is dat ook zo bij Mat? |
De leerlingen zullen op tronen zitten |
Luc 22: 28 – 30 |
Ja, Mat 19: 28 (Q) buiten de Passio |
De twee zwaarden |
Luc 22 : 35 - 38 |
nee |
Pilatus stuurt Jezus door naar Herodes |
Luc 23: 4 - 12 |
nee |
Jezus opnieuw bij Pilatus, die verklaart Jezus onschuldig |
Luc 23: 13 - 16 |
nee |
Op weg naar Golgotha volgt een menigte volk en vrouwen |
Luc 23: 27 - 32 |
nee |
Vader, vergeef het hun, ze weten niet wat zij doen. |
Luc 23: 34 | nee; wel Stephanus in Hnd 7; 60 ‘Heer, reken hun deze zonde niet aan!’ |
De bespotting van de gekruisigde Jezus uitgebreid met bekering van een van de andere gekruisigden |
Luc 23: 39 - 43 |
nee |
|
Luc 23: 46 |
nee; wel Stephanus in Hnd 7: 59 |
De volksmenigten kloppen zich op de borst |
Luc 23: 48 |
nee |
Stof van Mc weggelaten of veel korter verteld door Luc |
|
|
Dat de leerlingen een tweede en derde keer in slaap vallen Mc 14: 36 - 41 |
||
De gevangenneming bondiger verteld Mc 14: 43 - 52 |
||
Valse getuigen over het afbreken en opbouwen van de tempel Mc 14: 55- 64 |
||
Uitleg van de gewoonte om een gevangene vrij te laten Mc 15: 6 - 14 |
||
Het verkleden en bespotten van Jezus door de soldaten Mc 15: 16 - 20 |
||
Mijn God...waarom mij verlaten? Mc 15: 34 - 36 |
|
|
Verplaatsingen |
||
De zalving van Jezus door een vrouw in het huis van Simon (Mc 14: 3 - 7) |
Luc 7: 36 - 50 |
4) Johannes 18: 1 – 19
Uiteraard zijn er tal van overeenkomsten tussen de Passio van Johannes en die van Mat, Mc en Luc. Het gaat immers om dezelfde geschiedenis van Jezus, Petrus, de arrestatie, het verhoor, Kajafas en Pilatus, de bespotting, kruisiging en begrafenis. Maar de belichting is heel verschillend:
- Joh heeft een afscheidsmaal (de Synoptici een Pesach-maal)
- de kruisiging vindt plaats op de 14-de Nisan, als in de tempel de paaslammeren geslacht worden (bij de Synoptici op de 15-de Nisan nadat Jezus in de avond ervoor het Pesach met zijn discipelen gevierd heeft.)
- Joh heeft veel meer dialoog (bij Synoptici enkel korte uitspraken)
- De kruisiging betekent een verhoging (bij Synoptici een vernedering)
- Meer over verschil en overeenkomst van Joh met de andere evangeliën vind je hier.
- De Kruiswoorden bij Johannes: Zie uw zoon, zie uw moeder (19: 26v), mij dorst (19: 28) en het is volbracht (19: 30) geen van alle bij de synoptici; en omgekeerd kruiswoorden bij de synoptici niet bij Joh.
Afkortingen
van de Bijbelboeken > Register (kolom 1) adhv = aan de hand van Afb = Afbeelding aw = aangehaald werk BGT = Bijbel in Gewone Taal BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT) bv = bij voorbeeld CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk cq = casu quo (bv ik doe kaas cq ham op mijn brood = ik doe kaas op mijn brood of anders ham) DL = Dordtse Leerregels dwz = dat wil zeggen eva = en vele anderen FB = FaceBook GNB - Groot Nieuws Bijbel GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland) Gr = Grieks HCat = Heidelbergse Catechismus Hebr = Hebreeuws HKB = Historich Kritische Benadering (of Bijbelonderzoek) HSV = Herziene Staten Vertaling HTB = Het Boek ID = Intelligent Design itt = in tegenstelling tot Lat = Latijn LuV = Lutherse Vertaling LV14 = Leidse Vertaling 1914 LXX = Septuaginta (Grieks OT; 250 - 50 vC) M = Meditatie (bv Mc 1:1M = Meditatie over Mc 1: 1) NA = Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT) NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004) NBG = Nederlands Bijbel Genootschap NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951) NBV = Nieuwe Bijbel Vertaling (2004) NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021) nC = na Christus NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis NT = Nieuwe of tweede Testament OT = Oude of eerste Testament p = pagina of pagina's PKN = Protestantse Kerk Nederland PM = Post Modernisme Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84) Q = Quelle, bron van uitspraken van Jezus resp = respectievelijk (bv A en B reden in resp een Golf en een Astra = A reed in een Golf, B in een Astra) RKK = Rooms Katholieke Kerk SV = Staten Vertaling TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim v = volgende vers (bv Ps 1: 1v = Ps 1: 1 - 2) vC = voor Christus vd = van de vv = volgende verzen (bv Ps 1: 1vv = Ps 1: 1 - 3) WV = Willibrord Vertaling X = Chiasme (kruisstelling) > = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2) // = synoniem parallellisme <> = tegenstelling, ook: antithetisch parallellisme |