Luc 3: 7 - 18
tekst Luc 3: 10. 12. 14 ‘wat moeten we doen?’ (3x)
A Dat vind u ook een belangrijke vraag
Vooral op zondag
Als de preek niet duidelijk maakt
wat je moet doen,
hoe je leven moet
dan bent u niet tevreden.
Het kan nog zo’n mooi verhaal zijn
over de bijbel van vroeger,
en met commentaar op de actualiteit
maar als het erop aan komt,
dan wilt u weten: wat moeten we doen?.
Want geloven is niet alleen maar mooie dingen geloven
maar ook praktisch: de handen uit de mouwen steken.
Wat moeten we doen?
Dat vragen ook de mensen die bij Johannes komen.
Hun vraag klinkt wel iets anders.
Johannes heeft ze bang gemaakt:
het koninkrijk van God staat voor de deur
en hij heeft ze er van langs gegeven:
er deugt helemaal niets.
Heeft ze hel en verdoemennis aangezegd.
En nu zijn ze bang:
Kan het nog goed komen?
Wat moeten we doen?
Als u en ik die vraag stellen
is dat niet als die bange mensen
die bij Johannes kwamen
die van Gods liefde in Jezus nog niet wisten.
Als wij vragen ‘wat moeten we doen?
zit er geen angst achter
maar vooral verlangen: verlangen naar het goede leven
Wat moeten we doen? Zodat we af en toe
iets ontdekken van God die bij ons is
met zijn liefde, zijn vrede
En we even helemaal gelukkig zijn
omdat we een glimp opvingen
van vrede op aarde
van God die alles en iedereen
vervult met zijn liefde.
Wat moeten we doen?
hoe zal ik u ontvangen?
hoe wilt gij zijn ontmoet?
B Wat moeten we doen om Gods goedheid
hier en nu op aarde
en in mijn leven te ontvangen?
Ik vind dat een mooie vraag
Er spreekt geloof uit.
Een stukje overtuiging dat God bestaat
En enorm mensen geeft
En niets liever wil dan ons gelukkig maken
En er eigenlijk op staat te wachten
dat we hem toelaten in ons leven
en ons al het goede laten geven.
En zo is het ook: De Heer is nabij...zegt Paulus
Als je denkt dat onze wereld de enige is
Dat er geen God is
geen bron van liefde, van waarheid, van schoonheid
dan hoef je niet te vragen wat je moet doen.
Want van wie of wat zou je iets moeten doen?
Geen God dat is:
geen bestemming voor de wereld
geen bedoeling met je leven
Dan kun je doen wat je wilt!
Wat waar is en edel en rechtvaardig
dat bedenk je dan zelf wel.
Zo zitten wij niet in elkaar: wij geloven.
Wij houden het erop
dat in het verborgene een hart voor ons klopt:
Wij geloven dat er niets beter voor je is
dan voor de liefde van God je open te stellen
die zijn werk laten doen
en je spreken en zwijgen
je doen en laten besturen.
Niet luisteren naar de stem van je kleine ik
je eigenbelang, je vooroordelen, je eigenwijsheid
Maar die andere stem aan het woord laten komen:
die fluisterzachte
die uit de bijbel opklinkt
die uit de blik van je naaste spreekt
de stem van Christus
Om die te horen en op te volgen.
Dan word je de mens die God in je ziet.
En als je met meer bent,
dan krijgt je gezin, je huis, je dorp, je land
iets van de nieuwe wereld
die God al vanaf de eerste dag in gedachten heeft.
Wat kunnen we daarnaar verlangen
God die alle dingen nieuw maakt.
Hoe kunnen we daaraan meewerken?
Wat moeten we doen?
C In de dagen van Johannes
waren er mensen die zeiden:
- Je bent in de verte familie van Abraham
- een Israëliet
- besneden en wel
- je woont in het beloofde land
- met een prachtige tempel in Jeruzalem
Wij zijn het uitverkoren volk.
We zitten goed.
Maar dat je ook iets kon doen
voor God en voor de nieuwe wereld
nee, daar waren ze niet mee bezig.
Dat verschilt niet zo heel erg van:
ik ben gedoopt en christelijk en lid van de kerk
maar verder doe ik er niets mee.
geen verlangen naar God
geen inzet voor de nieuwe wereld die Hij brengt
geloof zonder uitwerking, zonder vruchten.
Dood geloof.
Tegen die mensen toen en nu
zegt Johannes: je rekent jezelf rijk
Houd je zelf niet langer voor de gek
Word wakker voor het te laat is
Anders ga je nog met een ingebeelde hemel naar de hel
Hij gaat behoorlijk te keer: adderengebroed.
Kinderen van de duivel: zo noemt hij ze
Omdat ze het geloof precies verkeerd om gebruiken
Niet als inspiratie om in beweging te komen
Maar als garantie om je nergens druk om te maken.
Nee, bekeer je. Er is wel iets om te doen:
voor God,
voor geluk onder de mensen
voor vrede op aarde.
Voor het komen van de nieuwe wereld
bent u nodig en jij en ik.
Nee, niet onmisbaar
Als we allemaal afhaken zal het nog steeds komen
God zet zijn plannen niet bij grof vuil.
Maar wel nodig.
God moet en zal zijn doel bereiken
dankzij mensen die meewerken
en ondanks mensen die tegenwerken
In biljart termen:
God speelt zichzelf over de band van de geschiedenis
Hij schakelt mensen in. Een hele eer!
Daarom vragen we: wat moeten we doen?
D Wat moeten we doen?
Het zijn onder andere de tollenaren en de soldaten
die met die vraag zitten.
En als ze met die vraag naar de dominees van die dagen gingen
de Farizeeën, de Schriftgeleerden
dan was het antwoord:
jullie zijn zo verkeerd bezig.
Gods nieuwe wereld is niet voor jullie.
Keihard
Er was maar 1 oplossing:
Stoppen met je beroep, een ander vak kiezen.
Alsof dat zo makkelijk is.
Alsof je zomaar een andere baan hebt
En alsof er geen belasting opgehaald moet worden
Alsof er geen leger en politie nodig is.
En dan is het bijzonder, dat die vurige Johannes
die zulke donderpreken hield
een raad geeft, die wel haalbaar is.
Tegen de mensen die voor de Romeinse bezetter belasting ophalen,
tegen de tollenaars zegt hij
haal niet meer op, dan wat je is opgedragen
Dat is wijze raad ook vandaag.
Er zijn dan wel geen tollenaars meer
maar in een ziekenhuis, bij een bank, bij een bouwverening
gaat veel geld rond
En Johannes zegt: je hoeft geen andere baan te zoeken
je kunt gerust in de directie zitten
Maar niet als zakkenvuller
Misbruik je positie niet om er zelf beter van te worden.
En tegen de mensen die de openbare orde moeten bewaken
tegen de soldaten zegt hij:
pers niemand af en laat je niet omkopen.
Dus als jij bij het leger bent, of de politie
of bij de TVH of in de beveiligingsbranche
hoef je geen andere baan te zoeken
Doe gewoon je werk, maar wees niet corrupt.
Wees tevreden met wat je verdient.
Niet zakkenvullen. Niet corrupt zijn.
Hoe moeilijk is dat? Goed te doen toch!
Zoals al die dingen die in de bijbel verboden zijn
gewoon haalbaar zijn;
niet stelen, maar delen
niet liegen en roddelen, betrouwbaar spreken
niet doden: voorzichtig leven
geen dronkenschap : blijf jezelf
geen overspel, blijf elkaar trouw.
Okay: het lukt niet altijd
Maar teveel gevraagd? Onhaalbaar, dat is het niet.
Waar we die raad opvolgen, knapt het leven ervan op.
Komt Gods nieuwe wereld al een beetje tevoorschijn
E Behalve de tollenaren en de soldaten
kwamen er ook zomaar mensen:
een bakker, een knecht, een herder
Wat moeten wij doen? Het antwoord:
Heb je twee stel onderkleren, deel dan met wie er geen heeft
en wie eten heeft moet hetzelfde doen
Kleding en voedsel, dat is heel basaal
Dat mag je gerust uitbreiden:
- verzorg de zieken
- bezoek de gevangenen
- help de daklozen aan een slaapplaats
- zie om naar wie eenzaam is
- en vergeef als hij of zij last van de ruzie heeft.
Allemaal hele basale dingen.
En best lastig om je tijd, je geld, je energie
in te zetten voor een ander.
Maar niet onmogelijk.
Johannes zegt niet: geef al je brood weg
en sterf zelf van de honger, maar deel van je brood
En hij zegt niet: geef al je kleren weg
maar als je 2 stel hebt, en er is iemand die niets heeft
geef hem dan 1 stel van jou.
Dat is haalbaar.
Ja, het is waar:
Het vraagt wel wat van ons.
Dat maakt het lastig.
Helemaal in ons land waar we op vele manieren
de boodschap mee krijgen:
ieder moet zijn eigen boontjes doppen
we hebben allemaal dezelfde kansen
wie in de problemen komt
heeft het gewoon niet slim aangepakt: eigen schuld.
Makkelijk om je daar achter te verschuilen
Een smoesje om niets te doen.
Maar als we ons er zo van af maken,
wordt ons land harder en zakelijker
Als we dat blijven zeggen en doen
gaat het nog op slot voor Gods nieuwe wereld.
Dan komt liefde, vriendschap, barmhartigheid er niet meer in.
Zover hoeft het niet te komen: de Heer is nabij!
Het koninkrijk van God staat voor de deur!
En overal waar mensen doen wat Johannes zegt
en omzien naar elkaar
daar breekt het al door
in vriendschap en vergeving
in liefde en trouw
in ontferming en zorg
in blijdschap en vreugde. AMEN
Achtergronden
Afkortingen
van de Bijbelboeken > Register (kolom 2) adhv = aan de hand van Afb = Afbeelding BGT = Bijbel in Gewone Taal BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT) bv = bij voorbeeld CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk DL = Dordtse Leerregels GNB - Groot Nieuws Bijbel GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland) Gr = Grieks HCat = Heidelbergse Catechismus Hebr = Hebreeuws HTB = Het Boek HSV = Herziene Staten Vertaling ID = Intelligent Design Lat = Latijn LuV = Lutherse Vertaling LV14 = Leidse Vertaling 1914 LXX = Septuaginta (Grieks OT; 250 - 50 vC) M = Meditatie (bv Mc 1:1M = Meditatie over Mc 1: 1) NA = Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT) NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004) NBG = Nederlands Bijbel Genootschap NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951) NBV = Nieuwe Bijbel Vertaling (2004) NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021) nC = na Christus NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis NT = Nieuwe of tweede Testament OT = Oude of eerste Testament PM = Post Modernisme PKN = Protestantse Kerk Nederland Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84) RKK = Rooms Katholieke Kerk SV = Staten Vertaling TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim v = volgende vers (bv Ps 1: 1v betekent Ps 1: 1 - 2) vd = van de vv = volgende verzen (bv Ps 1: 1vv betekent Ps 1: 1 - 3) vC = voor Christus WV = Willibrord Vertaling X = Chiasme (kruisstelling) > = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2) // = synoniem parallellisme <> = antitthetisch parallellisme |