Zinloos?

De werkelijkheid, schepping of natuurlijke wereld op zichzelf is niet zinvol of zinloos. Dat zijn categorieen die niet van toepassing zijn op de natuurlijke wereld. Alleen het leven van mensen kan zinvol of zinloos zijn. Dieren en planten zijn daar niet mee bezig. Die leven gewoon, net zoals de levenloze dingen er zijn. En ze gaan dood, zoals ook de gewone dingen verslijten en verdwijnen. Met mensen ligt dat anders.
  1. Wij beseffen dat we er zijn,
  2. we weten dat we zus of zo doen maar ook anders kunnen kiezen,
  3. en we realiseren ons dat we op een dag sterven en er niet meer zijn.
Die dingen doen ons vragen naar de zin van ons bestaan:
  1. Waar komen we vandaan?
  2. Wat is de bedoeling van ons leven, als die er is?
  3. Houdt het met de dood op?
Eeuwenlang zijn die vragen op godsdienstige wijze ingevuld.
  1. God heeft ons geschapen, we hebben een onsterfelijke ziel.
  2. We zijn op aarde ter ere van God (Prot) of om Christus te belichamen en samen zijn kerk te zijn (RKK).
  3. Na na dit leven wacht ons bij God in de hemel een oneindig lang en mooi voortbestaan.
Er waren en zijn ook andere religieuze  en seculiere grote verhalen
  • In het nationalisme: de natie
  • In het fascisme: eigen volk en cultuur
  • In het communisme: klassenstrijd
  • In het kapitalisme: consumeren
Deze en andere grote verhalen vinden velen tegenwoordig niet meer geloofwaardig. Eeuwige waarheden (God bestaat) en tijdloze waarden (het goede, ware en schone) kunnen niet meer. Men ervaart ze als knechtend en weet dat ze historisch zijn: product van een menselijke geschiedenis die steeds verder gaat en veranderlijk is. Nietzsche's uitdrukking 'God is dood' duidt op deze dingen. Een moderne manier van zeggen is 'de tijd van de grote verhalen is voorbij'. Hoe men dit ook noemen wil, het betekent niet dat we niet meer vragen naar zin en betekenis. Integendeel: de zinvraag komt nu sterker dan ooit naar voren. Een mens raakt nooit van die vraag helemaal af, al kan hij die ontwijken door steeds in andere afleiding te vluchten.

Waaraan ontbrandt de vraag naar de zin van het bestaan?
Wat zijn de concrete dingen die het leven zo betekenisloos maken?
De ervaring van overvloed, rijkdom,  genieten en leven voor enkel hier en nu: verveling: is dit alles?  (Pred 2)
De ervaring van armoede, honger en dorst, koude, dakloosheid enz verdrukking (het lijden dat mensen elkaar aandoen omdat ze niet willen delen, solidair zijn)

De ervaring van geweld, verwoesting en bloedvergieten
De ervaring niet jezelf te kunnen / mogen zijn, niet jezelf te kunnen ontplooien (onvrijheid)

De ervaring van moeite, tegenslag, ziekte (het natuurlijke lijden)
De ervaring van de dood die aan alles een einde maakt
De ervaring van falen: wel proberen, maar niet kunnen: tekort schieten, frustratie
De ervaring van schuld: schade niet meer ongedaan te maken
De ervaring van schaamte: ik mag er niet zijn
De ervaring van zonde: niet trouw zijn aan wat je heilig is
De ervaring van eenzaamheid, verdriet, 
De ervaring van God-is-dood: heimwee naar God dichtbij

Zijn er ook ervaringen die het gevoel geven dat het leven juist heel zinvol is?
(1) verwondering over
- hoe bevoorrecht je bent bij de geboorte van een kind,
- het wonder van je bestaan
- de schoonheid van de natuur
- de eindeloze sterrenhemel
-
(2) even alles vergeten
Emma Kok: als ze zingt is ze vrij, dat maakt de 22 uur per dag aan het infuus dragelijk.
genieten van de natuur: adembenemend, sacraal?
genieten van cultuur: muziek, een goed boek, een film, museum, concert
genieten van het zinlijke: eten, drinken, geuren, sex, dansen, sport
vakantie en vrije tijd

(3) sociale inzet
Barmhartige Samaritaan: ingaan op de blik van de ander (Levinas)
Camus: de mens in opstand tegen onvrijheid en leugens, voor vrijheid en waarheid.

(4) arbeid: meewerken aan vooruitgang in wetenschap, techniek, productie in fabriek, bijdrage samenleving, bouw kathedraal

(5) offers brengen
je tijd, geld, moeite en energie inzetten voor de goede zaak, bv een buurthuis, of diak vakantieweek of natuurherstel

(6) persoonlijke ontwikkeling
steeds beter worden als schaatser, pianist, schilder enz.
steeds beter je zelf leren kennen en bij jezelf blijven.

(7) Kinderen die een zandkasteel op het strand maken genieten van de zon, de wind, van de vriendschap, de gezamenlijke inspanning. Dat de vloed het een paar uur later wegspoelt mag de pret niet drukken. Zou dat een beeld kunnen zijn van waarde in een godloze, zinloze, absurde wereld?
 
terug

Achtergronden


Artikelen over:
Geloof Kennis en Openbaring
Bijbel
Iets, God, opnieuw God
Schepper, Schepping, Herschepping
Israël, Volken, Christenen
Oude Tijd, Nieuwe Tijd
Oude Mens, Nieuwe Mens
Jezus
Passio, Pasen, Pinksteren

Kerk anno nu oa pastoraat en liturgie

Theologische Stromingen
Theologische Begrippen


Opinie en Facebook
Boekbesprekingen

 
 

Afkortingen


van de Bijbelboeken > Register (kolom 2)

adhv = aan de hand van
Afb = Afbeelding
BGT = Bijbel in Gewone Taal
BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT)
bv = bij voorbeeld
CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk
DL = Dordtse Leerregels
eva = en vele anderen
GNB - Groot Nieuws Bijbel
GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland)
Gr = Grieks
HCat = Heidelbergse Catechismus
Hebr = Hebreeuws
HTB = Het Boek
HSV = Herziene  Staten Vertaling
ID = Intelligent Design
Lat = Latijn
LuV = Lutherse Vertaling
LV14 = Leidse Vertaling 1914
LXX = Septuaginta (Grieks OT; 250 - 50 vC)
M = Meditatie (bv Mc 1:1M = Meditatie over Mc 1: 1)
NA = Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT)
NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004)
NBG = Nederlands Bijbel Genootschap
NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951)
NBV = Nieuwe Bijbel Vertaling (2004)
NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021)
nC = na Christus
NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis
NT = Nieuwe of tweede Testament
OT = Oude of eerste Testament
PM = Post Modernisme
PKN = Protestantse Kerk Nederland
Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84)
Q = Quelle, bron van uitsrpaken van Jezus
RKK = Rooms Katholieke Kerk
SV = Staten Vertaling
TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim
v = volgende vers (bv Ps 1: 1v betekent Ps 1: 1 - 2)
vd = van de
vv = volgende  verzen (bv Ps 1: 1vv betekent Ps 1: 1 - 3)
vC =  voor Christus

WV = Willibrord Vertaling
X = Chiasme (kruisstelling)
> = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2)
// = synoniem parallellisme
<> = antitthetisch parallellisme