Dan 3
tekst Dan 3: 17v
A groet
Wat is het toch koningen en keizers
zo graag een standbeeld van zichzelf laten maken?
….IJdelheid? Vast.
Maar het is ook
omdat een beeld meer is dan een afbeelding
Het is of de macht van de koning erin zit
Het imponeert, het maakt indruk
Je voelt ontzag tegenover zoveel macht
Je haalt het niet in je hoofd
om iets tegen de koning te ondernemen
Dat wil een koning graag: onderdanen die onderdanig zijn
Daar is N ook op uit.
In Babel, niet ver van Bagdad
Hij heeft een beeld laten maken. Van goud.
Het glanst, het straalt in de zon.
Zo ziet hij zichzelf: het stralende middelpunt
Zo moeten de mensen in dat immense rijk hem zien:
niet alleen de sterke man die orde en vrede brengt
maar ook de man van rijkdom:
hij brengt welvaart, eten en drinken in overvloed
En als het klaar is
moeten de bestuurders uit het hele rijk komen
om de onthulling bij te wonen
om onder de indruk te raken
om de boodschap mee te krijgen:
ik N, ik heb hier voor het zeggen
naar mij heb je te luisteren
ik N, ik zorg voor welvaart en overvloed
mij heb je te aanbidden
en doe je dat: dan zul je het goed hebben.
Zo zal in alle bestuurslagen hetzelfde geluid klinken
Het hele volk zal gehersenspoeld worden
Zoals in Noord Korea:
niemand die tegen Kim Jong Un durft in te gaan.
Hij ook al: een enorm beeld van zichzelf in de hoofdstad
Daar zijn de dictators altijd weer op uit:
Dat het hele volk alleen nog maar denkt en doet
wat hij wil.
Om met Hitler te spreken:
Ein Volk, Ein Reich, Ein Führer
Van hem trouwens geen standbeeld…
Hij bereikte hetzelfde effect met propaganda
Parades, Radio, Krant, Film.
B De bijbel is heel kritisch over standbeelden.
Ja dat weet u:….het tweede gebod
gij zult u geen beelden maken
en er niet voor knielen en aanbidden
Kritiek en waarschuwing klinkt er ook in ons stukje door
Hebt u wel gehoord hoe groot het is?
60 el hoog en 6 el breed.
Dat kun je wel omrekenen.
Dan kom je uit op 30 meter hoog:
Een flat van 8-9 verdiepingen
zo hoog als de flats op de Vechtvoorde en de Markt.
En toch is 60 bij 6 el wat anders dan 30 x 3 meter.
6 is in de bijbel het getal van de mens
op de zesde dag werd de mens geschapen
geschapen naar Gods beeld.
7 is in de bijbel het volmaakte getal, het getal van God
op de zevende dag geeft God de rustdag
En dan is de schepping klaar.
7 is het volmaakte getal van God
6 is het getal van de mens, van bijna goddelijk.
En zo is het goed. En zo hoort het ook.
Geen mens, ook de machtigste koning niet,
moet zich verbeelden dat hij God is.
We moeten onze plek weten: wij - schepselen…
gemaakt om beeld van God te zijn:
Als we zijn liefde en zorg voor mensen overnemen
dan lijken we op hem
Gods stijl van regeren spiegelt zich in ons
Dan laten we iets van God zien = zijn we beeld van God.
Jezus deed dat: ware mens, beeld van God
Maar als we een mens als god vereren
gaan we op die mens lijken.
De geest van Kim Jong Un komt dan in ons
de geest van Hitler
de geest van Nebukadenessar
Dan komen heel andere dingen naar voren:
geen dienen, maar heersen
geen helen, maar vernielen
geen bevrijden, maar onderdrukken.
Dan vertonen we het beeld van de duivel.
6 is daarom ook het getal van de boze,
net als 60. En 666 het getal van het beest.
60 bij 6 is dit beeld: dan weten we genoeg
Het is een duivels beeld
Niet best als je daarvoor buigt
en die invloed toelaat in je leven
Dan verdwijnen geloof, hoop en liefde.
Dan maak je God onzichtbaar in de wereld.
C Maar juist dat vraagt de koning van
Sadrach, Mesach en Abednego:
dat ze buigen, knielen en aanbidden.
Als hij nou gewoon gevraagd had om respect.
Dat zou voor de drie mannen geen probleem zijn geweest.
Natuurlijk hebben ze respect voor Nebukadnesar
Natuurlijk snappen ze wel
dat hij een moeilijke taak heeft:
de vrede handhaven, de welvaart eerlijk verdelen
Daar willen ze best respect voor opbrengen
Majesteit zeggen, een hand geven, een buiging maken
Geen probleem
En ze willen ook nog wel met hem mee werken
om van zijn regering een succes te maken.
Trouwens: dat doen ze ook.
Alle drie hebben ze een taak in het bestuur van Babel.
Maar buigen om te aanbidden, dat ligt heel principieel.
Hier is geen compromis mogelijk.
Dit is ja of nee.
Dit gaat over: van wie wil ik een beeld zijn?
van God of van de koning
Dit gaat over: aan wie wil ik mij spiegelen?
En welke Geest zal mijn doen en laten sturen?
Zal het Gods stijl van heersen zijn : bevrijdend
Of zal het duivels zijn : onderdrukkend,
Weet u dat van u zelf? En jij? En ik?
Wij moeten kiezen.
Wij kunnen ons geestelijk huis niet leeg laten staan
Als het niet door de goede Geest bewoond wordt
neemt een kwade, duivelse geest die ruimte in.
De drie mannen hebben gekozen.
Zij buigen niet voor het beeld
willen de symboliek, de uitstraling, de werking van dat beeld
niet ondergaan.
Hoe mooi het ook is met al dat goud
Zij weten van iets veel mooiers:
van een hemelse koning
en het koninkrijk dat hij brengt
de hemel op aarde zal dat zijn
En ze zijn niet bang voor de straf
Hoe erg die brandende oven ook is
Zij weten van nog iets veel ergers:
God kwijt te raken
Voorgoed in de greep van de duivel te komen
Om alles te verliezen wat hun heilig en dierbaar is.
Dat moet wel de hel op aarde zijn.
Ik sta hier, ik kan niet anders, zie ooit Luther
Wij zullen niet buigen, zeggen de drie mannen.
D De koning hoort het aan.
Dit kan hij niet gebruiken!
Waar blijven we als mensen voor zichzelf gaan denken?
Wat zou er gebeuren als de mensen in Noord Korea
niet meer de suggestie van het beeld geloven
Hoe zou het gelopen zijn
als de mensen in Duitsland hun oren hadden dichtgestopt
voor de propaganda van Hitler
Hoe zou ons land er uit zien
als we ons voor de tijdgeest afsloten
Ongevoelig zouden zijn voor het voortdurende geluid
dat er geen god is
dat je net zo goed kunt geloven in een vliegend spaghetti monster
dat het leven geen zin heeft
dat je maar moet proberen er een feestje van te maken
– zou de zondag dan ook in een werkdag zijn veranderd?
– zou er dan ook voor 19 miljard aan pilletjes drugs gemaakt worden?
De koning weet niet beter dan te dreigen:
Dacht je dat er een god was
die jullie uit de oven zou kunnen redden?
En dan dat schitterende antwoord van de 3 mannen:
“Ook al redt God ons niet majesteit,
toch moet u weten
dat wij niet zullen buigen voor het gouden beeld.”
Dit is geloof in God zelf.
Ze willen bij God horen en blijven
En ook als hij niet doet wat zij hopen
dan nog blijven ze geloven.
Daar kan ik nog wat leren
Bij mij is het vaak: ik geloof met het oog op zegen
En als mijn gebed niet wordt verhoord
dan vind ik dat moeilijk.
Dat herkent u vast wel.
Je geloof is dan eigenlijk niet op God gericht
maar op wat je van hem verwacht: gezondheid, geluk.
Maar zuiver geloof is als liefde: nergens om
Echt geloof wil gewoon bij God zijn en blijven
Omdat Hij de bron van leven en liefde is.
Omdat je dan vrij bent: helemaal veilig en geborgen
Ook als er niet gebeurt wat je wilt
Ook als er zorgen zijn, als er ziekte is, als de dood dreigt.
In de gaskamers werden 6 miljoen Joden vermoord.
Vast klonken er verwensingen
Maar er wordt ook verteld hoe er soms gebeden is
Hoor Israel, hoor: de Here is onze God, hij alleen.
Dat is geloven op zijn puurst:
Nergens om, geen bijbedoelingen. Enkel met God verbonden zijn.
E De drie mannen worden vastgebonden
en in de oven gegooid.
En wij weten hoe het afloopt.
Ze komen er na een tijdje levend uit.
Voor ons is dat het wonder
En daar kunnen we eigenlijk niet zo veel mee.
We denken aan de Joden in de gaskamers
We denken aan de eerste christenen voor de leeuwen gegooid.
Maar misschien is het grootste wonder wel iets anders:
vier mannen die vrij rondlopen in het vuur.
Er is een vierde man in hun midden.
Een engel? Een godenzoon?
Of moet u denken aan Jezus
“Waar 2 of 3 in mijn naam bij elkaar zijn
daar ben ik in hun midden”
Christus is daar.
Hij die zelf aan het kruis gestorven is
nedergedaald ter helle
ten derde dage opstaan van de doden
Zijn Geest beschermt en doet leven.
Die 3 beleven daar niet het einde van hun leven
Ze vinden daar de bron van leven.
Die 3 beleven daar niet het failliet van hun geloof
Ze ontdekken hoe het allemaal waar is en uitkomt
al die mooie dingen die ze geloven over God
en zijn kracht en zijn nabijheid
Die 3 beleven daar niet hun ondergang
Het enige dat in het vuur vergaat?
Dat zijn de koninklijke touwen waarmee ze gebonden waren
Ze beleven daar hun vrijheid.
Dit is wat de bijbel ons wil meegeven:
Wanneer het spannend wordt in ons leven..
Als het erom gaat beeld van God te zijn
en geloof, hoop en liefde uit te stralen.
Wees dan niet bang voor wat mensen van je willen:
Misschien je garagebox / schuur om drugs te maken
Als je je laat verleiden, intimideren ben je je vrijheid kwijt
Wees moedig. Wees geen meeloper.
Misschien was het onvermijdelijk dat de winkels open zijn
maar waarom zou jij op zondag boodschappen doen?
Vertrouw op God: Hij zal er zijn
bij u, bij jou en bij mij
in de oven die onze wereld is...
De Geest van Christus zal je beschermen en bewaren.
Blijf trouw aan wat je heilig is, en je zult vrij zijn.
AMEN
Achtergronden
Afkortingen
van de Bijbelboeken > Register (kolom 2) adhv = aan de hand van Afb = Afbeelding BGT = Bijbel in Gewone Taal BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT) bv = bij voorbeeld CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk DL = Dordtse Leerregels GNB - Groot Nieuws Bijbel GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland) Gr = Grieks HCat = Heidelbergse Catechismus Hebr = Hebreeuws HTB = Het Boek HSV = Herziene Staten Vertaling ID = Intelligent Design Lat = Latijn LuV = Lutherse Vertaling LV14 = Leidse Vertaling 1914 LXX = Septuaginta (Grieks OT; 250 - 50 vC) M = Meditatie (bv Mc 1:1M = Meditatie over Mc 1: 1) NA = Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT) NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004) NBG = Nederlands Bijbel Genootschap NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951) NBV = Nieuwe Bijbel Vertaling (2004) NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021) nC = na Christus NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis NT = Nieuwe of tweede Testament OT = Oude of eerste Testament PM = Post Modernisme PKN = Protestantse Kerk Nederland Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84) RKK = Rooms Katholieke Kerk SV = Staten Vertaling TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim v = volgende vers (bv Ps 1: 1v betekent Ps 1: 1 - 2) vd = van de vv = volgende verzen (bv Ps 1: 1vv betekent Ps 1: 1 - 3) vC = voor Christus WV = Willibrord Vertaling X = Chiasme (kruisstelling) > = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2) // = synoniem parallellisme <> = antitthetisch parallellisme |