Joh 15: 5
Jezus zegt: Ik ben de wijnstok en jullie zijn de ranken. Als iemand in Mij blijft en Ik in hem, zal hij veel vruchten voortbrengen. Maar zonder Mij kun je niets doen. (Joh 15: 5 NBV21)
A Iemand was aan het schilderen:
de huiskamer kreeg een nieuw verfje
het plafond gewit
de kozijnen geverfd
een nieuw behangetje op de muur
Heel rustig was hij begonnen.
Hij nam er de tijd voor.
Hij wilde er echt wat moois van maken.
Je zag de rust terug in het schilderwerk:
de verf mooi, gelijkmatig opgebracht
strak langs de randen, nergens over het glas.
Toen ging de telefoon.
Zijn chef van kantoor.
Die vertelde van een reorganisatie
er zou 15 man ontslagen worden
Morgen op kantoor zou hij er wel meer over horen.
Een schokkend bericht, vol onzekerheid.
Je kunt het nog zien aan het schilderwerk.
Vanaf dat telefoontje is het niet zo strak als het eerste begin.
Plekjes over geslagen,
soms een beetje over het glas
Hier en daar veel te dik, met van die zakkers er in.
Alles spreekt van onrust, van zorgen, van opwinding
Alles wat wij doen is behalve het werk zelf ook expressie,.
In wat wij zeggen en maken toont zich onze binnenkant.
Dat geldt van je verfwerk,
en hoe je tuintje erbij ligt
van hoe je achter het stuur in je auto zit
Zelfs aan de blik in je ogen
de klank van je stem
de kleur van je huid
merken anderen wel, hoe je er aan toe bent.
Jouw binnenkant komt altijd naar buiten
in je spreken en zwijgen
in je doen en je laten
Het is allemaal expressie.
Uitdrukking van de geest die in je woont.
B Zonder Mij kun je niets doen zegt Christus.
Dat is een krasse uitspraak.
Natuurlijk bedoelt hij niet:
zonder mij kun je geen lekke band plakken
zonder mij kun je niet verven of auto rijden
of wat dan ook.
Wat dat betreft had Jezus ook wel kunnen zeggen:
“Ik kan bij alles gemist worden
Zonder Mij kun je het ook wel”
Wat Jezus bedoelt is: hoe je het doet.
Welk gevoel er achter zit.
Welk gevoel er door naar buiten komt.
Of er vrede en liefde in ligt….of tegenzin of irritatie
Of het iets van Boven is, van God en Christus
Of iets van beneden:
van ikzucht, ergernis, vooroordelen, geldingsdrang
Zonder Mij kun je niets doen, zegt Jezus tot zijn discipelen
Als ik in jullie niet geloof en vertrouwen wek
kunnen jullie niet leven bij de dag
onbezorgd als de bloemen des velds…
Als ik in jullie niet de hoop wek
kunnen jullie niet blij en optimistisch
je blijven inzetten voor een betere wereld.
Als ik in jullie niet liefde wek
kunnen jullie aan je naaste niet die aandacht en zorg geven
die nodig is.
Maar als ik in jullie ben
en mijn Geest de toon aangeeft
dan werkt dat door in alles wat je doet:
vooral in hoe je omgaat met elkaar
maar het ook te zien in hele gewone dingen
hoe je een lekke band plakt : zonder te vloeken
hoe je je huis verft : geduldig
hoe je rijdt in je auto : voorzichtig
Ik kan bij alles gemist worden.
Maar dat komt niet goed.
Eigenlijk kun je zonder Mij niets doen:
niet op de goede manier
Zonder mij kun je niet
de vruchten van de Geest voortbrengen
C Blijkbaar bestaat er een heel bijzondere verhouding
tussen Jezus en zijn discipelen / tussen Christus en ons
Jezus spreekt van een wijnstok en wijnranken
U hebt er misschien zelf wel één op de zuidkant tegen het huis:
een druivenstruik....
Van onder komt een wat dikkere stam uit de grond: de wijnstok
en die splitst zich dan in allerlei dunnere takken: de wijnranken
Als je hem op de goede manier weet te snoeien
kun je hem in ons land wel in bloei krijgen
daarna komen er kleine groene druifjes aan
In een warme zomer rijpen die tot druiventrossen.
Waar het om gaat is
dat de wijnranken niet buiten de stam kunnen
Los van de wijnstok verdorren ze in de kortste keren.
De voedingssappen bereiken de bladeren en druifjes niet
Ik ben de wijnstok zegt Jezus, jullie de ranken
De grootste vergissing die je als mensen kunt maken
is denken dat je het leven in jezelf hebt
Een wijnrank los van de wijnstok levert toch ook geen druiven op!
Hoe zouden wij dan los van Christus
die kostelijke vrucht van de liefde voortbrengen?
OK, je kunt dan wel van alles
van je tuintje onderhouden
tot ouderling in de kerk zijn
Maar gebeurt het op de goede manier…
Welke bezieling zit er achter?
Altijd zal er ook van jezelf in zitten, en dat bederft het.
Fanatisme, Irritatie, Ongeduld, Geldingsdrang, gemakzucht….
Trouwens: zul je het volhouden, een leven lang
dienen, delen, ook als het grote offers van je vraagt
En vergeven ook als het 70 x 7 nodig is...
Zul je het volhouden...of verdorren
Los van Christus red je het niet.
Je mag het wel proberen
En velen doen het, proberen een goed mens te zijn
En komen een heel eind.
Daar doen we niets aan af.
Daar zijn we blij mee, natuurlijk:
met ieder mens die z’n hart op de goede plek heeft zitten
Maar tot zijn discipelen, tot ons zegt Jezus
Je hebt mij nodig,
je moet gevoed worden met kracht,
met geloof, met hoop en liefde
Zonder inspiratie red je het niet.
D De vergelijking met een druif gaat niet helemaal op.
Want : ranken groeien als vanzelf aan de wijnstok
maar gelovige mensen?
blijven wij vanzelf verbonden met Christus?
Wij hebben daarin ook een keus.
We moeten het ook willen om met Hem verbonden te zijn.
We kunnen dat ook niet doen
en weigeren ons door de Geest van Jezus te laten inspireren.
Het moet ook van onze kant komen.
Ik ben er wel voor jou, zegt Jezus
maar jij moet mij ook willen en toelaten.
Blijf in Mij, zegt Jezus, gelijk ik in U
Dat klinkt mysterieus,
alsof het om iets onzichtbaars gaat,
om iets heel innigs en mystieks
En ergens is dat ook zo:
T geloof is iets tussen God en mij persoonlijk.
Iets dat leeft in je het hart en geweten:
Daar zijn allerlei woorden voor:
Een diepe vreugde in je hart
Een zeker weten, een rotsvast vertrouwen
Het gevoel dat God bij je is
Als het hier van binnen niet leeft
gaat het met je geloof niet goed.
Dan verandert je geloof geleidelijk aan
in een soort filosofie
een verzameling denkbeelden
ik geloof wel dat God bestaat zeg je dan
en misschien geloof je nog wel meer dingen
over de schepping, over wonderen wel of niet, en noem maar op
Maar het is allemaal zienswijze
Leuk om over te discussiëren
Maar het zit allemaal hier : in je hoofd
Terwijl hier van binnen : in je hart
alles bij het oude is gebleven;
ik nog steeds vol geldingsdrang, hebzucht, vooroordelen, gelijkhebberij
Niet: de Geest van Jezus die er de toon aangeeft
Dat is erg:
Als de Geest van binnen niet woont
is er niet de gemeenschap met God meer.
Dan mist de voeding, de inspiratie.
En als er dan wat ergs gebeurt in je leven
dan kom je er achter
dat je eigenlijk niets aan dat geloof van je hebt:
alleen maar denkbeelden
geen God om te zoeken, te klagen, te danken
E Daarom bindt Jezus het ons op het hart:
blijf in mij, zoals ik jullie
En hij zegt erbij
hoe je in hem kunt zijn
hoe je met God verbonden kunt blijven
hoe je de gemeenschap met Christus kunt bewaren:
Je blijft in mijn liefde als je je aan mijn geboden houd,
dat is: als je elkaar liefhebt
Die dingen van de binnenkant
diepe vreugde
dat zekere weten
een rotsvast vertrouwen
of hoe u dat dat gevoel dat God bij je is maar noemt
dat kan alleen maar bij je blijven
door je aan de geboden van Jezus te houden.
Als we straks de kerk uitgaan
en we gaan weer over tot de orde van de dag:
– chagrijnig naar het werk
– roekeloos in het verkeer
– onveranderd druk met van alles en nog wat
– bezorgd om dingen die er niet toe doen
dan raken we het kwijt
Maar als we proberen elkaar lief te hebben
en de mensen om ons heen te dienen
dan doen we precies die dingen
waartoe God ons de Geest gegeven heeft
En als je daar serieus werk van maakt
en merkt
hoe mooi en ook moeilijk het is
om het goed te doen
dan zul je ook merken
wat een inspiratie eruit gaat van Jezus
wat een rijkdom er ligt in het gebed
wat een kracht er bij God is
wat een gaven die de Geest je wil geven:
geloof, hoop, liefde
geduld, vergevingsgezindheid, blijdschap.
Vraag er maar, zegt Jezus, zoveel als je wilt.
Nee, natuurlijk niet :
vraag maar raak, al je wensen komen uit
We moeten binnen de beeldspraak blijven
Het gaat om ranken aan de wijnstok
Die ontvangen wat ze nodig om te groeien en te bloeien
Zo mogen wij aan de Heer
vragen wat we nodig hebben
om een leven van liefde te kunnen leiden:
vertrouwen
wijsheid
liefde
geduld
Vraag het maar, het zal er zijn
Al het mijne is het uwe.
AMEN
Afkortingen
van de Bijbelboeken > Register (kolom 1) adhv = aan de hand van Afb = Afbeelding BGT = Bijbel in Gewone Taal BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT) bv = bij voorbeeld CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk DL = Dordtse Leerregels dwz = dat wil zeggen eva = en vele anderen GNB - Groot Nieuws Bijbel GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland) Gr = Grieks HCat = Heidelbergse Catechismus Hebr = Hebreeuws HSV = Herziene Staten Vertaling HTB = Het Boek ID = Intelligent Design itt = in tegenstelling tot Lat = Latijn LuV = Lutherse Vertaling LV14 = Leidse Vertaling 1914 LXX = Septuaginta (Grieks OT; 250 - 50 vC) M = Meditatie (bv Mc 1:1M = Meditatie over Mc 1: 1) NA = Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT) NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004) NBG = Nederlands Bijbel Genootschap NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951) NBV = Nieuwe Bijbel Vertaling (2004) NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021) nC = na Christus NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis NT = Nieuwe of tweede Testament OT = Oude of eerste Testament PKN = Protestantse Kerk Nederland PM = Post Modernisme Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84) Q = Quelle, bron van uitspraken van Jezus RKK = Rooms Katholieke Kerk SV = Staten Vertaling TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim v = volgende vers (bv Ps 1: 1v = Ps 1: 1 - 2) vC = voor Christus vd = van de vv = volgende verzen (bv Ps 1: 1vv = Ps 1: 1 - 3) WV = Willibrord Vertaling X = Chiasme (kruisstelling) > = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2) // = synoniem parallellisme <> = antitthetisch parallellisme |