Besproken Bijbelgedeelten

Dus bleef ik nadenken, ik wilde weten
waarom – het was een vraag die mij kwelde,
tot ik Gods heiligdom binnenging
en mij hun einde voor ogen bracht. (Ps 73: 16v NBV21)

A     Als je gelooft, dan heb je ook vragen: Onschuldige vragen
die vooral met nieuwsgierigheid hebben te maken
bv: zou Mozes echt 120 jaar oud zijn geworden?
of: waarom hebben we 4 verschillende evangeliën
Interessant misschien, maar je ligt er niet wakker van.

Lastiger zijn vragen als
bv: waarom wordt mijn gebed niet verhoord?
of: is God wel goed? er gebeurt zoveel ergs, hoe kan Hij dat toelaten?
Die kunnen je uit de slaap houden.
Dat zijn de echte geloofsvragen: die soms uitgroeien tot twijfels,
tot regelrechte aanvechting
tot de verleiding om maar alles aan de kant te doen:
God, de bijbel, de kerk, je geloof.

Zo gaat het ook met Asaf, de dichter van onze psalm
Aan het begin twijfelt hij en valt hij bijna van zijn geloof:
bijna waren mijn voeten uitgegleden
Hij eindigt met: mijn toevlucht vind ik bij God, de Heer.
En daartussen: een opmerkelijke geestelijke tocht:
van twijfel tot een volledig vertrouwen in God.
Wij letten daarop, misschien leren wij ervan.




B     Ja, God is goed voor Israel,
Zo begint de psalm…
Je zou het de geloofsbelijdenis van Israel en van de kerk kunnen noemen:
God is goed voor de reinen van hart, dat zijn de rechtvaardigen
de mensen die serieus in het geloof zijn
die proberen God te dienen en voor hun naaste zorgen.

Maar dan kijkt Asaf en dan kijken wij om ons heen
En dan zien we in de werkelijkheid om ons heen
dat het de rechtvaardigen helemaal niet zo goed gaat.
zelfs dat het omgekeerd is:
dat het de goddelozen soms in alle opzichten mee zit:

Dan moet je weten dat goddelozen niet zijn
wat wij tegenwoordig a-theïsten noemen:
keurige mensen, alleen: ze geloven niet dat God bestaat.
Zulke atheïsten had je toen nog niet.
Wel goddelozen
Goddelozen dat zijn in de tijd van Asaf:
mensen die wel geloven dat God bestaat
maar ze trekken van God en zijn gebod niets aantrekken

Koning Achab bv, die alleen maar aan zichzelf denkt
en zijn buurman Naboth laat doden
omdat hij z'n wijngaard wil hebben.

Zulke mensen zijn er nu nog:
De mannen van de mondkapjes deal
Musk, Trump, Poetin, Assad
Ze geloven in God
maar ze doen er niets op
arrogante, criminele figuren die menen dat ze boven de wet verheven zijn
en heel goed voor zichzelf zorgen
ze kennen geen honger of gebrek,
leven in de mooiste huizen, omringen zich met alle mogelijke luxe.

En als ze al ter verantwoording worden geroepen
zijn zij het die de beste advocaten kunnen betalen.
Zij ontspringen altijd weer de dans.

God is goed voor de reinen van hart? Vergeet het maar:
Het heeft er meer van, dat God goed is voor de goddelozen.
In elk geval:dat is de werkelijkheid.

Wij voelen allemaal aan, dat het niet klopt. Zo mag het niet zijn.
Elke politiefilm, elke western, elke roman…eindigt ermee
dat de boeven achter slot en grendel verdwijnen
de schurk krijgt nooit het mooiste meisje
Misdaad loont niet, dat is de moraal die we onszelf voorhouden.
eerlijk duurt het langst….
Maar dat is film. In het echt is het anders:
Zie de kranten. Zie het journaal. Kijk om je heen.




C     Natuurlijk wist Asaf dat al veel langer.
Maar hij lag er niet wakker van.
Hij probeerde gewoon zichzelf te blijven:
eerlijk de kost verdienen…God geloven…om zijn naaste geven.
Dat bracht hem niet de luxe van de goddelozen
Maar wel genoeg: een huisje en een “boterham met tevredenheid”
Dit kleine geluk was hem genoeg.

Dan op een kwade dag wordt het wel een geloofsprobleem.
Wat is er gebeurd?
Asaf zelf wordt geraakt: waardoor?
Is zijn huis afgebrand…de oogst mislukt…werd hij ziek?
het kan van alles zijn...in elk geval: nu komt het aan hemzelf
Hij lijdt onschuldig…Hij heeft niet verdiend:
Nu komt de wanhoop, nu komt de twijfel op gang:
Vergeefs hield ik mijn geweten zuiver / Want ik word gestraft dag aan dag

Ontzettend veel mensen lijden onschuldig in deze wereld
We slapen er rustig om door.
Maar als we zelf aan de beurt komen en onschuldig lijden…
dan wordt dat een probleem.

Nooit lag u wakker van de werkloosheid in ons land
Maar toe je zelf je baan verloor…

Iemand vertelde: toen ik m’n man verloor
was er ook een periode dat ik gewoon jaloers was
op stelletjes die elkaar wel hadden

Zoiets maakt Asaf mee: hij is zelfs jaloers
Ik keek met afgunst naar de dwazen
benijdde het geluk van wie kwaad doen.
Waarom? Waarom ik?




D     John Wesley, een beroemde prediker uit Engeland
vertelt dat hij een vriend had
die net als Asaf aan het twijfelen was geraakt.
Wat moet ik met m’n twijfel doen? is zijn vraag.
Op dat moment wandelen ze langs een stenen muur, een weiland erachter
Waarom denk je dat die koe over de muur naar ons kijkt?
Omdat hij niet door de muur kan kijken, zegt de vriend.
Zegt Wesley: Precies…jij kunt ook niet door jouw problemen heen kijken
Je moet proberen er over heen te kijken.
Je moet proberen God weer in beeld te krijgen…

De eerste stap uit de twijfel is dat we onze ogen afwenden van het probleem
en proberen een glimp van God zelf op te vangen.
Dat is wat Asaf doet.
Hij is helemaal van de kaart door zijn tegenslagen
In hem gezond verdriet vermengd met jaloezie, zelfmedelijden, en twijfels.
Ik bleef maar nadenken, ik wilde weten: waarom?
tot ik Gods heiligdom binnen ging.
Toen hij daar was, in de tempel, de synagoge vond hij weer houvast in zijn geloof.

Daarom komen wij toch ook telkens weer hier? in de kerk?
En daarom slaan wij telkens de bijbel weer open?
We kijken als die koe over die stenen muur
Even laten we onze problemen voor wat we zijn
We verheffen ons hart en hoofd in de hemel (zeggen we bij het avondmaal)
We zetten onszelf in het licht van God.
We willen weer even zien en horen
hoe het ook kan: vrede en vrijheid
hoe het hoort te zijn: alle mensen één
en daarvan zingen met elkaar
en daarvoor bidden samen.

Dat doet ons zo goed.
Dan ziet alles er anders uit.
We ontvangen nieuw zicht op het leven, op onszelf, op God.





E     Asaf verheft zijn hart in de hemel
Hij probeert de werkelijkheid te zien in het licht van God.
En dan zien die goddelozen
die maar doen wat ze willen, er heel anders uit:
nu gaan ze wel gewoon hun gang, maar: dat houdt een keer op.

U hebt vast wel eens een nachtmerrie gehad
Een hele enge droom, waar je angstig uit wakker wordt
drijfnat van het zweet.
Als je het licht aandoet, weet je: t was niet echt
en je lacht erom, ’t was maar een droom.

Zo, zegt Asaf, kijkt God aan tegen de voorspoed van de goddelozen.
Dat is allemaal niet echt.
“ze zijn als een nachtmerrie na het ontwaken, Heer
bij het opstaan verjaagt u ze als beelden uit een droom”
Op de jongste dag zullen ze horen:
U was maar een droom, een vervelende droom.
U bent niet werkelijk,
geen deel mijn koninkrijk
voor U geen plek op Gods nieuwe wereld


Ik weet wel, wij staan daar niet zo bij stil
Ons perspectief is: leven bij de dag.
Maar volgens de bijbel moet ieder zich verantwoorden
is er op het einde van het leven
op het einde van de wereld een oordeel.

Stel je het omgekeerde eens voor: geen God, geen oordeel
Waarom zou je dan het goede nastreven?
Laten we dan maar doen waar we zin in
eten en drinken, feesten en beesten, zolang het nog kan.
Dat bedenk ik niet.
Dat schreef Paulus al (1 Kor 15: 32)

Alleen omdat God op het einde van de geschiedenis
ieder mens, zijn leven en zijn werk, zal beoordelen
daarom is het goede na te streven
de richtlijnen van God op te volgen…te geloven.

Gelovige mensen nemen de toekomst serieus.
Wij weten van wat op de lange termijn geldt.
Toen kon Asaf zijn jaloezie laten varen…
En wij…met onze vragen en twijfels en waaroms
met onze boze opstandigheid
wij komen daar los van
als we proberen te bedenken hoe het leven er voor God uitziet
Dan vatten we hoop, en zetten we ons weer in voor het goede.





F    Behalve een nieuw zicht op de bestemming van de mens
krijgt Asaf ook een nieuw zicht op zichzelf
In het licht van God ontdekt hij hoe kleinzielig hij is:
zolang ik verbitterd was, gekwetst van binnen, dom en dwaas
was ik bij u als een redeloos dier
Dat doet wel even zeer:
Bij jezelf te zien dat er niet alleen maar gezond verdriet is
Maar dat het vermengd is met afgunst, boosheid, zelfbeklag, verbittering.

In het licht van Gods aanwezigheid wordt dat allemaal overbodig, misplaatst…
Hij doet je de moeilijkheden niet aan
Hij is de God van Jezus, van verzoenende liefde, van vrede, van recht
Dat is wat Hij wil…waar Jezus aan werkt…waar de Geest mee doorgaat
In het licht van zijn liefde smelt alle opstandigheid weg.
En er komt iets anders voor in de plek:
nu weet ik mij altijd bij U, u houdt mij aan de hand
al bezwijkt mijn hart en vergaat mijn lichaam
de rots van bestaan, al wat ik heb, is God, nu en altijd

Wat klinkt dat innig en warm.
Zoals een verliefd stel tegen elkaar zegt:
in rijkdom en armoede, in ziekte en gezondheid: onze liefde is genoeg
Ja, wij kunnen alles hebben:
gezondheid, een goede baan, een mooi huis, verre reizen maken,
maar als de liefde ontbreekt, is het niets,
dan leven we als vreemden langs elkaar heen: ongelukkig.
En omgekeerd: wij kunnen al dat moois missen
en toch gelukkig zijn: als we elkaar maar liefhebben.

Zoiets stamelt Asaf als hij de liefde van God ontdekt.
God, mijn gezondheid, mijn werk, mijn huis en gezin
zonder U is het leeg, is het niets.
Ik kan het allemaal missen, als ik U maar heb.
Ja, op een dag zal ik al het moois gaan missen:
mijn gezondheid, mijn familie en vrienden, mijn leven
maar uw liefde zal mij dragen. U bent alles voor mij

Wij aarzelen om het Asaf na te zeggen
Toch weten we: verdrietigheden gaan aan geen mens voorbij.
We komen allemaal aan de beurt.
God, zal uw liefde er dan ook zijn, mij vasthouden, mij dragen?




G     Twijfel is niet ongeestelijk.
Alle grote gelovigen kennen periodes van twijfel
Zonder vragen kun je niet wijzer worden
Zonder twijfel kun je niet groeien in je geloof.

Asaf komt er niet uit door te denken, door te redeneren

Hij komt pas verder als hij de tempel binnengaat
de dingen probeert te zien zoals ze voor God zijn:
Dan is het succes van de goddelozen gebakken lucht
een vervelende nachtmerrie.
En wat hemzelf betreft:
In zijn eigen leed en narigheid vindt hij opnieuw de liefde van God:
liefde die zijn zelfbeklag en opstandigheid overbodig maakt.

Geloven is: over het hek heen kijken,
Geloven is: je hart in de hemel verheffen
Geloven is: Gods liefde zoeken en terugvinden en daarin groeien.

Bij God te zijn is mijn enig verlangen
mijn toevlucht vind ik bij God, de Heer
AMEN