Est 4: 14 en Pred 8: 14 - 17


Pred 8: 14 Maar is het hier op aarde niet een grote leegte dat rechtvaardigen ten deel valt wat zondaars verdienen, en zondaars wat rechtvaardigen verdienen? Ook dat – zeg ik – is leegte.
Pred 8: 17 …de mens is niet in staat, zo heb ik ingezien, de zin te vinden van alles wat God doet onder de zon...
Esther 4: 14 Wie weet ben je juist koningin geworden met het oog op een tijd als deze.’ (NBV21)



A      Gelooft u het nog als ze zeggen
dat de vrije markt een zegen voor de mensheid is
dat er dan steeds meer welvaart komt voor arme mensen
en steeds meer vrede onder de volken?


Of wordt u net als ik een beetje moe van zulke grootse visioenen
want: de verschillen tussen rijke en arme landen worden steeds groter
telkens breken nieuwe conflicten uit om olie, om grondstoffen
en er is een milieucrisis gaande die zijn weerga niet kent
dat komt allemaal mee in het kielzog van de vrije markt.


Ik zou wel willen geloven
dat we langzaam maar zeker steeds meer vooruitkwamen
maar ik zie en hoor dag in dag uit het omgekeerde.


Steeds meer mensen hebben het een beetje gehad met de grote verhalen


Ook met het grote verhaal van de kerk
over een God die een plan met de wereld heeft
die de loop van de geschiedenis bestuurt
en ieder mensenleven leidt
Een God die alles onder controle heeft
dat verhaal gaat er niet meer in.
Daarvoor is het te erg wat er in de wereld om ons heen
wat er soms in ons eigen leven gebeurt
Te erg om nog te zeggen dat er niets gebeurt zonder Gods wil


De grote verhalen doen het niet meer.
Ze zetten ons niet in vuur en vlam.
We weten te veel: dat kielzog van narigheid maakt ze verdacht
We zijn achterdochtig en allergisch voor visioenen en idealen.


Liever horen we van Prediker met zijn eerlijke vragen
Liever horen we van Ester met haar angstige zoeken
Kleine verhalen, de menselijke maat…geen dikke woorden…
Dat spreekt ons aan.



B       Wie weet of jij niet juist met oog op deze tijd
de koninklijke waardigheid verkregen hebt….


Ester, zou jij daarom die wedstrijd “koning zoekt vrouw” gewonnnen hebben?
Zou jij daarom koningin geworden zijn
om nu een dreigende ramp voor de Joden af te wenden?
Zou het daarom zijn?
Zou dat de verborgen zin van je vreemde levensloop zijn?

Zou God daar de hand in hebben?


Wacht even, nu gaan we eigenlijk te ver:
God komt niet met zoveel woorden voor in het boekje Ester
Je zoekt tevergeefs naar God, of Here, of Almachtige


Als het niet in de bijbel stond
zouden we het gewoon een spannend boekje vinden.
Net een moderne film: daar zie je ook nooit iemand
Bidden, bijbellezen of naar de kerk gaan.
Zo is het ook in Ester: het speelt zich helemaal in het horizontale af:
Mensen onder elkaar…intriges aan het hof…politieke spelletjes.
Van God geen spoor.
Als er al een God is, dan in het verborgene.
Hooguit tussen de regels door vermoeden we
dat Hij er bij is…zijn werk doet…
Maar Hem aanwijzen…Hem na-rekenen dat lukt niet.
We krijgen nooit die zekerheid die we zouden willen.


Ester ook niet…
Ik ben al 3 jaar de vrouw van koning Ahasveros
Maar de laatste 30 dagen heeft hij mij niet zien staan
Dit is wel een heel ongelukkig moment om van de koning iets te vragen.
Het kan me wel m’n leven kosten.


Als het nou de eerste week van ons trouwen was geweest…
dan zou ik een goede kans maken om wat voor mijn volk te betekenen

Als God er al achter zit…dan begrijp ik van zijn timing helemaal niets.




C Prediker zegt het ronduit:
De mens kan niets ontdekken van het werk dat God doet (8:17)
En hij zegt het met pijn in zijn hart
Wat had hij het graag gezien
dat God alles leidt en stuurt
En vooral dat God de rechtvaardigen beloont en de goddelozen straft


Dat hoort toch bij het grote verhaal van het geloof?
Wie de 10 geboden…wie de wil van God gaat doen,
die zal gezegend worden:
gezondheid, kinderen, vruchtbare akkers, een hoge leeftijd, eer en rijkdom
Al dat moois is te verwachten voor de rechtvaardige


Maar de goddeloze
en dat is niet wat wij nu een ongelovige noemen
De goddeloze is in de bijbel iemand die zich aan de geboden van God niet stoort
die liegt en steelt en bedriegt
hem zal God met zijn vloek treffen
Arm, ziek en verstoren zal hij te gronde gaan.


Prediker zou het graag geloven
Maar hij ziet dat de werkelijkheid heel anders in elkaar steekt
Het gebeurt wel eens dat een rechtvaardige een gezegend leven krijgt
Maar lang niet altijd
Er zijn goede mensen die als Job ramp op ramp treft. Onverdiend.
Prima mensen die veel te vroeg ziek worden en sterven


En het omgekeerde: een goddeloze die gestraft wordt,
dat komt wel eens voor: Saddam Hussein - maar lang niet altijd
Er zijn dikke schurken die het voor de wind gaat
En de grootste criminelen kunnen de beste advocaten betalen
en ontlopen hun straf.
Bouterse loopt nog altijd vrij rond.



Het komt niet uit!
God helpt lang niet altijd de rechtvaardigen
God stelt geen paal en perk aan de goddelozen


De mens kan van het werk dat God doet niets ontdekken
God is een verborgen God.
Zeg maar niet teveel…en neem maar geen grote woorden in de mond
We houden vragen en waaroms over…




D Het is dan wel opvallend hoe Prediker en Ester verder gaan.
Prediker zegt niet: Leef er maar op los
Het maakt toch allemaal niets uit
Lieg en bedrieg en besteel elkaar maar
Hij zegt niet: Sla de geboden van God maar in de wint
Zet maar een punt achter je geloof, er is geen God.


Nee, God bestaat
Daar twijfelt Prediker geen moment aan
er is een macht die alles wat is laat bestaan
er is een kracht die alles wat gebeurt laat geworden


En voor het aangezicht van die grote God leven wij
En al weten wij niet
hoe de Eeuwige de levens van mensen leidt
en de geschiedenis van de volken stuurt…
wij weten wel dat wij geroepen zijn het goede te zoeken
voor onszelf en voor elkaar.
Dat is de diepe intuïtie van Prediker: zijn geloof.


En dezelfde conclusie trekt Ester.
Of God er nu wel of niet de hand in heeft
dat zij koningin is geworden
en een goed woordje voor haar volk kan doen
dat zal wel altijd een raadsel blijven.
Maar dat haar volk bedreigd wordt
en dat het er nu op aankomt
en dat zij misschien wat kan bereiken...dat is duidelijk.


Ik zal naar de koning gaan Kom ik om, dan kom ik om
Zo gaat ze: dit gewone meisje…op hoop van zegen
Geen goddelijke stem die zegt hoe het moet.
Geleid door haar besef van verantwoordelijkheid
Met knikkende knieën…
Gesteund door haar familie en vrienden:
drie dagen en nachten eten en drinken ze niet
met lijf en ziel zijn ze bij haar betrokken.



E Wie weet Ester of jij niet juist met oog op deze tijd
de koninklijke waardigheid verkregen hebt….


Wij nu durven daar wel ja op te zeggen.
We weten hoe het afloopt.
De koning wordt weer helemaal verliefd op Ester
En ze mag bij hem komen en krijgt in alles haar zin
Het plannetje van Haman mislukt
Het Joodse volk wordt gered.


Maar door wie: Door Ester? Door God?
Of moet je zeggen: door allebei: en Ester én God
Zijn ze elk op hun manier bezig voor de goede zaak?
Ester openlijk en God achter de schermen?


In elk geval door Ester die haar verantwoordelijkheid verstaat.
Zij luistert naar de stem van haar hart en geweten.


Wij horen geen stemmen uit de hemel
Er komen geen aanwijzingen die je voor-zeggen hoe je moet doen
Dan kunnen we enkel luisteren naar de stem in je hart en geweten.
Als dat gevormd is door de tien geboden
als daar de waarden en normen van het geloof leven
als daar de liefde voor de ander woont
dan is dat genoeg…daar kunnen we het mee doen.


Was dat niet het bijzondere van Jezus:
in alle omstandigheden wilde hij God liefhebben en zijn naaste dienen.
Eerst als de mensen applaudisseren is dat gemakkelijk
Maar later als de mensen zich ergeren is dat moeilijker
Het blijft zijn koers…ook op het laatst
als iedereen hem in de steek laat
en God ook voor hem een raadsel wordt en zich verbergt.


Het grote gebod van de liefde wijst hem de weg:
Hij bidt voor zijn vijanden
Vader: vergeef het hun, ze weten niet wat ze doen
Hij vertrouwt zichzelf aan God toe:
Vader; in uw handen beveel ik mijn geest.


Geloven is niet: God in je broekzak hebben
Geloven is: vertrouwen op God…en doen wat je moet doen….op hoop van zegen.



F De grote verhalen doen het niet meer.
Alomvattende systemen
Betoverende visioenen
We trappen er niet meer in.
We weten wel waar dat op uitloopt.


Verhalen van gewone mensen, een meisje als van Ester…raken ons
En dat zinnetje
Wie weet Ester of jij niet juist met oog op deze tijd
de koninklijke waardigheid verkregen hebt….
dat blijft even haken…


Zou het zo kunnen zijn
dat je leven, zo gek als het misschien verloopt,
en dat van Ester verliep wel heel ongebruikelijk
Zou het zo kunnen zijn
dat er toch een lijn, een bedoeling van hoger hand in zit?


Wie weet: kijk eens achterom naar je eigen levensloop
en waar het je nu gebracht heeft.
Wie weet ga je iets vermoeden van Gods leiding in je leven.


En kijk eens naar de kansen en mogelijkheden die je hebt
om wat te betekenen voor de mensen om je heen?
Wie weet ontdek je iets van Gods plan met je leven


En de mensen om je heen…
Kruisen ze toevallig jouw weg…of zou God daar achter zitten?
Wie weet…



Let er maar eens op
Je leven zit vol kleine verhalen.
AMEN
terug

Afkortingen

Bijbelboeken > Register kolom 2
adhv = aan de hand van
Afb = Afbeelding
BGT = Bijbel in Gewone Taal
BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT)
CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk
DL = Dordtse Leerregels
GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland)
Gr = Grieks
HCat = Heidelbergse Catechismus
Hebr = Hebreeuws
HTB = Het Boek
HSV = Herziene  Staten Vertaling
Lat = Latijn
LXX = Septuaginta (Griekse Vertaling vh OT; 250 - 50 vC)
LV14 = Leidse Vertaling 1914
M = Meditatie (bv 1 Kor 13M = Meditatie over 1 Kor 13)
NA - Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT)
NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004)
NBG = Nederlands Bijbel Genootschap
NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951)
NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021)
nC = na Christus
NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis
NT = Nieuwe of tweede Testament
OT = Oude of eerste Testament
PKN = Protestantse Kerk Nederland
Pr = Preek (Ps 84Pr = Preek over Psalm 84)
RKK = Rooms Katholieke Kerk
SV = Staten Vertaling
TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim
v = volgende vers (bv Ps 1: 1v betekent Ps 1: 1 - 2)
vv = volgende  verzen (bv Ps 1: 1vv betekent Ps 1: 1 - 3)
vC =  voor Christus