Mat 4: 1 - 11 en Luc 4: 1 - 11
Luc 4: 1- 11 jezus op de proef gesteld, drie verzoekingen
ihb de derde: 9
A De bijbel is voor ons een belangrijk boek.
het vertelt ons wie God is:
van zijn plan met de wereld en wat hij van ons verwacht
De bijbel is Gods woord, zeggen we.
Maar hoe werkt dat dan?
Meneer de Groot meent
dat als je bijbel zo maar open doet,
God het zó zal leiden
dat je precies die teksten vindt
die op jou van toepassing zijn.
Dit was wat de Bijbel of God tegen hem zei:
(2 Sam 11: 2) Op zekere avond stond David van zijn rustbed op
en wandelde op het dak van het paleis en hij zag een vrouw bezig zich te baden;
en die vrouw was zeer schoon van uiterlijk.
Daarop zond David boden om haar te halen en hij lag bij haar.
Dat kan niet de bedoeling zijn, zegt meneer de Groot
hij bladert een stukje verder:
(Luc 10:37) Jezus zei : ga heen, doe gij evenzo
Meneer de Groot vertrouwt het niet
slaat de bijbel op een andere plek open:
(Joh 13:27) Jezus zei: wat gij doen wilt, doe het met spoed…
Ik hou op met meneer de Groot en zijn bijbelgebruik:
Zo moet het duidelijk niet.
Met losse teksten overal vandaan
kun je de bijbel alles laten zeggen
Elke ketter heeft z’n letter.
Je moet toch ook rekening houden
met het verband, het grote geheel waarin de tekst staat:
een hoofdstuk
een bijbelboek
zelfs de bedoeling van de hele bijbel.
Vandaag horen we hoe Jezus dat doet:
Hij houdt letter en geest bij elkaar.
De tekst en het grote geheel
Heel anders dan de duivel het doet:
Die haalt losse teksten aan…en verdraait de zaak
Haalt letter en geest uit elkaar.
B Jezus is op dat moment in de woestijn.
Even daarvoor is hij gedoopt in de Jordaan.
Tussen de zondaars is hij gaan staan
en met hen kopje onder gegaan in de Jordaan
Begin van zijn weg, zijn missie
om alles wat tussen ons mensen en God staat weg te nemen
om onze zonde te vergeven
onze schuld, ons tekort te bedekken met zijn overmaat aan liefde.
En een duif was gekomen.
En een stem had toen geklonken:
Jij bent mijn zoon, mijn geliefde, in jouw heb ik een welbehagen
Wat klonk dat positief, en aanmoedigend.
Nog nooit was God zo dichtbij.
Maar juist als je zo één bent met God
wordt ook die andere macht wakker en actief.
Die boze macht die ons daar weg wil hebben.
Duivel noemen we die macht…
van dia-bolos: uit-een gooier, door elkaar werper
De donkere macht die ons van God wil verwijderen.
En heel geraffineerd doet hij dat.
Hij zegt niet overduidelijk verkeerde en gemene dingen.
Hij zegt niet: jaag je buurman de dood in
en vergrijp je aan de buurvrouw.
Toen David zulke dingen deed
met zijn buurvrouw Batseba en haar man Uria
heeft hij echt niet gedacht:
dit is wat God van mij vraagt
Later voelt hij zich er vreselijk slecht om.
De duivel pakt het veel subtieler aan.
Wat hij voorstelt heeft altijd iets onschuldigs:
1) Zeg tot die stenen dat ze brood worden:
Wat is daar nou verkeerd aan: daar doe je geen mens kwaad mee.
2) Wil je koning worden over alle volken, ga dan voor mij op de knieën
Wat is daar nou verkeerd aan? heel de aarde één, vrede!
3) En spring toch van het tempeldak, God zal je redden
Wat is daar nou verkeerd aan? Dat is toch alleen maar goed!
Het staat zelfs in de bijbel!
En wie wil er nou niet bevestigd worden in zijn geloof
Voortaan zeker van God, nooit meer twijfelen...
C Wij houden de adem in
Want er staat veel op het spel.
Nog nooit was er een mens geweest
die een leven lang, in voor- en tegenspoed,
met God verbonden was gebleven.
Altijd waren ze uit elkaar gedreven
God en Adam, God en de mensen, God en wij
Wij horen toch ook brood het belangrijkste is
Dat je wel kunt leven bij brood alleen: bij geld en bezit…
en dat liefde niet bestaat
en dat je van delen minder wordt.
En het gevolg?
Het leven is ondanks alle welvaart geen paradijs geworden
eerder zakelijker en killer. Los van God
En wie van ons heeft erom werk en geld en dingen en gezondheid en aanzien
nooit eens dingen gedaan die tegen zijn hart en geweten ingingen:
bedrog, leugens, geweld.
Een knieval voor de duivel gemaakt en hem aanbeden...
Bracht het je het grote geluk?
Of voel je je slecht, onverschilliger, harder,
Los van God…
En wie zou er niet van God graag een teken willen?
Niet iets gewoons als de zon die elke dag opkomt…
Een duidelijk opvallend signaal dat Hij er echt is.
BV een dikke voldoende voor een proefwerk waar ik niets voor heb gedaan.
Maar het werd een 6 of een 5 –
Geen overtuigend bewijs dat God er echt is.
En sindsdien lukt het nog moeilijker te geloven
Vond je van God nog minder terug in de vogelen des hemels
in vriendschap, in je dagelijkse brood.
Wij houden de adem in.
Zal de duivel ook Jezus weten los te weken uit de eenheid met God.
Of zal hij met God verbonden blijven?
Zal hij de eerste zijn die er niet in trapt.
Eén die het waarmaakt waartoe Adam en wij allemaal geroepen zijn:
te leven in vertrouwen op een God in het verborgene
te leven in liefde voor de mensen?
Eén die dat duivelse stemmetje in ons te kijk zet als een zielige leugenaar?
Eén die de weg naar het paradijs weer opent?
Eén die ons aanmoedigt Hem te volgen op de weg naar God en de ander?
D Die ene verzoeking is wel heel doortrapt:
Hij klinkt heel bijbels, en vroom:
engelen zullen u behoeden, handen zullen je dragen.
Uit psalm 91 komen deze woorden.
Maar het kenmerk van de duivel is dat hij altijd de boel verdraait.
Hier ook: hij laat een paar woorden weg
engelen zullen u behoeden, staat er, plus: op al uw wegen
Op al uw wegen,
dat zijn heel letterlijk de gewone fietspaden en wegen
maar ook figuurlijk:
hoe je onderweg bent van wieg tot graf
hoe je gaat over toppen van geluk
en door dalen van verdriet.
Over die weg, je levensloop gaat het…
En daarvan zegt de psalm
engelen zullen je behoeden, handen zullen je dragen.
Dat betekent: God is zijn mensenkinderen altijd nabij.
En je zult het wel merken
hoe Hij je leven leidt en voor uitkomst zorgt
hoe Hij je bemoedigt als je tegen de dingen op ziet
hoe Hij je corrigeert als het nodig is
hoe Hij je tenslotte opvangt en bergt in de hemel.
Maar als je die woorden over de levensweg weglaat…
dan wek je een heel andere indruk:
dan is het of je de meest gevaarlijke dingen kunt doen
zoals springen van het dak van de tempel
want God zal je toch wel bewaren voor ongelukken.
Jezus, toe maar…dan heb je direct bewijs dat er een God is.
Jezus doorziet het bedrog:
Gij zult de Here uw God niet verzoeken, niet uit-testen.
Zo wil Hij niet gekend worden.
Hij wil dat je Hem leert kennen in de loop van je leven
Door je aan zijn geboden en verboden te houden
Door zijn aanwijzingen op te volgen.
Zo leer je God geleidelijk aan liefhebben voor alle zegeningen in je leven.
Zo heeft Jezus het zelf ook gedaan:
Heel zijn levensweg alleen gevraagd naar het plan van God met zijn leven
Elke dag zich laten leiden door zijn Woord en Geest
Zelfs toen hem dat aan het kruis bracht.
Vader in uw handen beveel ik mijn geest…
en als het dan Pasen wordt en Christus uit de doden opstaat
zien we, dat het woord uit Ps 91 waar is:
engelen zullen u behoeden op al uw wegen, handen zullen u dragen.
God is te vertrouwen.
E Opgelucht halen wij adem:
Eén is er geweest die heeft laten zien
dat het wel kan: uit geloof leven
naar Gods wil vragen om die te doen: Jezus
Om Hem,
om zijn volstrekte toewijding aan God en aan de naaste
om Hem is God doorgegaan met de mensen, met de aarde
Om deze ene rechtvaardige is er leven en toekomst
voor ieder van ons.
En als dan het geloof ook in ons op gang komt
en ook wij er zin in krijgen zo zuiver mens te zijn
geworteld in God en toegewijd aan elkaar…
Als ook wij het zat zijn
nog langer die duivelse stem te horen en erin te trappen…
Dan is het goed om te zien hoe Jezus dat deed: staande blijven.
Drie keer antwoordt hij met een tekst uit de bijbel:
Er staat geschreven: niet bij brood alleen
Er staat geschreven: gij zult alleen de Here uw God aanbidden
Er staat geschreven: gij zult de Here uw God niet verzoeken.
Jezus is thuis in de bijbel. Hij kent de verhalen, psalmen en spreuken.
Hij kent ze niet alleen naar de letter.
Hij weet ook hoe ze bedoeld zijn.
Wie er achter zit…uit welke geest zijn ze voortgekomen
Jezus houdt dat bij elkaar: Letter en Geest.
Hij heeft zich zo verdiept in de teksten en verhalen
ze beluisterd, ze beklopt, ze overwogen
dat ze open gingen…dat ze tot leven kwamen
De Geest kwam er uit te voren om Jezus de weg te wijzen.
Met dat verlangen lezen wij de bijbel
luisteren wij toch ook naar de preek:
dat woorden tot leven komen?
dat ze gaan leven in ons hart en geweten
en we de weg door het leven
de weg naar God en naar de ander kunnen gaan?
F Wij onderschatten de waarde van je verdiepen in Gods woord.
Wij denken wel eens dat geloof vooral een gevoel is,
dat het ons komt aanwaaien
dat we er niet veel moeite voor hoeven doen.
Maar zo is het niet!
Wie met God wil leven
wie als mens uit de knop wil komen
wie zich in het goede wil laten stimuleren
die moet de bijbel kennen.
Niet per se uit je hoofd…
Het gaat er niet om dat je puzzels oplost
en de jaarlijkse bijbelquiz wint
Al kan het echt geen kwaad
dat je thuis bent in de bijbel
en misschien een paar verhalen heel goed kent
een paar psalmen uit je hoofd kunt meezingen.
Integendeel.
Maar het is niet genoeg.
Ook de duivel is thuis in de bijbel!
En toch heeft hij er niets van begrepen.
Het gaat om de Geest…om de bedoeling
Letter en Geest.
kennis met je hoofd en verstand
en aanvoelen met je hart en geweten
Jezus hield hoofd en hart bij elkaar.
Hij had dat nodig voor zijn geloof
Zo alleen kon hij staande blijven.
Zullen wij het dan niet nog veel meer nodig hebben?:
de bijbel, het gesprek daarover met elkaar
een dagboekje, zondagse prediking…
de woorden overwegen in je hart
stilte en gebed…
Het hoort allemaal bij de geestelijke wapenrusting
We doen onszelf te kort als we die niet gebruiken.
AMEN
Achtergronden
Afkortingen
van de Bijbelboeken > Register (kolom 2) adhv = aan de hand van Afb = Afbeelding BGT = Bijbel in Gewone Taal BHS = Biblia Hebraica Stuttgartensie (Hebr. OT) bv = bij voorbeeld CGK = Christelijk Gereformeerde Kerk DL = Dordtse Leerregels GNB - Groot Nieuws Bijbel GNT = Griekse Nieuwe Testament (Nestle-Aland) Gr = Grieks HCat = Heidelbergse Catechismus Hebr = Hebreeuws HTB = Het Boek HSV = Herziene Staten Vertaling ID = Intelligent Design Lat = Latijn LuV = Lutherse Vertaling LV14 = Leidse Vertaling 1914 LXX = Septuaginta (Grieks OT; 250 - 50 vC) M = Meditatie (bv Mc 1:1M = Meditatie over Mc 1: 1) NA = Nestle-Aland, 27-ste druk (Grieks NT) NB = Naardense Bijbel (P. Oussoren, 2004) NBG = Nederlands Bijbel Genootschap NBG51 = Bijbelvertaling van het NBG (1951) NBV = Nieuwe Bijbel Vertaling (2004) NBV21 = Nieuwe Bijbel Vertaling van het NBG (2021) nC = na Christus NGB = Nederlandse GeloofsBelijdenis NT = Nieuwe of tweede Testament OT = Oude of eerste Testament PM = Post Modernisme PKN = Protestantse Kerk Nederland Pr = Preek (bv Ps 84Pr = Preek over Psalm 84) RKK = Rooms Katholieke Kerk SV = Staten Vertaling TeNaCh = Torah+Nebiïm+Chetoebim v = volgende vers (bv Ps 1: 1v betekent Ps 1: 1 - 2) vd = van de vv = volgende verzen (bv Ps 1: 1vv betekent Ps 1: 1 - 3) vC = voor Christus WV = Willibrord Vertaling X = Chiasme (kruisstelling) > = zie (bv > 2 betekent zie bij punt 2) // = synoniem parallellisme <> = antitthetisch parallellisme |